Անտեսանելի վարդագույն միաեղջյուր

Անտեսանելի վարդագույն միաեղջյուր (ԱՎՄ, անգլ.՝ Invisible Pink Unicorn, IPU), թեիզմը ծաղրելու համար հորինված ծաղրանմանական կրոններից մեկի աստվածություն։ Միաեղջյուրը վարդագույն է, սակայն անտեսանելի է, ինչում էլ կայանում է պարադոքսը։

ԱՎՄ-ի պատկերը հերալդիկ ոճով
ԱՎՄ-ի պատկերը: Օգտագործվել է ալֆա-ալիքը, որը նրան անտեսանելի է դարձնում: Դա խորհրդանշում է նրա բնույթը

Այս զուգադրությունը ծաղրում է տարբեր կրոնական համակարգերում աստվածներին վերագրվող հակասող հատկանիշները (օրինակ, ամենակարողության պարադոքսը)[1]։ Այս ծաղրանմանական հակասության շնորհիվ Անտեսանելի վարդագույն միաեղջյուրի պատկերը ակտիվ կիրառվում է աթեիստների և այլ կրոնական թերահավատների կողմից։

ԱՎՄ-ն տարբեր մեթոդներով օգտագործվում է գերբնականի հավատքի պայմանական լինելը ապացուցելու համար, օրինակ՝ ցանկացած արտահայտությունում «Աստված» բառի փոխարեն «Անտեսանելի վարդագույն միաեղջյուրի» կիրառմամբ[2]։

Պատմություն Խմբագրել

ԱՎՄ-ի վերաբերյալ առաջին գրավոր հիշատակությունը, կատարվել է Usenet alt.atheism նորությունների խմբում՝ 1990 թվականի հուլիսի 7-ին[3].

Հետագայում Սթիվ Էլին գրեց[4][5].

Անտեսանելի վարդագույն միաեղջյուրները ունեն մեծ հոգևոր ուժ։ Մենք դա գիտենք, որովհետև նրանք կարող են միաժամանակ լինել և՛ անտեսանլի և՛ վարդագույն։ Ինչպես և մյուս կրոնները, անտեսանելի վարդագույն միաեղջյուրների հանդեպ հավատը հիմնվում է ինչպես տրամաբանության, այնպես էլ հավատքի վրա։ Մենք հավատում ենք այն բանին, որ նա վարդագույն է, և քանի որ նրանց չեն կարող տեսնել, այդ իսկ պատճառով կարող ենք ասել, որ նրանք անտեսանելի են։

1996 թվականին նմանատիպ գաղափարը Քեմփ Քվեսթում (անգլ.՝ Camp Quest) վերածվեց ուսուցողական համակարգի, այն ԱՄՆ-ում առաջին առամային երեխաների ճամբարն էր, ովքեր «ազատ» էին մտածում (անգլ.՝ free-thought), դա կազմակերպվել էր դոկտոր Լ. Ուիլսոնի կողմից (անգլ.՝ Dr. L. Wilson): Ավելի ուշ The Cincinnati Enquirer թերթում գրվեց հետևյալը՝ «Հանգստացողներին առաջարկվում էր փորձել ապացուցել, որ երևակայական միաեղջյուրը, ինչպես աստծո փոխաբերությունը, գոյություն չունի»[6]։ Ռիչարդ Դոքինզը ԱՎՄ-ի մասին հիշատակում էր իր Աստծո մոլորությունը գրքում[7], որը հրատարակվել էր 2006 թվականին.

Ռասելի թեյնիկը, անխոս խորհրդանշում է անվերջ իրերի շարքը, որոնք գոյությունը մենք հաստատում ենք կամ չենք կարող դրժել։ […] Փիլիսոփայական տեսանկյունից իդեալական օրինակ կլինի անտեսանելի, անլսելի և անշոշափելի միաեղջյուրը։

2007 թվականին Նիամ Ուոլեսը գրեց, որ ԱՎՄ-ն դարձել է աթեիզմի ոչ պաշտոնական խորհրդանիշը[8]։

Տես նաև Խմբագրել

Ծանոթագրություններ Խմբագրել

  1. Maartens Willie (2006-06-01)։ Mapping Reality: A Critical Perspective on Science and Religion։ iUniverse։ ISBN 0-595-40044-2 
  2. Narciso Dianna (2004-03-01)։ Like Rolling Uphill: Realizing the Honesty of Atheism։ Media Creations։ ISBN 1-932560-74-2 
  3. Gibson Scott (1990-07-17)։ «'Proof' of God's Existence» (Usenet post)։ Վերցված է 2007-04-10։ «how about refuting the existence of invisible pink unicorns?» 
  4. Judson Poling, Garry Poole, MS Debra Poling (2003)։ Do Science and the Bible Conflict?։ Zondervan։ էջ 20։ ISBN 9780310245070 
  5. Jack Huberman (2006)։ The Quotable Atheist։ Nation Books։ էջ 103։ ISBN 1560259698 
  6. Clark Michael D. (2006-07-21)։ «Camp: «It's Beyond Belief»(չաշխատող հղում) [[Կատեգորիա:Չաշխատող արտաքին հղում պարունակող հոդվածներ]]»։ The Enquirer։ Արխիվացված է օրիգինալից 2006-08-13-ին։ Վերցված է 2006-08-16 
  7. Dawkins Richard (2006)։ «The God hypothesis: the poverty of agnosticism»։ [[Бог как иллюзия]] (Trade paperback ed.)։ Kent: Bantam Press։ էջեր 52–53։ ISBN 9780593058251։ Արխիվացված է օրիգինալից 2010-02-12-ին։ Վերցված է 2007-07-20 
  8. Wallace Niamh։ «Female Bonding»։ en:Phoenix New Times։ Արխիվացված է օրիգինալից 2012-10-08-ին։ Վերցված է 2008-04-23