Ադրբեջանի այլընտրանքային և վերականգնվող էներգիայի աղբյուրների պետական գործակալություն

Ադրբեջանի այլընտրանքային և վերականգնվող էներգիայի աղբյուրների պետական գործակալություն, արդյունաբերության և էներգետիկայի նախարարության նախարարների կաբինետի կառավարության հաստատություն։ Այն հանդես է գալիս որպես Ադրբեջանի Հանրապետությունում այլընտրանքային և վերականգնվող էներգիայի աղբյուրների ոլորտում հիմնական նորմատիվ հիմնարկ։ Պետական գործակալությունը գլխավորում է Ակիմ Բադալովը։

Ադրբեջանի Հանրապետության էներգետիկ համակարգի հզորությունը ներկայումս կազմում է մոտ 12 հազար մեգավատ։ Վերականգնվող էներգիայի պոտենցիալը գերազանցում է 25,3 հազար մեգավատը։

Պատմություն խմբագրել

Այլընտրանքային և վերականգնվող էներգիայի աղբյուրների պետական գործակալությունը ստեղծվել է նախագահի 2009 թվականի հուլիսի 16-ի հրամանագրով` արդյունաբերության և էներգետիկայի նախարարությանը կից։

Ադրբեջանի Հանրապետության նախագահի` 2012 թվականի հունիսի 1-ի հրամանագրի համաձայն` Ադրբեջանի Հանրապետության արդյունաբերության և էներգետիկայի նախարարությանն առընթեր էներգիայի այլընտրանքային և վերականգնվող աղբյուրների պետական գործակալությունը վերացվել է։ Գործակալության հիման վրա ստեղծվել է Ադրբեջանի Հանրապետության այլընտրանքային և վերականգնվող էներգիայի աղբյուրներով պետական ընկերությունը^[1]։

Կառուցվածք խմբագրել

Գործակալությունը գլխավորում է նրա տնօրեն Ակիմ Բադալովը և գտնվում է Բաքվի կառավարության տանը։

Ներկայումս գործակալությունում աշխատում է 25 մարդ^[1]։

Պարտականություններ խմբագրել

Գործակալության առջև դրված են հետևյալ խնդիրները`

կայուն պոտենցիալ էներգիայի գնահատում,
համապատասխան քաղաքականության, այդ թվում` սակագնային քաղաքականության ձևավորում,
էլեկտրաէներգետիկայի օբյեկտների կառուցման համար պետական և մասնավոր կառույցների համար հատուկ թույլտվությունների տրամադրում և համապատասխան ընթացակարգերի մշակում և ապահովում,
էներգետիկ հավասարակշռության մեջ այլընտրանքային և վերականգնվող էներգիայի աղբյուրների հաշվին արտադրվող էներգիայի մասնաբաժնի ավելացում,
սպառողների անխափան էլեկտրաէներգիայով մատակարարման ապահովում,
սպառողներին մոտ տարածքներում գեներացնող աղբյուրների ստեղծման միջոցով` տեխնիկական և տեխնոլոգիական կորուստների կրճատում,
առկա ռեսուրսների արդյունավետ կառավարումը էլեկտրաէներգետիկական ոլորտում իրականացվող բարեփոխումների առաջնահերթություններից է^[2]։

Ընթացիկ ծրագրեր խմբագրել

Այլընտրանքային էներգիայի ծրագրի իրականացումը մեկնարկել է 2004 թվականին^[3]։

Նավթի գների բարձրացումը 2007 թվականին նպաստել է էներգիայի այլընտրանքային աղբյուրների (արևի, քամու, ջրի և այլն) լայնածավալ օգտագործմանը^[3]։

2011 թվականի գարնանը գործակալությունը ՄԱԿԶԾ-ի հետ համատեղ գործարկել է «աջակցություն կայուն էներգետիկայի զարգացմանը Ադրբեջանում» նոր նախագիծը։ Այս նախագիծը հնարավոր է դարձել Եվրոպական հանձնաժողովի շնորհիվ` նրանց կողմից € 500,000 Նորվեգիայի կառավարության կողմից $790 հազար ֆինանսական աջակցությամբ։ Ադրբեջանում էներգիայի արտադրությունը ներկայում` մեծապես կախված է երկրի ածխաջրածնային պաշարների շահագործումից և այն դեպքում, երբ էներգիայի վերականգնվող աղբյուրների զարգացումը հանդիսանում է պետության ռազմավարական առաջնահերթություններից մեկը, իրավական և ինստիտուցիոնալ միջավայրը դեռևս շահավետ չէ պոտենցիալ ներդրողների համար։ Այս նախագիծն ուղղված է Ադրբեջանի կառավարությանը` առկա իրավական և ինստիտուցիոնալ շրջանակների վերանայման և փոփոխման միջոցով այդ խոչընդոտները հաղթահարելու համար։ Այս նախագծի իրականացումը նշանակալի քայլ կդառնա Ադրբեջանում` հազարամյակի զարգացման նպատակներին հասնելու համար։

Պետական քաղաքականություն խմբագրել

Երկրում այլընտրանքային էներգիայի ոլորտում քաղաքականությունն իրականացվում է էներգիայի այլընտրանքային և վերականգնվող աղբյուրների օգտագործման` 2004-2013 թվականների պետական ծրագրի հիման վրա։ 2009-2011 թվականներին ոլորտի զարգացման համար հատկացվել է 30,4 մլն մանաթ^[3]։

Էներգիայի վերականգնվող աղբյուրների ոլորտում պետության քաղաքականության հիմնական նպատակները`

Պետության կողմից տվյալ ոլորտի աջակցությունը,
Օրենսդրության կատարելագործումը,
Մասնավոր հատվածի զարգացում,
Ֆինանսական աջակցություն և սուբսիդավորման քաղաքականություն.
Ժամանակակից տեխնոլոգիաների զարգացում,
Հետազոտություն և զարգացում, տեղեկատվության փոխանակում,
Կրթություն, մաքուր էներգիայի ուսուցում և խթանում^[4]։

Պետական ծրագրեր այլընտրանքային և վերականգնվող էներգետիկայի բնագավառում խմբագրել

«Ադրբեջանի Հանրապետությունում այլընտրանքային և վերականգնվող էներգիայի աղբյուրների օգտագործման պետական ծրագիրը», որը հաստատվել է Ադրբեջանի Հանրապետության հախագահի` 2004 թվականի հոկտեմբերի 21-ի թիվ 462 կարգադրությամբ,
«Բաքու քաղաքի և նրա ավանների սոցիալ-տնտեսական զարգացման պետական ծրագիրը 2011-2013 թվականներին», որը հաստատվել է Ադրբեջանի Հանրապետության նախագահի` 2011 թվականի մայիսի 4-ի կարգադրությամբ^[1]։

Վերոնշյալ ծրագրերի շրջանակներում արվեց հետևյալը.

2,7 ՄՎտ հզորությամբ հողմային էլեկտրակայանի կառուցում,
1,8 ՄՎտ հզորությամբ արևային էլեկտրակայանի կառուցում,
1,0 ՄՎտ հզորությամբ բիոգազային կայանի կառուցում «Գոբուստանի փորձարարական պոլիգոնում և ուսուցման կենտրոնում»^[5]։