Ադրբեջաներենի այբուբեն
(Վերահղված է Ադրբեջանական այբուբենից)
Ադրբեջաներենի այբուբեն, ադրբեջաներենի գրային համակարգ։ Ադրբեջաներենում գոյություն ունի երեք պաշտոնական այբբենական համակարգ. Ադրբեջանում՝ լատինատառ, Իրանում՝ արաբատառ, Ռուսաստանում (Դաղստան)՝ կյուրեղյան։
Այբուբենների համեմատական աղյուսակ
խմբագրելԳրադարձության աղյուսակ | |||||
---|---|---|---|---|---|
Արաբատառ | Լատինատառ | Լատինատառ | Կյուրեղյան | Լատինատառ | IPA |
Իրանում, մինչև 1929 թ. նաև Ադրբեջանական ԽՍՀ-ում | 1922 - 1933 | 1933 - 1939 | Դաղստանում, մինչև 1991 թ. նաև Ադրբեջանում | 1991-ից | |
ﺍ | A a | A a | А а | A a | [ɑː] |
ﺏ | B b | B в | Б б | B b | [b] |
ﺝ | C c | Ç ç | Ҹ ҹ | C c | [ʤ] |
چ | Ç ç | C c | Ч ч | Ç ç | [ʧ] |
ﺩ | D d | D d | Д д | D d | [d] |
ﻩ | E e | E e | Е е | E e | [ɛ] |
ﻉ | Ə ə | Ə ə | Ә ә | Ə ə | [æ] |
ﻑ | F f | F f | Ф ф | F f | [f] |
گ | Ƣ ƣ | G g | Ҝ ҝ | G g | [g'] |
ﻍ | G g | Ƣ ƣ | Ғ ғ | Ğ ğ | [ɣ] |
ﺡ,ﻩ | H h | H h | Һ һ | H h | [h] |
ﺥ | X x | X x | Х х | X x | [x] |
ﻱ | I̡ ı̡ | Ь ь | Ы ы | I ı | [ɯ] |
ﻱ | I i | I i | И и | İ i | [ɪ] |
ﺝ | Ƶ ƶ | Ƶ ƶ | Ж ж | J j | [ʒ] |
ﻙ | Q q | K k | К к | K k | [k] |
ﻕ | K k | Q q | Г г | Q q | [g] |
ﻝ | L l | L l | Л л | L l | [l] |
ﻡ | M m | M m | М м | M m | [m] |
ﻥ | N n | N n | Н н | N n | [n] |
N̡ n̡ | N̡ n̡[1] | [ŋ] | |||
ﻭ | O o | O o | О о | O o | [ɔ] |
ﻭ | Ɵ ɵ | Ɵ ɵ | Ө ө | Ö ö | [œ] |
پ | P p | P p | П п | P p | [p] |
ﺭ | R r | R r | Р р | R r | [r] |
ﺙ,ﺱ,ﺹ | S s | S s | С с | S s | [s] |
ﺵ | З з | Ş ş | Ш ш | Ş ş | [ʃ] |
ﺕ,ﻁ | T t | T t | Т т | T t | [t] |
ﻭ | Y y | U u | У у | U u | [u] |
ﻭ | U u | Y y | Ү ү | Ü ü | [y] |
ﻭ | V v | V v | В в | V v | [v] |
ﻱ | J j | J j | Ј ј | Y y | [j] |
ﺫ,ﺯ,ﺽ,ﻅ | Z z | Z z | З з | Z z | [z] |
Տես նաև
խմբագրել- Հասանօղլու Իզեդին, Կովկասյի և Իրանի թյուրքական ցեղերի գրականության հիմնադիր
- Սամեդ Աղա Ալիև
- I առանց կետի
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ Հանած է այբուբենից 1938 թվականին
Գրականություն
խմբագրել- Г. Г. Исмаилова К истории азербайджанского алфавита // Вопросы совершенствования алфавитов тюркских языков СССР / Н. А. Баскаков. - М.։ «Наука», 1972. - С. 28 - 40.