Ադիոպիցո
Ադիոպիցո (անգլ.՝ "Ցտեսություն Պիցո"), հիմնարար շարժում, որը հիմնադրվել է Սիցիլիայում՝ բիզնեսի և սպառողների համայնք կառուցելու համար, որոնք հրաժարվել են վճարել «պիցո»՝ «Մաֆիայի» շորթման փող[1][2]։ Այն հասարակության կողմից խղճի խթանման ներքո սպառողների շարժում է՝ արդար առևտրի նման։ Խումբը, որը ղեկավարվել է մի սերնդի կողմից, որի պատանեկությունը բնութագրվել է հակամաֆիայի դատավորների, լրագրողների և գործարարների սպանություններով, գործում է Պալերմոյի և Կատանիայի մայրաքաղաքային տարածքներում, որոնք ավանդաբար մաֆիայի ամրոցներն են[3]։
Պատմություն խմբագրել
2004 թվականին Ադիոպիցոն սկսել է հինգ շրջանավարտներով, ովքեր ցանկացել են Պալերմոյում բար բացել։ Գիտակցելով, որ իրենց կխնդրեն մաֆիայի տասանորդ վճարել, նրանք որոշել են փոխարենը կազմակերպել պիցոյի դեմ[4]։ Հիասթափված լինելով մաֆիայի խեղդող տեղական տնտեսությունից և քաղաքական կյանքից՝ նրանք պատել են քաղաքը պիտակներով, որոնք նախատեսված են եղել նմանելու մահախոսական հայտարարությունների տեսքին, և որի վրա գրված էր. «Պիցոն վճարող մի ամբողջ ժողովուրդ անարժան ժողովուրդ է»[5]։ Նրանք ցույցեր են կազմակերպել` հագնելով Ադիոպիցոյի լոգոյի սև շապիկներ, կոտրված շրջան, որի մեջտեղում X էր, միջանկյալ ու սպառողական քննադատ բառեր («կրիտիկական սպառում»)[6]։
2007 թվականին ասոցիացիան 210 առևտրականների և ձեռներեցների անդամ էր և ավելի քան 9000 սպառողներ պարտավորվում էին գնել միայն «առանց պիցոյի» ցուցակին պատկանող խանութներից[7]։ Պալերմոյի ոստիկանությունը և ոստիկանապետը համաձայնել են զուսպ ուշադրություն դարձնել անդամների խանութները։ Ադիոպիցոն ծրագրեր է կազմակերպել ավելի քան 90 դպրոցներում և կրթական համալսարաններում՝ դատախազների և ոստիկանության մասնակցությամբ։ 2006 թվականի մայիսին նրանք կազմակերպել են «առանց պիցոյի» փառատոն` Պալերմոյի գլխավոր հրապարակներից մեկում[8]։ Ադիոպիցոն ամբողջ աշխարհի վերնագրերն արտադրել է, երբ գործարկել է Պալերմոյի Punto Pizzofree առանց պիցոյի սուպերմարկետը, որը բացվել է 2008 թվականի մարտին[9]։
2008 թվականին՝ քննիչների գնահատականների համաձայն, մաֆիան Պալերմոյի շրջանի խանութներից և ձեռնարկություններից ամեն տարի շորթել է ավելի քան 160 միլիոն եվրո, իսկ Սիցիլիա կղզին ընդհանուր առմամբ վճարել է այդ ցուցանիշի տասնապատիկը[1]։ Սիցիլիայի բիզնեսի շուրջ 80 տոկոսը պիցո է վճարել[10]։ Ըստ Պալերմոյի համալսարանի` պիցոն միջինում ամսական 457 եվրո է (640 դոլար) մանրածախ առևտրի համար և 578 եվրո՝ հյուրանոցների և ռեստորանների համար, սակայն շինարարական ընկերություններին խնդրում են ամսական վճարել ավելի քան 2,000 եվրո՝ համաձայն Il Sole 24 Ore տնտեսական օրաթերթի[2]։
Հովանավորության գումար վճարելուց առաջինը հրաժարվել է գործարար Լիբերո Գրասին` «Պալերմոյից»։ 1991 թվականի հունվարին նա բաց նամակ է գրել Giornale di Sicilia տեղական թերթին։ Հրապարակված առաջին էջը հասցեագրված է եղել անանուն «Հարգելի շորթող»-ին։ Այն աղմուկ է բարձրացրել, և հազիվ վեց ամիս անց` 1991 թվականի օգոստոսի 29-ին, Գրասին սպանվել է մաֆիայի կողմից[11]։
2006 թվականին հիմնադրվել է Ադիոպիցո Կատանիան, որի նպատակները նման են եղել Ադիոպիցո Պալերմոյի նպատակներին[12]։ Ադիոպիցո Կատանիան աշխատել է պայքարել մաֆիայի դեմ՝ խանութների տերերին հուսալքելով վճարել պիցո, մարդկանց կրթել և մարտահրավեր նետել մշակութային նորմերին։
2012 թվականի հոկտեմբերի 30-ին Եվրոպական խորհրդարանի Կազմակերպված հանցավորության, կոռուպցիայի և փողերի լվացման հատուկ հանձնաժողովի (CRIM) պատվիրակությունը Ադիոպիցո Կատանիային հրավիրել է զեկույց ներկայացնել իր գործունեության մասին, որպեսզի ընդգծի կազմակերպված հանցավորության դեմ միջազգային համագործակցության կարևորությունը[13]։
Ադիոպիցո ճանապարհորդություն խմբագրել
Ադիոպիցո ճանապարհորդությունը Ադիոպիցոյի նախագիծ է, որը կենտրոնանում է բազմաթիվ հանգստացողների շրջանում իրազեկության բարձրացման վրա, որոնք ամեն տարի մեկնում են Սիցիլիա` օգնելով ճանապարհորդներին գտնել «առանց պիցոյի» հյուրանոցներ, ռեստորաններ, խանութներ և այլն։ Բացի այդ, նրանք վարում են հակամաֆիական շրջագայություններ` դպրոցների, համալսարանների և այլ շահագրգիռ կողմերի համար[14]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Mafia-free supermarket defies mob extortion Արխիվացված 2008-04-11 Wayback Machine, The Daily Telegraph, March 8, 2008
- ↑ 2,0 2,1 To the Mafia's horror, pizzo-free shop opens Palermo doors Արխիվացված 2008-03-14 Wayback Machine, AFP, March 8, 2008
- ↑ Sicilians grow defiant of Mafia, BBC News, April 11, 2008
- ↑ We won't pay you protection, traders tell Mafia Արխիվացված 2017-10-20 Wayback Machine, The Daily Telegraph, April 28, 2006
- ↑ Gross, David M. (2014). 99 Tactics of Successful Tax Resistance Campaigns. Picket Line Press. էջեր 190–91. ISBN 978-1-4905-7274-1.
- ↑ One Hundred Defiant Shopkeepers Say "We Don’t Pay Protection Money", Corriere della Sera, May 5, 2006
- ↑ Gross, David M. (2014). 99 Tactics of Successful Tax Resistance Campaigns. Picket Line Press. էջ 141. ISBN 978-1-4905-7274-1.
- ↑ Sicilian Mafia Reeling from Police and Business Actions Արխիվացված Փետրվար 19, 2011 Wayback Machine, US Embassy Cable, December 6, 2007
- ↑ Shopkeepers revolt against Sicilian Mafia, The Observer, March 9, 2008
- ↑ Italy's biggest business: the Mafia Արխիվացված 2008-04-26 Wayback Machine, The Daily Telegraph, October 24, 2007
- ↑ A Bullet For a Businessman, Business Week, November 4, 1991
- ↑ Addiopizzo Catania
- ↑ Report on the activity of "Addiopizzo Catania", by Addiopizzo Catania to the Special Committee on Organised Crime, Corruption and Money Laundering (CRIM), October 30, 2012
- ↑ Addiopizzo Travel