Գազ չռված
| Գազ չռված | |
| Դասակարգում | |
| Թագավորություն | Բույսեր (Plantae) |
| Ենթատիպ | Սերմնավոր բույսեր (Spermatophytes) |
| Կարգ | Բակլածաղկավորներ (Fabales) |
| Ընտանիք | Բակլազգիներ (Fabaceae) |
| Ենթաընտանիք | Բակլայիններ (Faboideae) |
| Տրիբա | Galegeae |
| Ցեղ | Գազ (Astragalus) |
| Տեսակ | Գազ չռված (A. divaricatus) |
| Միջազգային անվանում | |
| Astragalus divaricatus | |
Գազ չռված (լատին․՝ Astragalus divaricatus), լոբազգիների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն խմբագրել
Բարձիկանման, ցածր, փշոտ թփիկ է։ Տերևների երկարությունը 1,5-4 սմ է։ Տերևիկները լինում են 4-7-ական զույգ։ Ծաղկաբույլը գլխիկանման է և ունի 2-2,5 սմ տրամագիծ։ Ծաղկակիցները բաժակից կարճ են։ Թավոտ բաժակի երկարությունը 9-12 մմ է։ Ատամիկները 6-8 մմ են, խոզանանման և թարթիչավոր։ Պսակը կրեմագույն է։ Սռնակի երկարությունը 5-8 մմ է[1]։
Տարածում խմբագրել
Աճում է Դարեղեգիսի (Խաչիկ, Մոզրով և Գնիշիկ գյուղերի միջև) և Զանգեզուրի (լեռնագագաթ՝ Խուստուփ, Սառնակունք և Սպանդարյան գյուղերի միջև) ֆլորիստիկական շրջաններում։ Հանդիպում է նաև Հյուսիսարևմտյան Իրանում[1]։
Էկոլոգիա խմբագրել
Աճում է ենթալպյան գոտում՝ ծովի մակարդակից 2200-2900 մ բարձրությունների վրա։ Ծաղկում է հուլիս ամսին, պտղաբերում՝ օգոստոսին[1]։
Պահպանություն խմբագրել
Վտանգված տեսակ է։ Տարածման շրջանի մակերեսը 5000 կմ²-ից պակաս է, բնակության շրջանի մակերեսը 500 կմ²-ից պակաս։ Հայասատնի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված չէր։ Ընդգրկված չէ նաև CITES-ի Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում[1]։
Չի պահպանվում։ Անհրաժեշտ է ստեղծել նոր ԲՀՊՏ Խուստուփ լեռնագագաթի վրա[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.