Միջազգային Ստանդարտ Հերթական Համար

Միջազգային Ստանդարտ Հերթական Համար (ՄՍՀՀ, անգլ.՝ International Standard Serial Number (ISSN)), ունիկալ ութանիշ համար, որն օգտագործվում է որոշակի տեսակների պարբերական հրատարակությունների նույնականացման համար։ Այն ընդունված է ամբողջ աշխարհում նույնականացնելու և տարբերելու համար նույնանման հերթական անվանումներով հրապարակումները, ինչպես նաև օժանդակելու համար կատալոգավորման, միջգրադարանային փոխանակման և այլ գործընթացներին։

ՄՍՀՀ կոդավորված EAN-13 գծիկավոր կոդ

Երբ տպագրվում է որևիցե հրապարակում, որն ունի նման պարունակություն, սակայն հրապարակվել է տարբեր տեսքով, այն ստանում է տարբեր ՄՍՀՀ համար, որոնցից ամեն մեկը կցված է ոչ միայն պարունակությանը այլ նաև հրապարակման տեսակին, ճրինակ տպված և էլեկտրոնային հրապարակում տեսակները, անվանում են տպված (print) ISSN (p-ISSN) և էլեկտրոնային (electronic) ISSN (e-ISSN կամ eISSN)։

ՄՍՀՀ համակարգը սկզբում ստեղծվել էր որպես ԻՍՕ միջազգային ստանդարտ 1971 թվականին և հրատարակվել է որպես ISO 3297 1975 թվականին։ ԻՍՕ-ի TC 46/SC 9 ենթակոմիտեն պատասխանատու է այս ստանդարտի համար։

Կոդի ֆորմատ

ՄՍՀՀ կոդի ֆորմատն է ութանիշ թիվ, որը բաժանված է գծիկով երկու չորսանիշ թվերի։ Վերջին թիվը կարող է լինել 0-9 թիվ կամ X նշան, և հանդիսանում է ստուգող թիվ։

Օրինակ՝ Hearing Research ամսագրի ՄՍՀՀ կոդն է 0378-5955, որտեղ վերջին 5 թիվը ստուգող թիվ է։

Ստուգող թվի հաշվարկի համար կարելի է կիրառել հետևյալ ալգորիթմը՝

ՄՍՀՀ թվի առաջին 7 նիշերի ստուգող թիվը հաշվարկվում է այդ նիշի բազմապատկումով իրենց դիրքով տվյալ թվում, դիրքը հաշվվում է աջից, և ունի հետևյալ արժեքները 8, 7, 6, 5, 4, 3, և 2՝

$0\cdot 8+3\cdot 7+7\cdot 6+8\cdot 5+5\cdot 4+9\cdot 3+5\cdot 2$

$=0+21+42+40+20+27+10$

$=160$

Ստացված թիվը բաժանվում է 11-ի և ստացվում է ամբողջ թիվ և մնացորդ՝

${\frac {160}{11}}=14{\mbox{ remainder }}6=14+{\frac {6}{11}}$

Եթե մնացորդ չի մնում, ստոգող թիվը ընդունվում է 0, մնացած դեպքեում մնացորդը հանվում է 11-ից և արդյունքը ընդունվում է որպես ստուգող թիվ՝

$11-6=5$

տվյալ դեպքում ստուգող թիվն է 5-ը։

Լատիներեն մեծատառ X է գրվում միայն այն դեպքում, երբ ստացված ստուգող թվի արժեքը կազմում 10։

Գործում են առցանց ՄՍՀՀ կոդի ստուգման գործիքներ, որը հիմնված է վերը բերված ալգորիթմի վրա

Արտաքին հղումներ

• 63800 ՄՍՀՀ կոդերի ցանկ վերնագրերով
• ՄՍՀՀ միջազգային կենտրոն, http://www.issn.org/ 
• «Կատալոգավորման մաս» (PDF), ՄՍՀՀ ձեռնարկ, ՄՍՀՀ միջազգային կենտրոն, արխիվացված օրիգինալից 2011-08-07-ին, https://web.archive.org/web/20110807122923/http://www.issn.org/files/issn/Documentation/Manuels/ISSN-MANUAL_JAN09.pdf, վերցված է 2014-09-04 .
• Ինչպես ԱՄՆ հրատարակիչները կարող են ստանալ ՄՍՀՀ, Միացյալ Նահանգներ: Կոնգրեսի գրադարան, http://www.loc.gov/issn/issnbro.html .