Golfballia ambusta
Golfballia ambusta, սնկերի ենթադրյալ տեսակ, որի նմուշները հիմնականում պահվում են Լոնդոնի Kew Gardens-ում։ Նմուշները ոչ թե օրգանիզմներից են, այլ գոլֆի այրված գնդակներից։ 1962 թվականին դրանք նկարագրվել են որպես սնկային նոր տեսակ Ռ․ Ու. Ջ.Դեննիսի կողմից, որը թագավորական բուսաբանական այգիների սնկաբանության ղեկավարն էր, հավանաբար վիճարկու առկա միկոլոգիական չափանիշները, թե ինչը կարող է համարվել սունկ: Տեսակի լատիներեն անվանումը թարգմանաբար մոտավորապես նշանակում է «այրված գոլֆի գնդակ»։
| Երկիր | Միացյալ Թագավորություն  | |
|---|---|---|
| Թողարկման ամսաթիվ | 1962 | |
Պատմություն
խմբագրել
1952 թվականին գոլֆի այրված գնդակը միկոլոգներին է հանձնվել անանուն աղբյուրից Լանկաշիրում՝ հյուսիս-արևմտյան Անգլիայում, և պահվել Ֆունգարիումում Կյու Գարդենսում[1][2]։ Ներկայացնողը պնդում էր, որ դա Queletia սեռին պատկանող «հազվագյուտ սնկային տեսակների» նմուշ է, բայց սնկաբանները կարծում էին, որ դրա արտաքին տեսքը ավելի շատ նման է Scleroderma citrinum-ին, որն ունի անկանոն գրեթե գնդաձև սպորոկարպ՝ հաստ կաշվե մաշկով և գույներով, որոնք տատանվում են սպիտակից մինչև շագանակագույն կամ շագանակագույն։ Գոլֆի գնդակի մակերեսը փորված է և երբ այրվում է, նրա արտաքին թաղանթը ճաքում է, որպեսզի բացահայտի ռետինե միջուկը, որը նման է հասուն S. citrinum sporocarp-ի մուգ շերտին։ Քյուի սնկաբանները անհաջող փորձել են սպորներ հավաքել նմուշից՝ նախքան կեղծիքի բնույթը հասկանալը[2]։
1962 թվականին նման այրված գոլֆի գնդակը ժամանել է Քյու Արևելյան Աֆրիկայից։ Այնուհետև,R. W. G. Dennis-ը, Kew-ի սնկաբանության ղեկավարը, հրապարակել է մի հոդված, որը վերնագրված է «Լանքաշիրում և Արևելյան Աֆրիկայում ֆալոիդի նոր ցեղը» Kew Guild ամսագրում՝ պաշտոնապես նկարագրելով այն, որպես սնկերի նոր տեսակ:Հոդվածում ասվում է, որ նմուշները նման են «փոքր, կոշտ, բայց առաձգական գնդիկների, որոնք օգտագործվում են կալեդոնացիների որոշ ցեղային ծեսերում, որոնք ամբողջ սեզոնին տեղի են ունենում փակ տախտակներում՝ մասամբ հնձված խոտով»[3]։ Նկարագրությունը, հավանաբար, հումորային ակնարկ է գոլֆի մասին, քանի որ Կալեդոնիա Շոտլանդիայի լատիներեն անվանումն է: Դենիսը նկարագրել է նմուշները որպես հին կամ տաքացված հնդկական կաուչուկի հոտ ունեցող և ասել է, որ ոչ մի սպոր չի հավաքվել՝ թողնելով դրա վերարտադրության մեթոդը անհայտ, և ենթադրյալ տեսակին տվել է Golfballia ambusta անվանումը, որը լատիներենում մոտավորապես նշանակում է «այրված գոլֆի գնդակ»[1]։ Նա, հավանաբար, հրապարակել է հոդվածը՝ նպատակ ունենալով «վիճարկել այն ժամանակվա գործող չափանիշները, ինչի արդյունքում հնարավոր կլիներ այդքան հեշտությամբ ներկայացնել ոչ կենսունակ էակին որպես կենսաբանական տեսակ»[2]։
Գոլֆի երրորդ այրված գնդակն ուղարկվել է Քյուին Քենթից 1971թ.-ին, որտեղ ուղարկողը հստակ նշել է, որ այն հայտնաբերվել է կրակի եզրին[2][4]։ Golfballia ambusta-ի երեք նմուշները մնում են Kew's fungarium հավաքածուում, որը կատալոգավորված է K(M)230939-ից K(M)230941 անվանումներով[2]։
2023 թվականին նոր տեսականի՝ Golfballia ambusta var. rushmerea, նկարագրված է Journal of the Kew Guild-ում[5]։ Տիպային նմուշը պահվել է Ուելսի ազգային թանգարանի հերբարիումում, իսկ լրացուցիչ նմուշները պահվել են Kew Gardens-ում։ Իփսվիչի թանգարանը մերժել է նմուշի առաջարկը[5]։
Ազդեցություն
խմբագրելՆաթան Սմիթը՝ Kew fungarium-ի նախկին ղեկավարը, գրել է, որ Golfballia ambusta-ն կարևոր նշանակություն ունի սնկաբանության պատմության այլ ակադեմիական կեղծիքների շարքում, ինչպես այն պաշտոնապես նկարագրվել և հրապարակվել է, իսկ նմուշները պաշտոնապես արխիվացված են ֆունգարիումում։ Համաձայն ջրիմուռների, սնկերի և բույսերի անվանացանկի միջազգային օրենսգրքի՝ այն համարվում է վավեր սնկային տեսակ։ Սմիթը խաբեությունն է անվանել միկոլոգիայի «Դադա պահ»՝ բարձրացնելով «ինչ է սունկը» հարցը[4]։
Սկզբում լորձնասնկերը և օոմիցետները համարվում էին սնկեր, բայց այժմ հայտնի են որպես անկապ օրգանիզմներ։ Սնկերի թագավորությունը այլևս չի ներառում դրանք, բայց դեռ ուսումնասիրվում են միկոլոգների կողմից և ոչ պաշտոնապես դասակարգվում են որպես սնկեր։ Բազմաթիվ սնկաբաններ՝ ներառյալ Նիկոլաս Մոնին, պնդում են, որ տերմինը պետք է ներառի բոլոր «միկրոօրգանիզմները, որոնք ուսումնասիրվել են սնկաբանների կողմից», մի սահմանում, որը վիճարկվում է Դենիսի կողմից, որն առաջարկել է, որ եթե միկրոլոգները կարողանան որոշել, թե ինչ է սունկը, ապա ավելի կարևոր հարց է դառնում, թե ով է սնկաբանը[4]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 Dennis, R. W. G. (1962). «A remarkable new genus of phalloid in Lancashire and East Africa» (PDF). Journal of the Kew Guild. 8 (67): 181–182. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2023 թ․ օգոստոսի 18-ին. Վերցված է 2023 թ․ օգոստոսի 18-ին.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 Figg, Paul; Davies, Lee; Smith, Nathan (2023 թ․ ապրիլի 1). «How a golf ball fooled scientists to become the world's rarest fungus». Royal Botanic Gardens, Kew. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ օգոստոսի 6-ին. Վերցված է 2023 թ․ օգոստոսի 7-ին.
- ↑ Nelson, E. Charles (1986). «Some botanical hoaxes and Chinese puzzles». The Kew Magazine. 3 (4): 178–185. doi:10.1111/j.1467-8748.1986.tb00320.x. JSTOR 45066516. Արխիվացված օրիգինալից 2023 թ․ օգոստոսի 6-ին. Վերցված է 2023 թ․ օգոստոսի 7-ին.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 Smith, Nathan (2023). «What Is a Fungus? Mycology's Dada Moment». Environment & Society Portal, Arcadia. Rachel Carson Center for Environment and Society (5). doi:10.5282/rcc/9598.
- ↑ 5,0 5,1 Smith, Perry; Smith, Jude; Smith, Suzanne; Smith, Nathan (2022). «First New Record for Golfballia sp. in 50 years and a new species variant». Journal of the Kew Guild. 18 (127): 192–195.