Ֆինանսական հաշվառում
Ֆինանսական հաշվառում, հաշվապահական հաշվառման բաղկացուցիչ մաս, կանոնների և ընթացակարգերի մի շարք՝ օրենսդրական ակտերի և ստանդարտների պահանջներին համապատասխան տեղեկատվության արտացոլման, մշակման և ներկայացման համար։ Հաշվառվում են ֆինանսական ռեսուրսների և դրամական միջոցների առկան ու շարժը, այսինքն վերաբերում է բիզնեսի հետ կապված ֆինանսական գործարքների ամփոփմանը, վերլուծությանը և հաշվետվություններին։ Ներառում է հանրային օգտագործման համար հասանելի ֆինանսական հաշվետվությունների պատրաստում[1]։ Նման տեղեկատվությունից օգտվում են բաժնետերերը, մատակարարները, բանկերը, ծառայողները, պետական մարմինները, բիզնեսի սեփականատերերը և այլ շահագրգիռ կողմերը՝ մարդիկ, ում այդ տեղեկատվությունն անհրաժեշտ է որոշումներ կայացնելու համար։
Ստանդարտներ խմբագրել
Ֆինանսական հաշվառումը ղեկավարվում է ինչպես տեղական, այնպես էլ միջազգային հաշվապահական ստանդարտներով։ Հաշվապահական հաշվառման ընդհանուր ընդունված սկզբունքները (GAAP) ֆինանսական հաշվառման ուղեցույցների ստանդարտ համակարգ է, որն օգտագործվում է որևէ կոնկրետ իրավասության մեջ։ Այն ներառում է ստանդարտներ, համաձայնագրեր և կանոններ, որոնց հետևում են հաշվապահները՝ ֆինանսական հաշվետվությունների հաշվառման և ամփոփման, ինչպես նաև հաշվապահական հաշվետվության պատրաստման ժամանակ։
Մյուս կողմից, Ֆինանսական հաշվետվության միջազգային ստանդարտները (ՖՀՄՍ) հաշվապահական հաշվառման ստանդարտների մի ամբողջ շարք է, որտեղ նշված են, թե ինչպես պետք է ֆինանսական հաշվետվություններում ներկայացվեն գործարքների և այլ իրադարձությունների կոնկրետ տեսակները։ ՖՀՄՍ-ները հրապարակվում են Հաշվապահական հաշվառման միջազգային ստանդարտների խորհրդի (IASB) կողմից[2]։ Միջազգային ասպարեզում ՖՀՄՍ-ն տարածված դառնալուն համընթաց, ֆինանսական հաշվետվություններն ավելի ու ավելի են համաձայնեցվում համաշխարհային կազմակերպությունների միջև։
Ֆինանսական հաշվառման նպատակներ խմբագրել
Ֆինանսական հաշվառումն օգտագործվում է կազմակերպության մեջ կամ ընկերության ամենօրյա գործունեության մեջ չներգրավված մարդկանց համար հաշվապահական տեղեկատվություն պատրաստելու համար, այն դեպքում, երբ կառավարչական հաշվառումը տրամադրում է հաշվապահական տեղեկատվություն՝ բիզնեսը կառավարելու գործում ղեկավարներին որոշումներ կայացնելուն օգնելու համար։
Ֆինանսական հաշվառումը և ֆինանսական հաշվետվությունները հաճախ օգտագործվում են որպես հոմանիշներ։
1. Ըստ Ֆինանսական հաշվետվությունների միջազգային ստանդարտների՝ ֆինանսական հաշվետվությունների նպատակն է.
Տրամադրել ֆինանսական տեղեկատվություն, որն օգտակար է առկա և պոտենցիալ ներդրողների, վարկատուների և այլ պարտատերերի համար հաշվետու կազմակերպությանը ռեսուրսներ տրամադրելու վերաբերյալ որոշումներ կայացնելու համար[3]։
2. Ըստ Եվրոպական հաշվապահական ասոցիացիայի.
Կապիտալի պահպանումը ֆինանսական հաշվետվությունների մրցակցային նպատակն է[4]։
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- «ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՕՐԵՆՔԸ ՀԱՇՎԱՊԱՀԱԿԱՆ ՀԱՇՎԱՌՄԱՆ ՄԱՍԻՆ». www.parliament.am. Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 24-ին.
Առանձնահատկություններ խմբագրել
Ֆինանսական հաշվետվությունները պետք է համապատասխան որոշակի չափանիշների։ Ինչպիսիք են՝
հիմնական որակական բնութագրերը․
- Համապատասխանություն կամ ռելևանտություն։ համապատասխանությունը ֆինանսական տեղեկատվությունն օգտագործողների որոշման վրա այդ տեղեկատվության ազդելու կարողությունն է։ Համապատասխանության բաղադրիչներն են կանխատեսելի արժեքը և հաստատված (կոնֆիրմացիոն) արժեքը։ Նյութականությունը համապատասխանության ենթաորակն է։ Տեղեկատվությունը համարվում է էական, եթե դրա բացթողումը կամ շեղումը կարող է ազդել օգտագործողների տնտեսական որոշումների վրա, որոնք ընդունվել են ֆինանսական հաշվետվությունների հիման վրա։
- Ճշգրիտ նկարագրությունը։ գործարքների իրական հետևանքները պետք է պատշաճ կերպով հաշվառվեն և ներկայացվեն ֆինանսական հաշվետվություններում։ Բառերն ու թվերը պետք է համապատասխանեն գործարքի իրական վիճակին։ Ճշգրիտ ներկայացման բաղադրիչներն են ամբողջականությունը, չեզոքությունը և սխալներից զերծ լինելը։
բարձր որակական ցուցանիշները․
- Ստուգելիություն: Ստուգելիությունը ենթադրում է կոնսենսուս ֆինանսական տեղեկատվության տարբեր բանիմաց և անկախ օգտագործողների միջև։ Նման տեղեկատվությունը պետք է ապահովված լինի օբյեկտիվության սկզբունքին հետևելու համար բավարար ապացույցներով։
- Համադրելիություն։ Համադրելիությունը նույն ոլորտի կազմակերպությունների միջև հաշվապահական հաշվառման մեթոդների միասնական կիրառումն է։ Անհակասականության սկզբունքը համեմատելի է։ Անհակասականությունը կազմակերպության ներսում ժամանակի ընթացքում հաշվապահական հաշվառման միասնական կիրառումն է։
- Հասկանալիություն. Հասկանալիությունը նշանակում է, որ հաշվապահական հաշվառման հաշվետվությունները պետք է հնարավորինս հստակ արտահայտվեն և պետք է հասկանալի լինեն նրանց կողմից, ում վերաբերում է տեղեկատվությունը։
- Ժամանակայնություն։ Ժամանակին լինելը ենթադրում է, որ ֆինանսական տեղեկատվությունը պետք է ներկայացվի օգտագործողներին նախքան որոշում կայացնելը։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ «Financial Accounting - Definition from KWHS». The Wharton School. 2011 թ․ փետրվարի 28. Վերցված է 2018 թ․ հուլիսի 13-ին.
- ↑ «Who We Are - January 2015» (PDF). IFRS.org. IFRS Foundation. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2015 թ․ մայիսի 1-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 28-ին.
- ↑ IFRS Conceptual Framework(2010) Par. OB2
- ↑ European Accounting Association, Response to Question 26, Comment Letter to the Discussion Paper regarding the Review of the Conceptual Framework, on Page 2 of comment letters, dated 2014-01-24 Արխիվացված 2014-07-29 Wayback Machine