Փոքր Նոր տարի
Փոքր Նոր Տարի(չինարեն՝ 小年), հայտնի որպես Խոհանոցի Աստծո տոն, փառատոն է ավանդական լուսնաարևային չինական օրացույցով: Այն նվիրված է խոհանոցի Աստծուն և անցկացվում է չինական Նոր տարուց մոտ մեկ շաբաթ առաջ: Հյուսիսային Չինաստանում Փոքր Նոր տարին նշվում է չինական օրացույցի տասներկուերորդ ամսվա 23-րդ օրը, իսկ հարավային Չինաստանում՝ 24-րդ օրը[1][2][3]։
Ավանդական գործողություններ
խմբագրելԶոհաբերություններ խոհանոցի Աստծուն
խմբագրելԵրբ գալիս է փոքրիկ Նոր տարին, Ջեյդի կայսրը որոշում է, ըստ ընտանիքի տարեկան վարքի, պարգևատրել նրանց կամ պատժել նրանց։ Խոհանոցային Աստված ծառայում է որպես սուրհանդակ, որը զեկուցում է Ջեյդի կայսրին: Մարդիկ այրում են Աստծո թղթե պատկերը՝ նրա ոգին երկինք ուղարկելու համար, այնուհետև վառարանի կողքին դնում են նոր պատկեր՝ ողջունելու նրա վերադարձը, որպեսզի նա նորից հոգ տանի ընտանիքի մասին և պաշտպանի այն: Մինչ դա տեղի է ունենում, զոհաբերություն է արվում՝ բերանը փակելու և ընտանիքի մասին միայն լավ բաներ ասելու հույսով[4]։ Զոհաբերությունները կարող են ներառել ծիսական փող, քաղցր սնունդ, ինչպիսիք են տորթերը և չորացրած մրգերը, թեյը և ծղոտը Խոհանոցի Աստծո ձիու համար[5][6]։ Երբեմն մարդիկ լոբի են դնում տանիքին՝ խոհանոցի Աստծո ձիու սմբակների թակոցը պատկերելու համար: Ավելի հազվադեպ մարդիկ ձիուն լոբի են կերակրում[6]։
Ավանդաբար զոհաբերությունները կատարում են միայն տղամարդիկ, ոչ թե կանայք[6][7]։ Աստծո ճանապարհորդությունը նշանավորվում է նաև հրավառությամբ[6]։
Տան մաքրում
խմբագրելՏան մաքրումը տեղի է ունենում վերջին լուսնային ամսվա ութերորդ օրվա (երբ տեղի է ունենում Լաբա փառատոնը) և Փոքր Նոր տարվա միջև: Չինական հավատալիքները մարդկանց կոչ են անում կարգի բերել իրենց և իրենց տունը, քանի որ ենթադրվում է, որ ուրվականներն ու ոգիները կամ պետք է վերադառնան երկինք, կամ մնան երկրի վրա: Այսպիսով, որպեսզի նրանք հեռանան, մարդիկ մաքրում են իրենց տան բոլոր անկյունները։ Այդ ընթացքում տունը մաքրվում է նաև այն հակավիրուսային դարձնելու նպատակով, որպեսզի նոր տարին չսկսվի հիվանդությամբ[8][4]։
Գուանդունի կոնֆետ ուտելը
խմբագրելԳուանդունի կոնֆետը պատրաստվում է կպչուն կորեկով և բողբոջած ցորենով: Ասում են, որ եթե ձեր բերանը լի լիներ քաղցրավենիքով, դուք չէիք կարողանա նախատել ուրիշներին[9]։ Ավանդաբար, մարդիկ հալեցնում են կոնֆետը և դնում խոհանոցի աստծու բերանին, որպեսզի նա չկարողանա որևէ վատ բան ասել Ջեյդի կայսրին[7]․ կա՛մ միայն քաղցր բաներ կարող է ասել, կա՛մ բերանը կկպչի, որ չկարողանա խոսել[5][6]։ Որոշ տարածքներում մարդիկ փոխարենը մեղր կամ կպչուն բրինձ են դնում նրա բերանը[5]։
Պատուհանի վրա թղթի կտրվածքներ կպցնելը
խմբագրել
Խոհանոցի Աստծո պատկերով, թղթի հին կտորները հանվում են, իսկ հետո նորերը սոսնձվում են, և դա ցույց է տալիս գարնան սկիզբը: Թղթի կտրվածքների վրա սովորաբար գրված է լինում օրհնված բառը, որը ցույց է տալիս մարդկանց երջանիկ տարվա ցանկությունը: Կտրման գործողությունը սովորաբար լինում է նաև վերև՝ ներքև, քանի որ չինարենում «շրջված» հնչում է որպես «ժամանել», ուստի նրանք ցանկանում են, որ բախտը հասնի[8]։
Գարնանային փառատոնի նախապատրաստում
խմբագրելՆախապատրաստման գործընթացը պետք է նախապես կատարվի։ Անելիքների և պատրաստությունների մեծ բազմազանություն կա, և դրանց մեծ մասը կապված է «նոր» բառի հետ, օրինակ նոր հագուստի հետ: Հաճախ նման բաները գնում են տոնակատարության համար, կարմիր ծրարը հանրաճանաչ ապրանք է, քանի որ մարդիկ կարծում են, որ երիտասարդները պետք է «հարգեն տարեցներին», իսկ տարեցներն իրենց հերթին «սիրեն երիտասարդներին», սովորաբար կարմիր ծրարների մեջ փող է լինում:
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ «Little New Year». China Internet Information Center. Վերցված է 26 January 2022-ին.
- ↑ «Culture Insider: Little New Year». China Daily. Վերցված է 26 January 2022-ին.
- ↑ «What Is Little New Year and Why Do the Chinese Celebrate It?». Global Volunteers. 20 January 2017. Վերցված է 26 January 2022-ին.
- ↑ 4,0 4,1 «Culture Insider: Little New Year». en.chinaculture.org. Վերցված է 4 December 2022-ին.
- ↑ 5,0 5,1 5,2 Stepanchuk, Carol (1991). Mooncakes and Hungry Ghosts: Festivals of China. San Francisco: China Books & Periodicals. էջեր 6–9. ISBN 0-8351-2481-9.
- ↑ 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 Eberhard, Wolfram (1952). «The Sacrifice to the Hearth God». Chinese Festivals. New York: H. Wolff. էջեր 17–26.
- ↑ 7,0 7,1 Wei, Liming (2010). Chinese Festivals: Traditions, Customs and Rituals (Second ed.). Beijing. էջեր 12–14. ISBN 9787508516936.
{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link) - ↑ 8,0 8,1 «Celebrating the Lunar New Year | University of Central Florida News». University of Central Florida News | UCF Today (ամերիկյան անգլերեն). 1 February 2022. Վերցված է 4 December 2022-ին.
- ↑ Ninchanese (25 January 2022). «Xiaonian: Kick-off Chinese New Year with sweets». Ninchanese (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 4 December 2022-ին.