Տերցիա (ինտերվալ)

Տերցիա (լատ.՝ tertia՝ երրորդ), երաժշտական ինտերվալ երեք աստիճան լայնությամբ, նշանակվում է 3 թվով։

Տերցիայի տարատեսակները

(a)՝ մեծ տերցիա, (b)՝ փոքր տերցիա, (c)՝ մեծացված տերցիա, (d)՝ փոքրացված տերցիա

• Մեծ տերցիա, երեք աստիճան պարունակող ինտերվալ, որ պարունակում է երկու տոն, նշանակվում է՝ մ. 3։ Մեծ (մաժորային) եռահնչյունի ստորին ինտերվալն է և երբեմն կարող է փոխարինել նրան՝ թողնելով գրեթե նույն տպավորությունը։
• Փոքր տերցիա, երեք աստիճան պարունակող ինտերվալ, որ ներառում է մեկուկես տոն, նշանակվում է՝ փ. 3։ Փոքր (մինորային) եռահնչյունի ստորին ինտերվալն է և ինչպես մեծ տերցիան, երբեմն կարող է փոխարինել նրան։
• Մեծացված տերցիա, երեք աստիճան պարունակող ինտերվալ, որ ներառում է երկուսուկես տոն, էնհարմոնիկորեն հավասար է մաքուր կվարտային։ Կառուցվում է մաժորի և մինորի II իջեցված աստիճանին (երկու դեպքերում էլ IV բարձրացված աստիճանի մասնակցությամբ) և լուծվում է մաքուր կվինտայի մեջ։
• Փոքրացված տերցիա, երեք աստիճան պարունակող ինտերվալ, որ ներառում է մեկ տոն, էնհարմոնիկորեն հավասար է մեծ սեկունդային։ Կառուցվում է մաժորի և մինորի կայուն աստիճանների շուրջ, այսինքն՝
• մաժորում և հարմոնիկ մինորում VII աստիճան վրա (երկու դեպքերում էլ II իջեցված աստիճանի մասնակցությամբ), լուծվում է I աստիճանի մաքուր պրիմայի մեջ,
• մաժորի II բարձրացված աստիճանին և մինորի II աստիճանին (IV իջեցված աստիճանի մասնակցությամբ), լուծվում է III աստիճանի մաքուր պրիմայի մեջ,
• հարմոնիկ մաժորի, բնական մինորի և հարմոնիկ մինորի IV բարձրացված աստիճանի վրա, լուծվում է հինգերորդ աստիճանի մաքուր պրիմայի մեջ։

Տերցիայի ակուստիկա

Տարբեր համակարգերում ձայնի հաճախությունները կարող են տարբեր կերպ հարաբերվել.

• Պյութագորական համակարգ՝ մեծ տերցիա 64։81, փոքր տերցիա 27։32։
• Հավասարաչափ տեմպերացված համակարգ՝ մեծ տերցիա $1:{\sqrt[{3}]{2}}$, փոքր տերցիա $1:{\sqrt[{4}]{2}}$ (ժամանակակից երաժշտական սարքերի ճնշող մեծամասնության դեպքում)։
• Բնական համակարգ՝ մեծ տերցիա 4։5, փոքր տերցիա 5։6։

Հնչողություն

• Փոքր տերցիա.

C-Es Օգնություն

C-A Օգնություն

• Մեծ տերցիա.

C-E Օգնություն

C-As Օգնություն