Տերեփուկ էլբուրսյան
| Տերեփուկ էլբուրսյան | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Գիտական դասակարգում | ||||||||
|
||||||||
| Լատիներեն անվանում | ||||||||
| Centaurea elbrusensis Bois
|
Տերեփուկ էլբուրսյան (լատին․՝ Centaurea elbrusensis Bois), բարդածաղկավորների ընտանիքին պատկանող ծածկասերմ բույս։ Գրանցված է Հայաստանի Հանրապետության Կարմիր գրքում։
Նկարագրություն
խմբագրելԲազմամյա խոտաբույս է։ Ցողունը միշտ մեկ զամբյուղով է, փռված, խիտ տերևակալված։ Տերևները խիտ մոխրագույն թավոտ են, նշտարաձև, սուր, վարդակայինները ունեն կոթուններ, միջինները նստադիր են։ Ծաղիկները սպիտակակրեմագույն են, առէջային խողովակը և վերնակապը՝ վարդամանուշակագույն։ Սերմնիկները կարճ պապուսով են[1]։
Տարածվածություն
խմբագրելՀայաստանում հանդիպում է Զանգեզուրի (Ողջի գետի վերնագավառ) և Մեղրու (Լիճքի շրջակայք) ֆլորիստիկական շրջաններում։ Աճում է նաև Հյուսիսային և Արևմտյան Իրանում[1]։
էկոլոգիա
խմբագրելԱճում է ենթալպյան և ալպյան գոտիներում ծովի՝ մակարդակից 2300-3000 մ բարձրությունների վրա, մարգագետիններում, ժայռերի միջև։ Ծաղկում է հուլիս-օգոստոս ամիսներին, պտղաբերում՝ օգոստոս-սեպտեմբերին[1]։
Պահպանություն
խմբագրելՎտանգված տեսակ է։ Հայաստանում աճում է երկու ֆլորիստիկական շրջաններում։ Տարածման և բնակության շրջանների մակերեսը 10 կմ²-ից պակաս է։ Հիմնական տարածման շրջանը գտնվում է Իրանում, իսկ Հայաստանի տարածքում, թեև աճում է սպառնալիքի քիչ ենթարկվող տեղերում շատ հազվագյուտ է։ Հայաստանի Կարմիր գրքի առաջին հրատարակության մեջ ընդգրկված չէր։ Ընդգրկված չէ CITES-ի և Բեռնի կոնվենցիաների հավելվածներում։
Պոպուլյացիայի մի մասը պահպանվում է «Արևիկ» ազգային պարկի սահմաններում[1]։
Ծանոթագրություններ
խմբագրել- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 Հայաստանի Կարմիր գիրք. Երևան: Հայաստանի բնապահպանության նախարարություն. 2010. ISBN 978-99941-2-420-6.