Վրացական ազգանուն
Վրացական ազգանունների ճնշող մեծամասնությունը հիմք են առնում հայրանուններից, հազվադեպ՝ տեղանուններից ու տարատեսակ վերջածանցների կազմություններից։ Սովորաբար վրացական ազգանունները տարբերակվում են ըստ երկրի այս կամ այն տարածքի։ Այսպիսով, արևմտյան և կենտրոնական Վրաստանում ազգանունները վերջանում են «ձե» (վրաց.՝ ძე), որը բառացիորեն նշանակում է «ծնված», մինչդեռ Արևելյան Վրաստանում վերջանում են «շվիլի» վերջածանցով (վրաց. შვილი), որը բառացիորեն նշանակում է «մանուկ» կամ «երեխա». սրանք փաստացի հոմանիշներ են համարվում։ Ի դեպ այս վերջածանցով ազգանուններ կրում են նաև Վրաստանի հրեաները։
Արևելյան Վրաստանի լեռնային շրջաններում հանդիպում են «ուրի» (վրաց.՝ ური) կամ «ուլի» (վրաց.՝ ული)։ Սվանների ազգանունների մեծամասնությունը, ըստ ըության ավարտվում են «-անի» (վրաց.՝ ანი), մեգրելների` «-իա» (վրաց.՝ ია), «-ուա» (վրաց.՝ უა) կամ «-ավա» (վրաց.՝ ავა), լազերի` «շի» (վրաց.՝ ში)։
Վրացական ազգանունների մասին առաջին հուշագրությունները վերագրվում են 7 - 8-րդ դարերին։ Նրանց ճնշող մեծամասնությունը կապված էր տեղանունների (Պավնելի, Սուրամելի, Օրբելի), հայրանունների, կամ էլ մասնագիտական պատկանելիության, գերդաստանի ավանդական հասարակական դիրքի ու կոչման (Ամիլախվարի, Ամիրեջիբի, Էրիսթավի, Դեկանոզիշվիլի) հետ։ 13-րդ դարից սկսած՝ ազգանունները հիմք էին առնում տեղանուններից։ Այս ավանդույթը ամբողջությամբ տարածվեց 15 - 18-րդ դարերում։
Վրաստանի քաղաքացիական ռեեստերի գործակալության 2008 թ. հաշվետվության համաձայն՝ Վրաստանի առավել տարածված ազգանունները հետևյալն են.
- Բերիձե(ბერიძე) - 24962
- Կապանաձե (კაპანაძე) - 17202
- Գելաշվիլի (გელაშვილი) - 16350
- Մաիսուրաձե (მაისურაძე) - 14824
- Գիորգաձե (გიორგაძე) - 12954
- Լոմիձե (ლომიძე) - 11796
- Ծիկլաուրի (წიკლაური) - 11571
- Բոլքվաձե (ბოლქვაძე) - 10916
- Կվարացխելիա(კვარაცხელია) - 10447
- Նոզաձե (ნოზაძე) - 10183
- Խուցիշվիլի (ხუციშვილი) - 4806
- Աբուլաձե (აბულაძე) - 4758
- Շենգելիա (შენგელია) - 4639
- Միքելաձե (მიქელაძე) - 4415
- Տաբատաձե (ტაბატაძე) - 4294
- Բաիրամովի (ბაირამოვი) - 4265
- Գուսեինովա (გუსეინოვი) - 4124
- Գոգոլաձե (გოგოლაძე) - 4057
Անուններ խմբագրել
Իգական անուններ խմբագրել
Վրաստանում ամենատարածված կանացի 9 անունները (2012 թվականի տվյալներով)[1].
| # | Վրացերեն | Հայերեն | Թիվ |
|---|---|---|---|
| 1 | ნინო | Նինո | 246 879 |
| 2 | მარიამ | Մարիամ | 100 982 |
| 3 | თამარა | Թամարա | 97 531 |
| 4 | ნანა | Նանա | 69 653 |
| 5 | ნათია | Նաթիա | 66 947 |
| 6 | ანა | Անա | 64 980 |
| 7 | ლეა | Լեա | 55 059 |
| 8 | ქეთევან | Քեթեվան | 50 272 |
| 9 | მაია | Մայիա | 45 952 |
Արական անուններ խմբագրել
Վրաստանում ամենատարածված արական 9 անունները (2012 թվականի տվյալներով).
| # | Վրացերեն | Հայերեն | Թիվ |
|---|---|---|---|
| 1 | გიორგი | Գիորգի | 193 828 |
| 2 | დავით | Դավիթ | 90 713 |
| 3 | ნიკოლოზ | Նիկոլոզ | 59 784 |
| 4 | ზურაბ | Զուրաբ | 49 403 |
| 5 | ალექსანდრე | Ալեքսանդրե | 45 488 |
| 6 | ლევან | Լևան | 40 488 |
| 7 | თეიმურაზ | Թեիմուրազ | 36 834 |
| 8 | ირაკლი | Իռակլի | 35 150 |
| 9 | მიხეილი | Միխեիլ | 28 232 |
| 10 | ლუკა | Լուկա | 27 692 |
| 11 | გოჩა | Գոչա | 22 063 |
Աղբյուրներ խմբագրել
- Ամենատարածված ազգանունները Վրաստանում Արխիվացված 2012-03-09 Wayback Machine (վրաց.)