Վիճակագրական մեխանիկա
Վիճակագրական մեխանիկա, տեսական ֆիզիկայի (ինչպես նաև՝ մաթեմատիկական ֆիզիկայի) ճյուղ, որը օգտագործելով հավանականությունների տեսությունը, ուսումնասիրում է մեխանիկական համակարգի միջին վարքագիծը, երբ համակարգը անորոշ վիճակում է[1][2][3]։
Վիճակագրական մեխանիկան օգտագործվում է մեծ համակարգերի ջերմադինամիկական վարքագիծը բացատրելու համար։ Վիճակագրական մեխանիկայի այս բաժինը, որը վերաբերում է դասական ջերմադինամիկային, հայտնի է վիճակագրական ջերմադինամիկա կամ հավասարակշռության վիճակագրական մեխանիկա անվամբ։ Մակրոսկոպական մեխանիկական օրենքները չունեն այնպիսի հասկացությունների, ինչպիսիք են ջերմաստիճանը, տաքությունը կամ էնտրոպիան։ Սակայն, վիճակագրական մեխանիկան ցույց է տալիս, թե ինչպես են այս հասկացությունները առաջանում համակարգի վիճակի բնական անորոշությունից, երբ համակարգը ստեղծվել է գործնականում։ Վիճակագրական մեխանիկան տրամադրում է՝ ջերմադինամիկական մեծությունները (ինչպես օրինակ՝ ջերմունակություն) մակրոսկոպիկ վարքագծերի հետ կապող մեթոդներ, մինչդեռ, դասական ջերմադինամիկային միակ հասանելի տարբերակը այս մեծությունների ճափումն է։ Վիճակագրական մեխանիկան նաև թույլ է տալիս ջերմադինամիկայի օրենքները տարածել այնպիսի պայմանների վրա, որոնք հաշվի չեն առնվում դասական ջերմադինամիկայում, օրինակ՝ մակրոսկոպիկ համակարգեր և փոքր ազատությամբ մեխանիկական այլ համակարգեր[1]։
Ոչ֊հավասարակշռության վիճակագրական մեխանիկան զբաղվում է հավասարակշռության մեջ չգտնվող անշրջելի գործընթացների մակրոսկոպական մոդելավորմամբ։ Այսպիսի գործընթացի օրինակ են քիմիական ռեակցիաները կամ մասնիկների և ջերմության հոսքը։ Վիճակագրական մեխանիկայի այս բաժինը շարունակում է մնալ ակտիվ տեսական հետազոտությունների առարկա։
Ծանոթագրություններ Խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 Gibbs Josiah Willard (1902)։ Elementary Principles in Statistical Mechanics։ New York: Charles Scribner's Sons
- ↑ Tolman R. C. (1938)։ The Principles of Statistical Mechanics։ Dover Publications։ ISBN 9780486638966
- ↑ Balescu Radu (1975)։ Equilibrium and Non-Equilibrium Statistical Mechanics։ John Wiley & Sons։ ISBN 9780471046004