Վաստակավոր արտիստ (ռուս.՝ Заслуженный артист, պետական կոչում ԽՍՀՄ-ում, Ռուսաստանում, Խորհրդային միության երկրներում և Ինքնավար հանրապետություններում, նաև այլ Սոցիալիստական ճամբար երկրներում և մեծ թվով Հետ-Խորհրդային երկրներում։

Կոչումը չնորհվում էր կառավարության կողմից դերասաններին, ռեժիսորներին, կինոգործիչներին, գրողներին, պարողներին, երգիչներին, նկարիչներին, ճարտարապետներին և այլ իրենց մեծ ներդրման համար արվեստում։

Այս պատվավոր կոչումը ընդօրինակվել էր գերմանական պատվավոր կոչումից, որը տրվում էր օպերային երգիչներին[1]։ Պատմականորեն կոչումը տրվել է արքայազների կամ թագավորների կողմից։ Ռուսական կայսրությունում 1917 թվականից առաջ որոշ կինոաստղերի շնորհվել է «Կայսրեական երգիչ» կոչումը, սակայն 1917 թվականի հեղափոխությունից հետո իրականացվեցին փոփոխություններ և այն ստացավ վաստակավոր արտիստ անվանումը։

Որոշ արվեստներում տրվում են հատուկ կոչումներ` Վաստակավոր ճարտարապետ, Վաստակավոր գրող, Վաստակավոր բանաստեղծ։

Ժամանակակից Ռուսաստանում ներմուծվել է նաև Վաստակավոր դերասան կոչումը ներկայացուցչական արվեստում և վաստակավոր արվեստի կործիչ արվեստում, որը տրվում է կոմոզիտորներին, կերպարվեստի ներկայացուցիչներին և այն։ Հայաստանում նույնպես գործում է վաստակավոր արտիստ կոչումը[2], ինչպես նաև վաստակավոր ճարտարապետ, շինարար, բժիշկ, իրավաբան, արվեստի գործիչ, նկարիչ, մշակույթի գործիչ, մանկավարժ, լրագրող, տնտեսության աշխատող, կուլտուրայի և սպորտի գործիչ, սպորտի մարզիչ և կոլեկտիվ։ Կոչումը շնորհվում է Հայաստանի նախագահի կողմից։

Տես նաև

խմբագրել

Ծանոթագրություններ

խմբագրել