Վանդակ երեխայի համար
Վանդակ երեխայի համար, ցանցավոր վանդակ վերմակով կամ զամբյուղով՝ երեխային ժամանակավորապես օդում պառկեցնելու համար։ Հայտնի է եղել Լոնդոնում 1930-ական թվականներին, որից հետո դուրս է եկել գործածությունից։
Պատմություն խմբագրել
Երեխայի համար վանդակի օգտագործումը համապատասխանում է «օդափոխման» հայեցակարգին, որը մշակվել է 19-րդ դարի վերջին, հատկապես Նյու Յորքի կլինիկայի տնօրեն և մանկաբուժության ոլորտի ռահվիրա դոկտոր Լյութեր Էմմեթ Հոլթի կողմից։ «The Care and Feeding of Children» («Երեխայի խնամքը և սնուցումը») բուժքույրական ուսումնական ձեռնարկում, որը հրատարակվել է 1894 թվականին[1], նա խորհուրդ է տալիս երեխաներին զամբյուղի մեջ դնել բաց պատուհանի մոտ, քանի որ ենթադրվում է, որ մաքուր օդ շնչելն ամրացնում է իմունային համակարգը և առողջությունը[2][3]։
Հետևելով բժշկի առաջարկություններին, որը պնդում էր, որ երեխաներին պետք է մաքուր օդ, 1906 թվականին Էլեոնոր Ռուզվելտը՝ այն ժամանակ 21-ամյա մայրը, Նյու Յորքի իր տան պատուհանի մոտ կախեց փայտից պատրաստված զամբյուղ, որը շրջապատված էր նուրբ մետաղալարով, իր առաջին երեխայի՝ Աննայի համար, որը ծնվել էր այդ տարի, բայց հարևանները, որոնք անհանգստացած էին երեխայի երկարատև լացից (նույն բժշկական հանձնարարականը խորհուրդ էր տալիս չմիջամտել, երբ երեխան գոռում է կամ լացում) սպառնացել էին մորը դիմել Նյու Յորքի երեխաների նկատմամբ դաժանության կանխարգելման ընկերությանը[3][4]։ Ավելի ուշ ԱՄՆ-ի 32-րդ նախագահի կինը հիշել է, թե որքան է իրեն՝ ժամանակակից մայր համարողին, ցնցել հարևանների արձագանքը[3][5]։
1922 թվականին ոմն Էմմա Ռիդը[3][6] դիմել է «երեխաների համար շարժական վանդակի» արտոնագրի համար և ստացել այն հաջորդ տարի[2][3]։ Վանդակի այս մոդելը կախվում էր պատուհանի արտաքին եզրից, բացվում էր դեպի կողք, իսկ ներսում պառկում էր երեխան[3][7]։
Մանկական վանդակի օգտագործումն ամենամեծ ժողովրդականությունը ձեռք է բերել Լոնդոնում 1930-ական թվականներին[2]։ Վանդակները հատուկ նախատեսված էին առանց այգու քաղաքային տներում ապրող փոքրիկների համար[7]։ Լոնդոնի հարևան համայնքները, ինչպիսին է Chelsea Baby Club-ը[8], վանդակներ են բաժանել իրենց այն անդամներին, որոնք այգի չունեն[6]։ 1935 թվականին բրիտանական ճարտարապետների թագավորական ինստիտուտը երեխաների համար վանդակները անվանել է միջին դասի համար բնակարանի կարևորագույն տարր՝ օրինակ բերելով Chelsea Baby Club-ի նախաձեռնությունը[3]։ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի սկզբին Միացյալ Թագավորության գերմանական ռազմաօդային ուժերի ռմբակոծությունը դադարեցրեց մանկական վանդակների օգտագործումը ամբողջ Լոնդոնում։ Սակայն դրանք կրկին հայտնվեցին 1953 թվականից[3]։
Մանկական բջիջների վաճառքն աստիճանաբար նվազել է հավանաբար անվտանգության նկատառումներից ելնելով[2] և քաղաքային ավտոմոբիլային տրանսպորտի զարգացման պատճառով[3]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ Hannah Keyser (2015 թ․ հունիսի 24). «A Brief and Bizarre History of the Baby Cage». Mental Floss (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 4-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 4-ին.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Chris Wild (2015 թ․ սեպտեմբերի 24). «Baby cages». Mashable (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 18-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 4-ին.
- ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 3,5 3,6 3,7 3,8 Solveig Grothe. «Käfig-Kinder: Schatz, häng mal das Baby zum Lüften raus» (գերմաներեն). Spiegel Online. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 11-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 21-ին.
- ↑ Jane Anderson Vercelli Eleanor Roosevelt. — New York: Chelsea House Publishing|en|Infobase Publishing, 1994. — С. 36. — (Junior world biographies). — ISBN 9780791017722.
- ↑ Susannah Cahalan. «Good parents used to cover their babies in salt and put them in cages» (անգլերեն). New York Post. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 21-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 21-ին.
- ↑ 6,0 6,1 Charles Saatchi Fresh air is important for babies // Known Unknowns. — Booth-Clibborn Editions, 2014. — С. 113—119. — ISBN 978-1861543608
- ↑ 7,0 7,1 Nicholas Jackson (2010 թ․ հոկտեմբերի 8). «Old, Weird Tech: Baby Cage Edition» (անգլերեն). The Atlantic. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ ապրիլի 11-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 4-ին.
- ↑ Sara C Nelson (2012 թ․ հուլիսի 24). «Baby Cage: The 1937 Parenting Solution For Londoners Short on Space». Huffington Post (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ մարտի 4-ին. Վերցված է 2019 թ․ հուլիսի 4-ին.
Արտաքին հղումներ խմբագրել
- «Baby Cage 1953» (vidéo) (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հունվարի 21-ին. Վերցված է 2019 թ․ հունվարի 21-ին.