Վանադիումի օքսիդ (III)

քիմիական միացություն

Վանադիումի (III) օքսիդը (վանադիումի եռօքսիդ) թթվածնի և վանադիումի երկուական միացություն է, առաջացնում է փայլուն մուգ բյուրեղներ։ Քիմիական բանաձև - V 2 O 3 :

Վանադիումի օքսիդ
Ընդհանուր տեղեկություններ
Քիմիական բանաձևV2O3
Ռացիոնալ բանաձևO3V2
Ֆիզիկական հատկություններ
Մոլային զանգված149,88 գ/մոլ
Խտություն4,87 գ/սմ³
Ջերմային հատկություններ
Հալման ջերմաստիճան1967 °C
Կառուցվածք
Բյուրեղային կառուցվածք

հեքսագոնալ а=4,933 Å, c=13,940 Å

տրիգոնալ, կարելիանիտ
Դասակարգում
CAS համար1314-34-7
PubChem518710, 4349445
EINECS համար215-230-9
SMILESO=[V]O[V]=O
ЕС215-230-9
RTECSYW3050000
ChEBI452511
Եթե հատուկ նշված չէ, ապա բոլոր արժեքները բերված են ստանդարտ պայմանների համար (25 °C, 100 կՊա)

Ֆիզիկական հատկություններ

խմբագրել

Վանադիումի (III) օքսիդը գոյություն ունի երկու բյուրեղային փոփոխություններով. 105 °C ջերմաստիճանում, α- ձևը վերափոխվում է β-ձևի (ΔH ° անցում 1,8 կJ / մոլ) ՝ անցնելով փուլային անցում։ Հակաֆերոմագնիսը α- ձևն է։ Ջրի մեջ չի լուծվում։

Քիմիական հատկություններ

խմբագրել

Ուժեղ վերականգնիչ է։ Այն ջերմակայուն է, չի քայքայվում սպիտակ հալման ջերմաստիճանում։ Օդում տաքացնելիս այն օքսիդացվում է մինչև բարձր վանադիումի օքսիդներ.

  •  
  •  

Կարող է վերականգնվել է մետաղական վանադիումի հետ ածխածնի կամ հալած կալցիումիով՝ բարձր ջերմաստիճանում։

  •  
  •  

Վանադիումի (III) օքսիդը ցուցաբերում է թույլ ամֆոտերիկա՝ հիմնական հատկությունների գերակշռությամբ։ Այսպիսով, այն լուծվում է թթուների մեջ և առաջացնում եռավալենտ վանադիումի աղերի կանաչ լուծույթներ, բայց չի փոխազդում ալկալային լուծույթների հետ։ Վանադիումի (III) օքսիդը կարող է օքսիդացվել քլորիտների, յոդատների, պերիոդանտների ջրային լուծույթներով՝ թթու և չեզոք միջավայրերում։ Տաքացնելիս այն փոծազդում է տարբեր մետաղների օքսիդների հետ՝ կազմելով վանադատներ (III) և խառը օքսիդներ.

  •  
  •  

Ստացումը

խմբագրել

Ստացվում է ածխաթթու գազի (II), ջրածնի, ծծմբի և այլնի հետ վանադիումի (V) օքսիդի վերականգնմամբ՝ տաքացվելիս․

  •  
  •  

Կիրառությունը

խմբագրել

Վանադիումի (III) օքսիդը օգտագործվում է վանադիումի բրոնզներ ստանալու համար, որոնք օգտագործվում են անոդների արտադրության համար `քիմիական էներգիայի աղբյուրների, էլեկտրոլիզի վաննաների կաթոդների, որպես կատալիզատորների` օրգանական սինթեզում, տպման ներկերի համար գունանյութերի, կիսահաղորդչային դիոդների նյութերի և ճնշման տվիչների համար[1]։ Օգտագործվում է որպես նյութ տերմիստորների համար։ Այն հանդիպում է բնության մեջ Կարելիիտ հանքանյութի տեսքով։

Նշումներ

խմբագրել
  1. А - Дарзана/Ред-кол.: Кнунянц И.Л. (гл. ред.) и др. Химическая энциклопедия: В 5 т.: т. 3 / Ред-кол.: Кнунянц И.Л. (гл. ред.) и др. — М.: Сов. энцикл., 1988. — 623 с.

Գրականություն

խմբագրել
  • Неорганическая химия / под ред. Ю.Д. Третьякова. — М.: Академия, 2007. — Т. 3. — 352 с.