Ֆուջիտի սանդղակ

Ֆուջիտի սանդղակ (անգլ.՝ Fujita scale), հայտնի է նաև որպես Ֆուջիտի-Պիրսոնի սանդղակ կամ F-սանդղակ, 1971 թվականին պրոֆեսոր Թեոդոր Ֆուջիտան ներկայացրած դասակարգման սանդղակը՝ Տորնադոների դասակարգման համար։ Սանդղակը բաղկացած է ուժգնության 6 աստիճանից՝ F0-ից F5։ Դրա հետ մեկտեղ F0 և F1–ի միջև ինտերվալը կազմում է 11 և 12 բալ ըստ Բոֆորտի սանդղակի։ F6 դասակարգը սանդղակում ներկայացված է տեսականորեն հնարավոր տորնադոների համար, անկախ նրանից թե ինչքան է տորնադոյում քամու արագությունը, նույնիսկ եթե այն անցնում է 512 կմ/ժ, իսկ գործնականում կիրառվող առավելագույն կարգը F5֊ն է։ Ամանահաճախը հանդիպող տորնադոները F1 և F2 դասակարգի են, ավելի բարձր ուժգնության տորնադոներ լինում են հազվադեպ։ Տեսականորեն F6 կատեգորիայի տորնադոյի արագությունը հավասար է ձայնի արագությանը։ Առավել հզոր տորնադոյի քամու առավելագույն արագությունը դժվար է չափել՝ քանի որ դրա մոտակայքում ոչ մի օդերևութաբանական սարք չի կարող գոյատևել։

Ֆուջիտի սանդղակ

Կատեգորիա	Քամու արագությունը		Հաճախականություն	Բնութագրություն
	մ/վրկ	կմ/ժ
F0	18—32,5	64—116	38,9 %	Մրրիկային։ Վնասում է տան ծխնելույզներն ու հեռուստատեսային աշտարակները, կոտրում է ծեր ծառերը (ինչպես նաև մակերեսային արմատներ ունեցող ծառերը), պոկում է ցուցանակները։	Пример повреждений от F0
F1	32,5—50	117—180	35,6 %	Չափավոր։ Պոկում է տների տանիքները, քանդում է շարժական տները, շրջում է ավտոմեքենաների կցորդները, տեղաշարժում է ավտոմեքենաները կամ դուրս հանում ճանապարհներից, որոշ ծառեր արմատախիլ է անում և քշում։	F1 կարգի տորնադոյի վնասների օրինակ
F2	50—70	181—253	19,4 %	Նշանակալից. Պոկում է տների տանիքները ու ջարդում ապակիները, ավերում է շարժական և գյուղական շրջանների փայտե տնակները, արմատախիլ է անում և քշում խոշոր ծառերը, տեղաշարժում է բեռնատար վագոնները։	F2 կարգի տորնադոյի վնասների օրինակ
F3	70—92,5	254—332	4,9 %	Ուժեղ. Պոկում է շենքերի տանիքները, ավերում ուղղահայաց պատերը, տեղաշարժում կամ շրջում է բեռնատար վագոններն ու ավտոմեքենաները, արմատախիլ է անում և պոկում ծառերի մեծ մասը, պոկում է անգարների մետաղական մասերը։	F3 կարգի տորնադոյի վնասների օրինակ
F4	92,5—116,5	333—418	1,1 %	Ավերիչ։ Օդ է բարձրացնում թեթև տները, ամբողջովին պոկում է ամուր տների հիմքերը, մեծ հեռավորության վրա քշում է ավտոմեքենաները, նետում է գնացքները, վնասում է երկնաքերերը։	F4 կարգի տորնադոյի վնասների օրինակ
F5	116,5—142,5	419—512	0,1 %-ից պակաս	Աղետաբեր. Հիմքից պոկում է ամուր տները և քշում հեռու տարածքներ, պոկում է ասֆալտը, ծանր մեքենաները տեղափոխում է ավելի քան 100 մետր, կործանում է երկնաքերերը։	F5 կարգի տորնադոյի վնասների օրինակ

Արտաքին հղումներ

• Մեդիաֆայլեր Ֆուջիտի_սանդղակ թեմայով Վիքիպահեստում:
• Tornado Project Online The Fujita Scale (անգլ.)