Պագոնատի տուն
Պագոնատի տուն (ռուս.՝ Дом Пагоната), երկհարկանի հինավուրց տուն ՌԴ Ռոստովի մարզի Տագանրոգ քաղաքի կենտրոնական մասում (Հունական փողոց, 83)։ Մշակութային ժառանգության տարածաշրջանային նշանակության օբյեկտ է (որոշում թիվ 301, 18.11.1992 թ.)[1]։
 | |
|---|---|
| Տեսակ | բնակելի տուն |
| Երկիր |  Ռուսաստան |
| Տեղագրություն | Տագանրոգ |
 | |
 | |
Պատմություն խմբագրել
Պագոնատի տունը Տագանրոգում կառուցվել է 1850-ական թվականներին` տեղացի ճարտարապետ Մակեդոնսկու նախագծով։ Տան սեփականատերը եղել է մայորի կինը` Վարվառա Պագոնատը (այդ ազգանունը շատ աղբյուրներ նշում են նաև որպես Պագանատո, Պոգոնատ, Պոգանատ)[1]։
1887 թվականին քաղաքային դուման հաստատեց Վարվառա Անդրեևնա Պագոնատի հոգևոր կտակը։ Տան տիրուհին իր կալվածքը ժառանգել է` նրանում քաղաքի Հասարակական վարչության կողմից որբ և աղքատ երեխաների համար հիվանդանոց կամ բարեգործական հաստատություն կազմակերպելու նպատակով։ Նրա մեկ այլ կարգադրությամբ ցանկություն է հայտնվել փողոցի կողմից տան պատին փակցնել հուշատախտակ, որի վրա գրված կլինի, որ շենքը բարեգործական հաստատության համար նվիրաբերել են Իվան և Վարվառա Պագոնատները[1]։
Կտակի համաձայն` 1890-ական թվականներին շենքում բացվեց քաղաքային երկրորդ քառամյա տարրական ուսումնարանն աղջիկների համար։ Հետագայում ուսումնարանն անվանվեց «Պետրովյան»։ Քաղաքում նույն անունով ևս մեկ ուսումնարան կար` տղաների համար։ 1906 թվականից շենքում գտնվել է Պագոնատի ուսումնարանը[1]։
1908 թվականի հունիսի 19-ին շենքում սկսեց գործել քաղաքային բարեգործական խորհրդի վարույթում գտնվող «սննդային կետը» քաղցած և տկար երեխաների համար, որը կոչվեց «Մի կաթիլ կաթ»։ Այն գլխավորել են քաղաքագլուխ Ի. Պլատոնովը, նրա օգնական Օ. Պրոխորովան և հոգաբարձուհիները[1]։
1910 թվականից շենքում գործել է բարեգործական կոմիտեի երրորդ կարգի տարրական ուսումնարանը, իսկ 1918 թվականից` գիշերօթիկը[1]։
Հայրենական մեծ պատերազմից հետո շենքում գործել է տարեցների և հաշմանդամների համար տունը։ Ներկայումս այստեղ 100-տեղանոց հոգենյարդաբանական գիշերօթիկ է[1]։
Ճարտարապետություն խմբագրել
Ձախ կողմում դարպասով երկհարկանի տունը կառուցվել է 1850-ական թվականներին։ Ծեփածոներով զարդարված ճակատով շենքի դեկորատիվ հարդարանքը կատարված է կոպտատաշ քարից, ծեփակերտ բուսական նախշերից, զարդաքիվերից, կողպեքային քարերից, մեդալիոններով պսակող քիվերից[1]։
Ծանոթագրություններ խմբագրել
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 1,7 «Гаврюшкин О.П. "По старой Греческой" д. 83». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ մարտի 25-ին. Վերցված է 2017 Փետրվար 14-ին.
Գրականություն խմբագրել
- Энциклопедия Таганрога. — Ростов-н/Д: Ростиздат, 2003. — 512 с. — ISBN 5-7509-0662-0