«Մագնում օպուս (ալքիմիա)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)
Տող 1.
[[File:Splendor_Solis_-_Portion_of_Plate_3.jpg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Splendor_Solis_-_Portion_of_Plate_3.jpg|մինի|Մագնում օպուսի գույները, որոնք երևում են «Արևի շքեղությունը» (Splendor Solis) մագաղաթով ֆիգուրի կրծքազարդին]]
 
'''Մեծ գործ, ամենամեծ ստեղծագործություն'''<ref>{{Cite web|url=http://www.nayiri.com/imagedDictionaryBrowser.jsp?dictionaryId=60&dt=EN_HY&query=opus|title=Անգլերեն-հայերեն բառարան, Նելլի Ռուբենի Բարաթյան - opus|website=www.nayiri.com|accessdate=2022-09-30}}</ref> կամ '''մագնում օպուս''' (լատ.՝ Magnum opus - «մեծ» և «գործ, աշխատանք» բառերից), [[Ալքիմիա|ալքիմիական]] տերմին, որը ցույց է տալիս [[փիլիսոփայական քար]]ը ստեղծելու համար նախամատերիայի (Prima materia) հետ աշխատելու գործընթացը։ Այն օգտագործվել է [[Հերմետիզմ|հերմետիկ ավանդույթում]] անձնական և հոգևոր [[Ոսկեգործություն|փոխակերպումները]] (հին հուն։՝ χρυσοποιία) նկարագրելու համար՝ կապվելով լաբորատոր պրոցեսների և գույների քիմիական փոփոխությունների հետ։ Օգտագործվում է որպես [[Անհատականացում|անհատականացման]] գործընթացի մոդել և որպես միջոց արվեստի և գրականության մեջ:մեջ։ Magnum opus-ը առաջ է բերվել [[Նյու էյջ]] և նեոհերմետիկ շարժումներում, որոնք երբեմն նոր սիմվոլիզմ և նշանակություն են տալիս գործընթացներին:գործընթացներին։
 
Magnum opus-ը, որը մտել է անգլերեն 18-րդ դարում, պահպանում է բնօրինակ լատիներեն ուղղագրությունը և «մեծ աշխատանք» բառացի իմաստը։ Թեև տերմինն ամենից հաճախ վերաբերում է գրական, երաժշտական կամ գեղարվեստական ստեղծագործություններին, այն օգտագործվել է բազմաթիվ տեսակի ''[[Գլուխգործոց|մեծ գործեր]]'' նկարագրելու համար, ներառյալ խաղերը, շինարարական նախագծերը և նույնիսկ վիրաբուժական տեխնիկան<ref>{{Cite web|url=https://www.merriam-webster.com/dictionary/magnum%20opus|title=magnum opus|website=Merriam-Webster}}</ref>:։
 
== Չորս փուլեր ==
Տող 13.
* ''[[rubedo]]'' (ռուբեդո), կարմրացում, մանուշակագույնացում կամ իոզիս
 
Այս չորս փուլերի ծագումը սկիզբ է առնում առնվազն առաջին դարում:դարում։ Զոսիմոս Պանոպոլիսը գրել է, որ դա հայտնի է եղել Մարիամ հրեային<ref>Henrik Bogdan. ''Western esotericism and rituals of initiation''. Albany, New York: [[State University of New York Press]]. p. 197</ref>:։ Սևի, սպիտակի, դեղինի և կարմիրի զարգացումը կարելի է գտնել նաև «Բնական և գաղտնի հարցեր» (հուն.՝''Physika kai Mystika'') կամ «Կեղծ Դեմոկրիտես» (Pseudo-Democritus) տրակտատում, որը հաճախ համարվում է ալքիմիայի մասին հնագույն գրքերից մեկը<ref>{{cite book|title=The Black Arts|last1=Cavendish|first1=Richard|date=1967|publisher=Putnam|isbn=9780399500350|page=150}}</ref>:։ 15-րդ դարից հետո շատ գրողներ հակված են եղել ''ցիտրինիտաս'' փուլը միավորել ''ռուբեդո'' փուլի հետ և դիտարկել միայն երեք փուլ<ref>{{Cite web|url=http://www.e-scoala.ro/germana/mihai_stroe26.html|title=Meyrink und das theomorphische Menschenbild|archive-url=https://web.archive.org/web/20070912091757/http://www.e-scoala.ro/germana/mihai_stroe26.html|archive-date=2007-09-12|access-date=2010-10-25|url-status=dead}}</ref>։ Երբեմն հիշատակվում են այլ գունային փուլեր, հատկապես՝ ''cauda pavonis'' (կաուդա պավոնիս - սիրամարգի պոչ), որում հայտնվում են բազմամզան գույներ։
 
Magnum opus-ն ունեցել է մի շարք [[Ալքիմիական նշան|ալքիմիական նշաններ]]:։ Թռչունները, ինչպիսիք են ագռավը, կարապը և փյունիկը, կարող են օգտագործվել գույների միջոցով պրոգրեսիան ներկայացնելու համար:համար։ Նմանատիպ գունային փոփոխություններ կարելի է տեսնել լաբորատորիայում, որտեղ, օրինակ, փտած, այրված կամ խմորվող նյութի սևությունը կապված է ''նիգրեդո'' փուլի հետ:հետ։
 
== Չորս փուլերի ընդարձակում ==
[[File:Squaredcircle.svg|link=https://en.wikipedia.org/wiki/File:Squaredcircle.svg|մինի|Քառակուսի շրջան. ալքիմիական խորհրդանիշ, որը ցույց է տալիս նյութի չորս [[Տարրեր (փիլիսոփայություն)|տարրերի]] փոխազդեցությունը, որոնք խորհրդանշում են փիլիսոփայական քարը. '''«Ամենամեծ ստեղծագործության»''' արդյունքը]]Ալքիմիկոս հեղինակները երբեմն մանրամասնում էին երեք կամ չորս գույների մոդելը՝ թվարկելով մի շարք քիմիական քայլեր, որոնք պետք է կատարվեն:կատարվեն։ Թեև դրանք հաճախ դասավորված էին յոթ կամ տասներկու փուլերից բաղկացած խմբերով, այդ գործընթացների անվանումների, դրանց քանակի, կարգի կամ նկարագրության մեջ քիչ հետևողականություն կա<ref>Stanton J. Linden. ''The alchemy reader: from Hermes Trismegistus to Isaac Newton''. p. 17</ref>:։
 
Այս փուլերը հիմնավորելու համար ուղղակիորեն կամ անուղղակիորեն օգտագործվել են տարբեր ալքիմիական փաստաթղթեր:փաստաթղթեր։ «Զմրուխտե քառասալիկ» (Tabula Smaragdina) տեքստը հերմետիզմի ամենահին փաստաթուղթն է<ref>it is unclear if the text originates in the Middle Ages or in Late Antiquity, but it is generally assumed to predate 1150, when [[Gerard of Cremona]] translated it from the Arabic ([[Mircea Eliade]], ''History of Religious Ideas'', vol. 3/1)</ref>, որն ասում է, որ «բաղադրատոմս» է պարունակում:պարունակում։ Մյուսները ներառում են «Համր գիրք» (''Mutus Liber''), «Բասիլիուս Վալենտինուս» (''Basilius Valentinus'') ալքիմիական գրավածքների տասներկու բանալիները, տիրոլյան տպագրիչ Ստեֆան Միխելսփեյչերի զինանշանները և ալքիմիկոս Ջորջ Ռիփլիի տասներկու դարպասները<ref>From George Ripley's ''Compound of Alchymy''. (1471)</ref>:։ Ռիփլիի քայլերը տրված են հետևյալ կերպ<ref>Stanton J. Linden. ''The alchemy reader: from Hermes Trismegistus to Isaac Newton.'' p.17</ref>.
 
 
Տող 65.
|14. Քանակական բազմապատկում
|}
Որոշ ալքիմիկոսներ նաև շրջանառության մեջ են դրել գործնական դեղամիջոցներ և նյութեր ստեղծելու քայլեր, որոնք քիչ առնչություն ունեն ''մագնում օպուսի'' հետ:հետ։ Երկուսն էլ նկարագրելու համար օգտագործվող գաղտնի և հաճախ խորհրդանշական լեզուն ավելացնում էր շփոթությունը, բայց պարզ է, որ փիլիսոփայական քարի ստեղծման ստանդարտ՝ քայլ առ քայլ սահմանված մեկ բաղադրատոմս գոյություն չունի<ref>Mark Haeffner. ''Dictionary of Alchemy: From Maria Prophetessa to Isaac Newton''. p.237</ref>:։
 
== Գրականության և զվարճանքի ոլորտում ==
Երբեմն արվեստագետի [[Գլուխգործոց|մագնում օպուսը]] մոդելավորվում է ալքիմիական մագնում օպուսի շուրջ:շուրջ։ Այնպիսի պատմություններում, որտեղ ընդամենը ալքիմիայի մասին հիշատակում է արվում, ինչպիսիններից է [[Ջեյմս Ջոյս|Ջեյմս Ջոյսի]] «Ֆիննեգանի հոգեհացը» (Finnegans Wake) [[Գիտակցության հոսք|ներքին մենախոսությամբ]] կառուցված վեպը<ref>Barbara DiBernard. ''Alchemy and Finnegans Wake''. SUNY Press, 1980.</ref> հետևում են փոխակերպման գործընթացին՝ հյուսելով իրենց ամբողջ պատմությունը ալքիմիական սիմվոլիզմով<ref>For details from English literature, see Stanton J. Linden. ''Darke Hieroglyphicks: Alchemy in English Literature from Chaucer to the Restoration''; University of Kentucky Press. 1998.</ref>:։ «Cauda Pavonis» գիտական ամսագիրը, որը 1980 թվականից սկսած հրատարակվել է տարբեր համալսարանների կողմից, ուսումնասիրել է արվեստի և գրականության այս կապերը:կապերը։ Վերջերս Ջոն Գրեյնջերն օգտագործել է ''գրական ալքիմիա'' արտահայտությունը հանրաճանաչ գեղարվեստական գրականության այս միտումները նկարագրելու համար, ինչպիսին է [[Հարրի Փոթեր (վիպաշար)|Հարրի Փոթերի շարքը]]<ref>[http://www.touchstonemag.com/archives/article.php?id=16-09-034-f#ixzz1S1kFbLmM John Granger. ''The Alchemist's Tale Harry Potter & the Alchemical Tradition in English Literature'']</ref>:։
 
Magnum Opus-ը աչքի է ընկնում Լոջ 49 հեռուստասերիալում<ref>{{Citation|title=Lodge 49|url=https://www.imdb.com/title/tt6128254/|publisher=American Movie Classics (AMC), Touchy Feely Films, Byrnesy|date=2018-08-06|accessdate=2022-09-30}}</ref> և Լյուիսի համանուն դրվագում (թիվ 32):։
 
''[[Opus Magnum (տեսախաղ)|Opus Magnum]]'' տեսախաղը պտտվում է ալքիմիական տարրերի մանիպուլյացիայի շուրջ՝ հանելուկներ լուծելու համար<ref>{{Cite web|url=https://www.zachtronics.com/opus-magnum/|title=Zachtronics {{!}} Opus Magnum|website=www.zachtronics.com|accessdate=2022-09-30}}</ref>:։
 
== Ծանոթագրություններ ==