«Չայնիչեի վանք»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Չայնիչեի վանք''' ([[սերբերեն]]՝ ''Čajniče Monastery''), [[Սերբիա|սերբ]]ական [[Ուղղափառություն|ուղղափառ]] (արևելյան քրիստոնեական) վանք [[Սերբական Հանրապետություն|Սերբական Հանրապետության]] [[Չայնիչե (համայնք)|Չայնիչե]] համայնքում:համայնքում։ Պատկանում է Դաբար-Բոսնիական [[Միտրոպոլիա|միտրոպոլիա]]յին<ref name="Eparhija"> {{Cite web |url= http://www.mitropolijadabrobosanska.org/ |title=ЦРКВЕНА ОПШТИНА ЧАЈНИЧЕ |work=Zvanična stranica Mitropolije dabrobosanske |accessdate= 9. 9. 2017}}</ref>:։ Վանքն իր տարածքում գտնվող կառույցներով, շարժական գույքով (ձեռագիր ու հնատիպ 68 գիրք, 25 սրբապատկեր) հռչակվել է [[Բոսնիա և Հերցեգովինա]]յի ազգային հուշարձան<ref name="Manastir">{{Cite web |url= http://aplikacija.kons.gov.ba/kons/public/nacionalnispomenici?sort=idgrad&rows=50&page=3 |title= Crkva Vaznesenja Hristovog i crkva Uspenja Bogorodičinog |work= Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika |accessdate= 9. 2. 2017 |archiveurl= https://web.archive.org/web/20180306202714/http://aplikacija.kons.gov.ba/kons/public/nacionalnispomenici?sort=idgrad&rows=50&page=3 |archivedate=6. 3. 2018 |url-status= dead }}</ref>:։

Վանքում կողք կողքի երկու եկեղեցի կա՝ հին և նոր:նոր։ Հինը՝ Սրբասուրբ [[Մարիամ Աստվածածին|Աստվածամոր]] վերափոխման եկեղեցին ({{lang-sr|Цркба успења пресвете богородице|Crkva uspenja presvete bogorodice}}) կառուցվել է [[15-րդ դար]]ում, [[1946 թվական]]ին վերակառուցվել, նորացվել է՝ նախկին չափերի պահպանմամբ<ref>{{Cite web |url=http://www.krasnica.rs.sr/ |title=Манастир Успења Пресвете Богородице, Чајниче, Република Српска |access-date=29. 08. 2017 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170919193323/http://www.krasnica.rs.sr/ |archive-date=19. 09. 2017 |url-status=dead |df= }}</ref>, իսկ նորը հիմնադրվել է [[1857 թվական]]ին (ըստ որոշ աղբյուրների՝ [[Բուլղարացիներ|բուլղարացի]] շինարար վարպետ Անդրեյ Դամյանովի գործն է)<ref name="Василиев 155">{{cite book |title= Български възрожденски майстори: живописци, резбари, строители |last= Василиев |first=Асен |authorlink=Асен Василиев |year=1965 |publisher=Наука и изкуство |location=София |pages= 155 }}</ref>:։ Եկեղեցին հռչակված է Սուրբ Կույսի՝ այնտեղ պահվող հրաշագործ [[սրբապատկեր]]ով<ref>{{cite web|url=http://www.krasnica.rs.sr/ |title=Manastir Uspenja Presvete Bogorodice |publisher=Krasnica.rs.sr |date= |access-date=2015-09-19}}</ref>, որը համարվում է Բոսնիայում նախաօսմանյան ժամանակներում ստեղծված միակ սրբապատկերը:սրբապատկերը։ Դա [[Բյուզանդական կայսրություն|բյուզանդացի]] նկարչի աշխատանք է, ստեղծվել է [[14-րդ դար]]ի առաջին կեսին, մասնագետների հաշվարկների համաձայն՝ 1329–1330 թվականներին<ref>{{cite web|url=https://orthodoxstamp.wordpress.com/author/alexssh/ |title=Alex Shevchenko &#124; Eastern Orthodox Church on stamps |website=Orthodoxstamp.wordpress.com |date=2011-05-13 |access-date=2016-11-03}}</ref>:։ Մի երեսին պատկերված է Աստվածամայրը Մանկան հետ, մյուս երեսին՝ Սուրբ [[Հովհաննես Մկրտիչ]]ը:ը։ Ժողովրդի մեջ այդ սրբապատկերն ստացել է «Չայնիչեի չնաշխարհիկ» անվանումը, օժտվել հրաշքներ գործելու զորությամբ, դարձել առանձնահատուկ պաշտամունքի, ուխտագնացության առարկա:առարկա։

[[1943 թվական]]ին սրբապատկերը [[ուստաշներ]]ի ավեր ու թալանից փրկելու համար տեղափոխել են, թաքցրել ապահով, խստորեն հսկվող վայրերում, պատերազի ավարտին վերադարձրել նախկին տեղը՝ Չայնիչեի վանքի հին եկեղեցի<ref>{{cite web|title=ЧУДOTВOРНA ИKOНA СВ. БOГOРOДИЦE ЧAJНИЧKE|url=http://www.krasnica.rs.sr/ikona/index.php|publisher=krasnica.rs.sr|accessdate=12. 12. 2017.}}</ref>:։

Սրբասուրբ Աստվածամոր վերափոխման եկեղեցու [[թանգարան]]ում պահվում է ''«Չայնիչեի Ավետարան»'' անվանումով հայտնի ձեռագիր մատյանը:մատյանը։ Դա Բոսնիայում գրի առնված և մեր օրերը հասած հնագույն [[Ավետարան]]ն է, ամենայն հավանականությամբ ստեղծվել է [[15-րդ դար]]ի սկզբներին, պատկանել է Պավլովիչների ազնվականական տոհմին:տոհմին։ Այն գրի են առել միջնադարյան հինգ [[Գրիչ (գրագիր)|գրիչ]]ներ՝ շարունակելով մեկը մյուսին:մյուսին։ Պարունակել է չորս Ավետարանները, սակայն ժամանակի ընթացքում բազմաթիվ թերթեր կորել են կամ վնասվել, և գրքից պահպանվել է ընդամենը 167 էջ:էջ։ Ձեռագիրը հռչակվել է Բոսնիա և Հերցեգովինայի ազգային հուշարձան<ref name="old.kons.gov.ba-Čajniče Gospel">{{cite web |title=Movable property - "Čajniče Gospel" kept in the Museum of the Church of the Assumption of the Virgin and the Church of the Ascension of Christ in Čajniče |url=http://old.kons.gov.ba/main.php?id_struct=6&lang=1&action=view&id=3724 |website=old.kons.gov.ba |publisher=Komisija za očuvanje nacionalnih spomenika |access-date=4 February 2021 |date=25 April 2013}}</ref><ref name="ceeol.com-Kunić-2016-Leksičke razlike">{{cite journal |last1=Ramić-Kunić |first1=Erma |title=LEKSIČKE RAZLIKE IZMEĐU ČAJNIČKOG I VRUTOČKOG EVANĐELJA U EVANĐELJU PO MATEJU |journal=Književni jezik |date=2016 |issue=1–2 |pages=7–31 |url=https://www.ceeol.com/search/article-detail?id=519070 |access-date=4 February 2021 |language=bs |issn=0350-3496}}</ref>:։