'''«Հռոմեական կայսրության անկման և կործանման պատմությունը»''' ({{lang-en|The History of the Decline and Fall of the Roman Empire}}), բրիտանացի պատմաբան [[Էդվարդ Գիբբոն]]ի աշխատությունը, որն ուսումնասիրում է արևմտյան քաղաքակրթության [[պատմություն]]ը [[Հռոմեական կայսրություն|Հռոմեական կայսրությ]]ան ծաղկման սկզբից՝ Անտոնինների դինաստիայի իշխանության գալուց մինչև 16-րդ դարի վերջ, հաշվի առնելով նաև արաբական և մոնղոլական նվաճումները, այսինքն՝ 98-1590 թվականները:թվականները։
Աշխատությունը ներառում է վեց հատոր:հատոր։ Առաջինը լույս է տեսել 1776 թվականին, երկրորդը և երրորդը՝ 1781 թվականին, չորրորդը, հինգերորդը և վեցերորդը՝ 1788-1789 թվականներին։ Ի սկզբանե հատորները, այն ժամանակվա ավանդույթի համաձայն, թողարկվել են In-quarto ձևաչափով (մեկ տպագրական էջում 4 աշխատության էջ)։ Իր հարաբերական օբյեկտիվության և այն ժամանակվա համար անսովոր սկզբնաղբյուրների լայնածավալ օգտագործման շնորհիվ, հեղինակի մեթոդաբանությունը օրինակ դարձավ հետագա պատմաբանների համար, իսկ ինքը՝ Գիբբոնը, այս աշխատանքի շնորհիվ, համարվում է Հին Հռոմի առաջին «ժամանակակից» պատմիչը»<ref>{{книга |заглавие=A Companion to the Roman Empire |ссылка=https://books.google.com/?id=xuekmwMwiBgC&pg=PA100 |издательство=Wiley |isbn=978-0-631-22644-4 |страницы=100 |язык=und |автор=David S. Potter |день=22 |месяц=5 |год=2006}}</ref>։
== Հրատարակություն Ռուսաստանում ==
Գիբբոնի «Հռոմեական կայսրության անկման և կործանման պատմությունը» [[ռուսերեն]] առաջին կրճատ թարգմանությունը լույս է տեսել 1824 թվականին:թվականին։ Թարգմանության ամբողջական ռուսերեն տարբերակն առաջին անգամ իրականացրել է պրոֆեսոր Վ. Ն. Նևեդոմսկին, 1877 թվականի [[անգլերեն]] հրատարակությունից, և տպագրվել է [[Մոսկվա]]յում 1883-1886 թվականներին՝ 7 մասից:մասից։ 1997-2000 թվականներին [[Ռուսաստանի գիտությունների ակադեմիա]]յի «[[Նաուկա (հրատարակչություն)|Նաուկա]]» հրատարակչության [[Սանկտ Պետերբուրգ]]ի մասնաճյուղը մոսկովյան «Յուվենտա» հրատարակչության հետ միասին հրատարակել է այս թարգմանության նոր ուղղագրությամբ, սրբագրված և լրացված տարբերակը՝ պահպանելով հին մեկնաբանությունները:մեկնաբանությունները։ 1997 և 2008 թվականներին «Տերրա» հրատարակչությունը վերահրատարակել է նաև Վ. Նևեդոմսկու նախահեղափոխական թարգմանությունը 7 հատորով, բայց «Հռոմեական կայսրության անկումն ու կործանումը» վերնագրով։
