'''Մեծ Բերտա,''' (1945 թվականի մարտի 17-1993 թվականի դեկտեմբերի 31) [[կով]], որը եղել է ''երկու Գինեսի ռեկորդակիր''։ Նա ամենատարեց կովն էր, որը մահացել էր իր [[49]]-րդ տարեդարձից ընդամենը երեք [[Ամիս|ամիս]] առաջ, և նա նաև սահմանել էր ցմահ բուծման ռեկորդ՝ արտադրելով [[39]] հորթ<ref name=Guardian>{{cite news|url=https://www.theguardian.com/travel/2010/dec/04/ireland-bars|title=My Travels: Turtle Bunbury in Ireland. A wake for a cow in a pub in rural Ireland sounds like an episode of Father Ted. We knew we'd get no further that night |date=4 December 2010|access-date=20 December 2010|newspaper=[[The Guardian]]}}</ref>։ Իր կյանքի ընթացքում նա օգնել է [[75]] հազար [[Դոլար|դոլար]] հավաքել [[Քաղցկեղ|քաղցկեղիքաղցկեղ]]ի հետազոտման եւև այլ բարեգործական կազմակերպությունների համար<ref name=AP>{{cite news|url=http://www.deseretnews.com/article/328730/WORLDS-OLDEST-COW-TO-VISIT-TAXIDERMIST.html|title=World's Oldest Cow to Visit Taxidermist|date=31 December 1993|access-date=20 December 2010|newspaper=Deseret News| archive-url= https://web.archive.org/web/20101107015545/http://www.deseretnews.com/article/328730/WORLDS-OLDEST-COW-TO-VISIT-TAXIDERMIST.html| archive-date= 7 November 2010 | url-status= live}}</ref><ref name="DM">{{Cite web|url=https://www.thatsfarming.com/news/droimeann-cattle-info|title=Weird Cow Breeds: Droimeann- One of Ireland’s rarest cattle breeds|publisher=Thatsfarming.com|last=Cunnane|first=Catherina|date=19 November 2019|website=That's Farming|access-date=26 July 2019}}</ref>։
==Կյանք==
Մեծ Բերտան ծնվել է [[Իռլանդիա|Իռլանդիայում]]յում [[1945]] թվականի մարտի 17-ին՝ [[Սուրբ Պատրիկի օր|Սուրբ Պատրիկի օրը]]։ը։ Այս ցեղատեսակը աճել է որպես Դրոիմեն <ref name=Guardian/><ref name="DM" /> (բնիկ իռլանդական խոշոր եղջերավոր ցեղատեսակ) կամ ֆրիզերեն։ Մեծ Բերտային գնել է ֆերմեր Ջերոմ Օ' Լիրին անասունների տոնավաճառում և ապրել է նրա ֆերմայում՝ Իռլանդիայի Քերի կոմսությունում գտնվող Սնիմ շուկայի մոտակայքում<ref name=AP/><ref>{{cite web |last1=Ballyvolane House Spirits Company |first1=Castlelyons |title=Big Bertha, Irelands' oldest cow & legend of Sneem in Kerry |url=https://ballyvolanespirits.ie/our-story/bertha/ |website=Ballyvolane House Spirits Company |access-date=February 1, 2020}}</ref>։
Մեծ Բերտան Գինեսի երկու ռեկորդ է գրանցել։ Նա ամենատարեց կովն է եղել, որը մահացել է իր 49-ամյակից ընդամենը երեք ամիս առաջ, և նա նաև ռեկորդակիր էր ցմահ բուծման համար՝ ունենալով 39 հորթ<ref name="DM" />։ Այնուամենայնիվ, մինչև [[2006]] թվականը կատեգորիաները հանվել էին [[Գինեսի ռեկորդների գիրք|Գինեսի ռեկորդների գրքից]]։
Շնորհիվ իր համաշխարհային ռեկորդ սահմանող կարգավիճակի՝ Մեծ Բերտան դարձել է հայտնի այդ տեղանքում։ Անասունների տոնավաճառներին նրա հայտնվելը օգնել է հավաքել 75,000 դոլար քաղցկեղի հետազոտությունների և այլ բարեգործական կազմակերպությունների համար<ref name=AP/>, և նա կարող էր ղեկավարել Սուրբ Պատրիկի օրվա շքերթը Սնեմում` դրամահավաքի օգնության համար։ Աղմկոտ շքերթներին իր ելույթներից առաջ Օ'Լիրին կերակրելիս է եղել Մեծ Բերտա վիսկիին` նյարդերը կայունացնելու համար<ref name=Guardian/>։ Նրա մահից հետո նոր 1993 թվականի նախօրեին Ռայքոսլոու, Բլեքուոթեր կոմսության «Բլեքուոթեր Պանդոկ» փաբում նրա վրա հոգեհանգստյան արարողություններ են կատարվել ։ Մեծ Բերտա Օ'Լիրի մահից հետո հոտի մեջ դեռ մնում էին նրա մի քանի սերունդներ, որոնցից ավագն այն ժամանակ 35 տարեկան էր<ref name=AP/>։
