«Ռոջեր Էքրոյդի սպանությունը»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''«Ռոջեր ԱկրոյդիԱքրոյդի սպանությունը»''' ({{lang-en|The Murder of Roger Ackroyd}}), անգլիացի գրող [[Ագաթա Քրիստի]]ի [[Դետեկտիվ գրականություն|դետեկտիվ]] վեպվեպը, որը հրատարակվել է 1926 թվականին Ուիլյամ Քոլինսի կողմից<ref name="Cat">{{cite book |title=The English Catalogue of Books |volume=XII, A-L |year=1979 |publisher=Kraus Reprint Corporation |isbn= |page=317 }}</ref>։ ԱՄՆ-ում հրատարակվել է նույն թվականի «Dodd, Mead and Company» կազմակերպության կողմից<ref name="Marcum">{{cite web |author=Marcum, J.S. |work=An American Tribute to Agatha Christie |title=The Classic Years 1920s |publisher= |date=May 2007 |url=http://home.insightbb.com/~jsmarcum/agatha20.htm |accessdate=ապրիլի 1, 2009}}</ref>։

Վեպում գործողությունները զարգանում էին հորինված անգլիական գյուղ Քինգզ-Էբոտում։ Պատումը կատարվում է բժիշկ Ջեյմս ՇեպարդիՇեփարդի կողմից, որը հետախույզ [[Էրքյուլ Պուարո|Հերքյուլ Պուարո]]յի օգնականն է (աշխատությունների մեծ մասում՝ նվիրված է Պուարոյին, դերը կատարում է կապիտան Գաստինգսը)։

Գործողությունները սկսում են տիկին Ֆերարի մահից հետո, որն, ըստ բամբասանքների, սպանել էր իր ամուսնուն։ Գյուղի բնակիչները կարծում են, թե այրին ինքնասպան է եղել մինչև Ռոջեր Ակրոյդի՝Աքրոյդի՝ այրի տղամարդու մահը, ով պլանավորում էր ամուսնանալ տիկին Ֆերարի հետ։ Կասկածի տակ են հայտնվում Ռոջերի հարսը (իր մահացած եղբոր կին Սեսիլան), տիկին ԱկրոյդըԱքրոյդը, ով տառապում էր իպոխոնդրիայով և նյարդային էր, ուներ շատ պարտքեր, նրա դուստր Ֆլորան, մայոր Բլենտը՝ որսորդը, Ջեֆրի Ռեյմոնդը՝ ԱկրոյդիԱքրոյդի անձնական քարտուղարը, Ռոջեր Ռալֆ Պեյտենը, որը նույնպես ուներ պարտքեր, Պարերը՝ հետաքրքրասեր պալատականը, և Ուրսուլա Բորնը՝ սպանության նախօրյակին աշխատանքից հեռացված սպասուհին։

Առաջին կասկածյալը դառնում է Ռալֆ Պեյտոնը, որը սպանվածի ժառանգն էր։ Բացի այդ, որոշ հանգամանքներ բացահայտորեն նրա վրա են մատնանշում։ Պուարոն, որը քիչ առաջ էր ժամանել գյուղ, սկսում է հետախուզել գործը Ֆլորայի՝ Ռոջերի նշանածի խնդրանքով։

* Ջեյմս Շեպարդ՝Շեփարդ՝ պատմող բժիշկը։

* ԷրքյուլՀերքյուլ Պուարո՝ գործը քննող խուզարկու։

* Ռոջեր Ակրոյդ՝Աքրոյդ՝ հարուստ բիզնեսմեն, Դերետի Ֆերարի սիրեկանը։

* Կարելինա Շեպարդ՝Շեփարդ՝ Ջեյմսի քույրը։

* Ռալֆ Պեյտոն՝ Ռոջեր ԱկրոյդիԱքրոյդի որդեգրված որդին։

* Ջեֆրի Ռայմոնդ՝ պարոն ԱկրոյդիԱքրոյդի հաշվապահը։

* տիկին Սեսիլ Ակրոյդ՝Աքրոյդ՝ ԱկրոյդիԱքրոյդի եղբոր կինը։

* Ֆլորա Ակրոյդ՝Աքրոյդ՝ տիկին Սեսիլ ԱկրոյդիԱքրոյդի աղջիկը։

* Հեկտոր Բլենտ՝ մայոր, պարոն ԱկրոյդիԱքրոյդի ընկերը։

* Փարկեր Ադամս՝ պարոն ԱկրոյդիԱքրոյդի պալատականը։

* Ուրսուլա Բորն՝ ԱկրոյդիԱքրոյդի նախկին սպասուհին։

* տիկին Ռասել՝ ԱկրոյդիԱքրոյդի տնտեսուհին։

Ինչպես խոստովանում է Ագաթա Քրիստին, որ վեպի գլխավոր գաղափարը՝ «Վատսոնին» պատմողից մարդասպանի դարձնելը, նրան տվել են միմյանցից անկախ գործող երկու մարդիկ<ref name="создание">[http://www.lady-agata.narod.ru/akroyd.htm «Ռոջեր Ակրոյդի սպանությունը» վեպի ստեղծումը]</ref>։ Առաջինն անձնական խոսակցության ժամանակ դա արել է փեսա Ջեյմս Ուոտսը, իսկ հետո՝ նամակում, իր գրականության երկրպագու լորդ Լուիս Մաունբետեն։ Սկզբում Ագաթա Քրիստին չէր ցանակում այդպիսի սյուժե գրել՝ կարծելով, որ դա դժվար կլինի տեխնիկապես իրագործել։ Վեպը լույս է տեսել 1926 թվականի գարնանը [[Անգլիա]]յում և [[ԱՄՆ|ԱՄՆ-]]ում։

Ամենատարածված և օգտագործվող հնարքը, որի օգտագործումը հանգեցրեց բազմաթիվ վիճաբանությունների, դա անվստահելի պատմողի օգտագործումն էր, ով արդյունքում մարդասպանն է դառնում<ref>Մինչև Ագանթա Քրիստին այս հնարքն օգտագործվել է [[Անտոն Չեխով]]ի աշխատություններում, մասնավորապես՝ «Դրաման որսորդության ժամանակ» ստեղծագործությունում</ref>։ Վեպի վերջաբանի խոստովանությունում ՇեպարդըՇեփարդը փորձում է արդարացնել իրեն ստի հնարավոր մեղադրանքներում։ {{քաղվածք|Ես բավականին գոհ եմ ինձնից՝ որպես գրող։ Ինչն ավելի ակնհայտ ներկացավում է հետևյալ տողերում․ «Նամակը բերեցին իննին քսան պակաս։ Այն այդպես էլ մնաց չընթերցված, երբ տասին տասը պակաս ես հեռացա։ Արդեն բռնել էի դռան բռանկըբռնակը, երբ ես անհամարձակորեն կանգ առա և նայեցի շուրջս՝ խորհելով, արդյոք ես ամենը վերջացրել եմ։ Ոչինչ չմտածելով՝ ես դուրս եկա և իմ ետևից փակեցի դուռը<ref>Кристи, Агата. Избранные произведения (стр. 431). Издательство Гермес, 1991. ISBN 5-86750-005-5</ref>։»|}}

Ագաթա Քրիստիի գաղափարն այն էր, որ ՇեպարդըՇեփարդը չի թաքցնում իրականությունը, նա պարզապես այն ամբողջապես չի նարկայացնում։ Մասնավորապես՝ նա «մոռանում է» հիշատակել, թե ինչ կատարվեց ժամը 20:40-ի և 20:50-ի ընկած հատվածում, երբ փաստացիորեն մահացել էր Ռոջեր Ակրոյդը։Աքրոյդը։

Բացի այդ, վեպում տեղի են ունենում մի շարք իրադարձություններ, որոնք շեղում են ուշադրությունը, սակայն ոչ մի ընդհանուր բան չունեն հանցագործության հետ (օրինակ՝ Ռալֆի անհետանալը)։ Միևնույն ժամանակ դեպքերը նոր նշանակություն և իմաստ են ստանում ընթերցողի աչքերում, երբ հայտնի է դառնում մարդասպանը։ ՇեպարդըՇեփարդը նույնպես տանջահար է սեփական երկերեսության և այն պատճառով, որ կասկածի տակ են հայտնվում այդքան շատ մարդիկ։

Տարածված է պատմությունն այն մասին, որ Ագաթա Քրիստին վեպի լույս տեսնելուց հետո վտարվում էր «[[Դետեկտիվ ակումբ]]ից»։ Դա չի կարող ճշմարիտ լինել, քանի որ ակումբը հիմնվել էր 1930 թվականին՝ վեպի լույս տեսնելուց մի քանի տարի անց։ 1945 թվականին Էդմունդ Ուոտսոնի հոդվածը, որը քննադատում էր դետեկտիվ ժանրը, կոչեց «Ինչ տարբերություն, ով է սպանել Ռոջեր ԱկրոյդինԱքրոյդին»։

* 2000 թվական՝ «Ագաթա Քրիստիի Պուարո» հեռուստասերիալի Ռոջեր Աքրոյդի սպանությունը սերիան։ Դերերեւմ ենԴերերում Դևիդ ՍուշենՍուշենը և Ֆիլիպ Ջեկսոնը։Ջեկսոնն են։

* 2002 թվական՝ «Պուարոյի անհաջողությունը» (հինգ սերիայից կազմված հեռուստասերիալ, ռեժիսոր Սերգեյ Ուրսուլյակը, գլխավոր դերերումդերերում՝ Կոնստանտին Ռայկին և Սերգեը Մակովեցկի։

** [https://www.agathachristie.com/stories/the-murder-of-roger-ackroyd Ռոջեր ԱկրոյդիԱքրոյդի սպանությունը Ագաթա Քրիստիի պաշտոնական կայքում]