«Արփի լճի ջրամբար»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589); ծանոթագրությունը տեղափոխում եմ կետադրական նշանից առաջ
Rescuing 2 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8
Տող 29.
== Ֆլորա ==
80 ընտանիքի, 269 ցեղի մոտ 670 տեսակի բարձրակարգ բույսեր են աճում «Արփի լիճ» ազգային պարկի տարածքում։ Տեսակներով հարուստ բազմատեսակ ընտանիքներից են` [[հովանոցազգիներ]]ը (Apiaceae), [[Բարդածաղկավորներ|բարդածաղկազգիները]] (Asteraceae), [[մեխակազգիներ]]ը (Caryophyllaceae), [[լոբազգիներ]]ը (Fabaceae), [[շրթնածաղկավորներ]]ը (Lamiaceae), [[հացազգիներ]]ը (Poaceae), [[Հրանունկազգիներ|գորտնուկազգիները]] (Ranunculaceae), [[վարդազգիներ]]ը (Rosaceae), [[խլածաղկազգիներ]]ը (Scrophulariaceae): 19 տեսակները ներառված են Հայաստանի Կարմիր Գրքում` գետնասող ցեղակից (Asperula affinis), գազ կորասերմ (Astragalus campylosema), կատվախոտ բրդատերև (Valeriana eriophylla), [[եզնակող]] Սոսնովսկու (Bupleurum sosnowsky), հիրիկ սիբիրյան (Iris sibirica), [[հաղարջենի հայկական]] (Ribes armenum), կարծրածաղիկ բազմամյա (Scleranthus perennis), դորոնիկում Բալանզայի (Doronicum balansae), գրամոսցիադիում տևապտուղ (Grammosciadium pterocarpum), հապալասենի ճահճային (Vaccinium uliginosum), թրաշուշան Ջավախքի (Gladiolus dzhavakheticus), սոխ ժայռի (Allium rupestre), կատվատոտիկ կովկասյան (Antennaria caucasica), անթեմ կովկասյան (Anthemis caucasica), գազ գնդաձև (Astragalus globosus), ջրաշուշան դեղին (Nuphar lutea), գազ չորասեր (Astragalus xerophylus), հաղարջենի Ախուրյանի (Ribes achurjani), մկնասոխ Ռոզենի (Scilla rosenii): Այս բույսերի շարքում Հայաստանի համար էնդեմիկ է հաղարջենի Ախուրյանի (Ribes achurjani), 2-ը էնդեմիկ են անդրկովկասի համար` եզնակող Սոսնովսկու (Bupleurum sosnowsky), կատվախոտ բրդատերև (Valeriana eriophylla), 6-ը էնդեմիկ են Հայկական բարձրավանդակի` գազ կորասերմ (Astragalus campylosema), գազ պարսկական (Astragalus persicus), դորոնիկում Բալանզայի (Doronicm balansae), անթեմ կովկասյան (Anthemis caucasica), գազ գնդաձև (Astragalus globosus), գազ չորասեր (Astragalus xerophylus),5-ը էնդեմիկ են Կովկասի համար` թրաշուշան կովկասյան (Gladiolus caucasicus), թրաշուշան բարակ (Gladiolus tenuis), հիրիկ եղանի (Iris furcata), մկնասոխ Ռոզենի (Scilla rosenii), կատվատոտիկ կովկասյան (Antennaria caucasica): Այստեղ կան բազմաթիվ գրավիչ ու դեկորատիվ բույսեր. Խոլորձներ (Orchids) տրաունշտայներա գնդաձև (Traunsteinera shpaerica), դակտիլորիզ կատաոնյան (Dactylorhiza cataonica), դակտիլորիզ էվքսինյան (Dactylorհiza euxina), թրաշուշանների տեսակներ` թրաշուշան կովկասյան (Gladiolus caucasicus), թրաշուշան Ջավախքի (Gladiolus dzavakhetius), թրաշուշան Կոչիի (Gladiolus kotschyanus), թրաշուշան բարակ (Gladiolus tenuis), շնդեղ Շովիցի (Colchicum szovitsii), դորոնիկում Բալանզայի (Doronicm balansae), հիրիկներ (irises)` հիրիկ ցանցավոր (Iris reticulate), հիրիկ թզուկային (Iris pumila), հիրիկ եղանի (Iris furcata), կակաչների տեսակներ` կակաչ հայկական (Papaver armeniacum), [[կակաչ արևելյան]] (Papaver orientale), կակաչ կեղծառևելյան (Papaver psevdoorientale), [[մկնասոխ]] Ռոզենի (Scilla rosenii), շուշան Շովիցի (Lilium szovisianum), որոնք հայտնի են Կովկասում և Արևելյան Թուրքիայում։ Կովկասյան էնդեմիկ և հազվագյուտ շուշանաբանղար վարդագույնը (Chaerophyllum roseum) աճում է միայն վերին Ախուրյանի, Իջևանի և Սևանի շրջաններում։ Antennaria caucasica-ը էնդեմիկ է Կովկասի համար և աճում է միայն վերին Ախուրյանի, Ապարանի և Գեղամայի որոշ մասերում` մերձալպյան և ալպիական մարգագետիններում։ Ջրաշուշան դեղին (Nuphar luteum) ներկայումս Հայաստանում աճում է միայն Արփի լճի շրջակայքում։ Արփի լճի մոտակայքում աճում է շատ հազվադեպ ցինգերիա Բիբերշտեյնին (Zingeria biebersteiniana):
Գորտնուկ Արագածի (Ranunculus aragazii) և հաղարջենի Ախուրյանի (Ribes achurjanii) էնդեմիկ են Հայաստանի համար և աճում են տարածքում<ref>[{{Cite web |url=http://enrin.grida.no/biodiv/ru/national/armenia/wetland/arpi.htm |title=Озеро Арпи] |accessdate=2019-01-01 |archive-date=2007-11-07 |archive-url=https://web.archive.org/web/20071107165610/http://enrin.grida.no/biodiv/ru/national/armenia/wetland/arpi.htm |dead-url=yes }}</ref><ref>[http://www.irtek.am/views/act.aspx?aid=64478 Արփի լճի բույսերը]</ref>::
 
<gallery mode="packed">
Տող 39.
</gallery>
 
Կլիման չափավոր ցամաքային է<ref>{{Cite web |url=http://www.unece.org/fileadmin/DAM/env/europe/monitoring/Armenia/ru/Part%20I%20_3.pdf |title=Արխիվացված պատճենը |accessdate=2019-01-01 |archive-date=2017-07-12 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170712134711/http://www.unece.org/fileadmin/DAM/env/europe/monitoring/Armenia/ru/Part%20I%20_3.pdf |dead-url=yes }}</ref>
 
== Ծանոթագրություններ ==