«Մասնակից:Nooberella/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Հայոց ցեղասպանության դեպքերի լուսաբանումը մամուլում''', ցանկ՝ ըստ ժամանակագրական կարգի։ Մինչև 1914 թվականը դասակարգված նյութերը հիմնականում վերաբերում են Համիդյան ջարդերին և Ադանայի կոտորածներին։

 

 

Մամուլում քննարկումներն ու լուսանկարները հատկապես կարևոր նշանակություն ունեցան ցեղասպանության մասին հանրությանը կրթելու համար<ref name="museum">{{cite web|url=http://www.genocide-museum.am/eng/online_exhibition_5.php|title=Armenian Genocide: frontpage coverage in the foreign media|publisher=Genocide Museum}}</ref><ref name="panarmenian">{{cite news|title=Online exhibition on front-page coverage of Armenian Genocide opened|url=http://www.panarmenian.net/eng/society/news/33279/|newspaper=PanArmenian.net|date=June 24, 2009|quote=Publications with particular photos are predominantly remarkable for they convey valuable information about genocide as a phenomenon, its process and consequences.}}</ref>։ Մամուլի լուսաբանումը նույնպես համարվում է արժեքավոր և կարևոր, քանի որ այն ուղղակի ապացույցների հիմնական աղբյուրն է<ref name="kloian">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=9OptAAAAMAAJ|title=The Armenian genocide: news accounts from the American press, 1915-1922|last=Kloian|first=Richard|publisher=Anto Printing|year=1988}}</ref>: Ջարդերի ընթացքում համաշխարհային մամուլի մեծ մասը դատապարտել է զանգվածային սպանությունների բնույթը և կոչ արել օգնել հայերին<ref name="genocidewatch2">{{cite news|title=ARMENIAN NATIONAL INSTITUTE ANNOUNCES MAJOR EXPANSION OF ITS WEBSITE ON THE ARMENIAN GENOCIDE|url=http://www.genocidewatch.org/unitedstates.html|newspaper=Genocide Watch}}</ref>։Հայտնի անգլալեզու թերթեր, ինչպիսիք են «Թայմս», «Նյու Յորք Թայմս», «Վաշինգտոն Փոստ», «Լոս Անջելես Թայմս», «Գլոուբ ընդ Մեյլ», «Տորոնտո Սթար», «Մոնրեալ Գազետ» և այլն, լայնորեն լուսաբանել են այդ իրադարձությունները: Համարվում է, որ «Նյու Յորք Թայմսը» հազարավոր հոդվածներ է հրապարակել, որոնք վերաբերում են 1894-1922 թվականներին հայերի զանգվածային սպանություններին (124 հոդված միայն 1915 թվականին)<ref name="kloian" /><ref name="Minnesota1">{{cite web|url=http://www.chgs.umn.edu/museum/exhibitions/homememories/usCoverage.html|title=U.S. Media Coverage|last=Tellalian Kyrkostas|first=Margaret C.|publisher=University of Minnesota: Center for Holocaust & Genocide Studies}}</ref>: Որոշ երկրներ, ինչպիսիք են Ավստրալիան, հիմնականում ապավինում էին Եվրոպայի տեղեկատվական գործակալություններին<ref name="australian">{{cite journal|last=Kateb|first=Vahe|year=2003|title=Australian press coverage of the Armenian genocide 1915-1923|url=http://ro.uow.edu.au/cgi/viewcontent.cgi?filename=0&article=1215&context=theses&type=additional|publisher=University of Wollongong}}</ref>: Նշվում է, որ այնպիսի թերթեր, ինչպիսիք են «Վաշինգտոն փոստը» և «Նյու Յորք Թայմսը», մեկ տարվա ընթացքում գրեթե ամեն օր հայտնել են հայերի զանգվածային սպանությունների մասին<ref name="ashford">{{cite book|title="The Globe"'s representation of the Armenian genocide and Canada's acknowledgement|last=Ashford|first=Karen|publisher=University of Windsor (Canada)|year=2012|isbn=9780494772485}}</ref>: Ռեպորտաժները հիմնականում ներառում էին Օսմանյան կայսրության տարբեր տարածաշրջաններում գտնվող օտարերկրացի թղթակիցների, ճանապարհորդների և հյուպատոսների կամ դեսպանների ռեպորտաժները: Բացի այդ, մանրամասն զեկույցներ են ստացվել միսիոներներից, ովքեր ականատես են եղել զանգվածային սպանությունների և փորձել են օգնել որբերին և մյուս փրկվածների։ Տեղի մամուլում Օսմանյան կայսրությունում տեղի ունեցած իրադարձությունները հիմնականում լուսաբանել է Օսմանյան կառավարության պաշտոնական թերթը՝ «Տակվիմ-ի-Վեկայի»-ն։ 1919-1920 թվականների երիտթուրքերի դատավարության ժամանակ թերթը հատուկ նշանակություն է ձեռք բերել, քանի որ հաղորդել է թուրք պաշտոնյաների խաչաձև հարցաքննությունների և դատարանի դատավճռի մասին, որը Թալաթին, Էնվերին և Ջեմալ փաշային մահապատժի Է դատապարտել հայերի զանգվածային սպանությունների մեջ նրանց դերի համար<ref>{{cite book|title=The Armenians past and present in the making of national identity|last=Herzig|first=edited by Edmund|author2=Kurkchiyan, Marina|publisher=RoutledgeCurzon|year=2005|isbn=0203004930|location=Abingdon, Oxon, Oxford}}</ref><ref>{{cite book|title=Genocide : conceptual and historical dimensions|last=Andreopoulos|first=ed. by George J.|publisher=Univ. of Pennsylvania Press|year=1997|isbn=0812216164|edition=1. paperback print.|location=Philadelphia, Pa.}}</ref><ref>{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=o-TzAAAAMAAJ|title=The Armenian genocide and the trials of the young Turks|last=Yeghiayan|first=Vartkes|publisher=American Armenian International College Press|year=1990}}</ref>։ Մերձավոր Արևելքումի մուսուլմանական համայնքների և, մասնավորապես, Սիրիայի՝ ուսումնասիրության արժանի լուսաբանումներ ևս կարևոր դեր խաղալ այդ շրջան արտաքսված հայ գաղթականների մասին առաջին ձեռքից պատմությունների պատկերման համար<ref name="syrianpress">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=CB4Bh0-zrgoC|title=The Armenian genocide cultural and ethical legacies|last=Hovannisian|first=edited by Richard|publisher=Transaction Publishers|year=2007|isbn=978-1412835923|location=New Brunswick, N.J.}}</ref>: Սիրիական մամուլն ուշադրություն է հրավիրել նաև տարածաշրջան հայերի տեղահանման ժողովրդագրական հետևանքների վրա և դատապարտել Օսմանյան կառավարությանն այն բանի համար, ինչը «ոչնչացման», «բնաջնջման» և «ռասայի արմատախիլ անելու» արշավ էր համարում<ref name="syrianpress" />։