Վիքիպեդիա

«Մասնակից:Թրվանց Արա/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Անձ}}
'''Կալիքսթ Բեյալա''' ({{lang-fr|Calixthe Beyala}}, {{ԱԾ}}), Կամերունում ծնված ֆրանսիացի գրող, Ֆրանսիական ակադեմիայի գլխավոր մրցանակի դափնեկիր<ref name=ja>{{cite web|title = De Douala à Belleville|website = Jeune Afrique|url = https://www.jeuneafrique.com/103834/archives-thematique/de-douala-belleville/|date = 2005-08-25|accessdate = 2020-09-28|lang = fr}}</ref>։
'''Ռաֆայել Արմատո''' ({{lang-en|Raphael Ernest Grail Armattoe}}, {{ԱԾ}})<ref>{{Cite book|last1=Amenumey |first1=D. E. K. |title=Outstanding Ewes of the 20th Century. Profiles of Fifteen Firsts.|volume=1 |year=2002 |publisher=Woeli Publishing Services |location=Accra |isbn=9964-978-83-9 |pages=1–12 |chapter=1 }}</ref>, գանացի գրող, բանաստեղծ, քաղաքական գործիչ, բժիշկ, մարդաբան, ազգագրագետ, բժշկության և ֆիզիոլոգիայի բնագավառում 1949 թվականին առաջադրվել է [[Նոբելյան մրցանակ]]ի<ref>Philippa Robinson, [http://www.newulsterbiography.co.uk/index.php/home/viewPerson/1865 "Dr. Raphael Ernest Grail Armattoe (1913 - 1953): Physician and writer"], ''Dictionary of Ulster Biography''.</ref>։
 
== Կենսագրություն ==
Բեյալան ծնվել է Կամերունի Դուալա քաղաքում գտնվող բամիլեկե և բեթի ժողովուրդների ներկայացուցիչների ընտանիքում: Կրթություն է ստացել տեղի դպրոցում, այնուհետև Կենտրոնական Աֆրիկայի Հանրապետության Բանգուի քաղաքի ճեմարանում, որից հետո՝ տասնյոթ տարեկան հասակում նա շահել է կրթաթոշակ Փարիզում սովորելու համար և տեղափոխվել [[Եվրոպա]]: Հյուսիսային Փարիզի Սորբոնի համալսարանից ստացել է ժամանակակից գրականության բակալավրի աստիճան։ 2005-2012 թվականներին եղել է «Afrique magazine» ֆրանկոֆոն ամսագրի սյունակագիր: Ամսագիրը նվիրված է [[Աֆրիկա]] մայրցամաքին։
Ծնվել է 1913 թվականի պգոստոսի 12-ին։ [[Առաջին համաշխարհային պատերազմ]]ից հետո նախկին գերմանական գաղութը բաժանվել է երկու [[մանդատային տարածքներ]]ի, որոնք գտնվել են ֆրանսիական և բրիտանական տիրապետության տակ։ Բացի իր մայրենի լեզվից Ռաֆայելը տիրապետում էր եվրոպական երեք լեզուների, իսկ ավելի ուշ սկսել է գրել և հրատարակել ֆրանսերեն, գերմաներեն և անգլերեն աշխատություններ։ 1930-1939 թվականներին սովորել է [[Եվրոպա]]յում, [[Համբուրգ]]ի, [[Լիլ]]ի, [[Փարիզ]]ի, [[Էդինբուրգ]]ի և այլ համալսարաններում սովորել է մարդաբանություն, գրականություն և բժշկություն<ref name=history>{{Cite web|url=http://www.historyireland.com/volumes/volume14/issue4/news/?id=114065 |title=R. E. G. Armattoe: the ‘Irishman’ from West Africa |access-date=25 August 2010 |author=Philippa Robinson |publisher=History Publications Ltd}}</ref>։ Ուսանել է [[Հյուսիսային Իռլանդիա]]յում և Բրիտանիայում։
 
Զբաղվում է գրական գործունեությամբ, Մի քանի տարի Իսպանիայում մնալուց հետո նա 23 տարեկան հրատարակել է իր առաջին գիրքը՝ «C'est le soleil qui m'a brûlée»<ref name="JagneParekh2012" /><ref name="DeLanceyMbuh2010">{{cite book|last1=DeLancey|first1=Mark Dike|last2=Mbuh|first2=Rebecca|last3=Delancey|first3=Mark W.|title=Historical Dictionary of the Republic of Cameroon|url=https://books.google.com/books?id=4l9lSZ9d46cC|year=2010|publisher=Scarecrow Press|isbn=978-0-8108-7399-5|page=69}}</ref>: 1996 թվականին արժանացել է Ֆրանսիական ակադեմիայի գլխավոր մրցանակի՝ «Կորցրած պատիվը» ({{lang-fr|Les Honneurs perdus}}) վեպի համար։
Երկրորդ համաշխարհային պատերազմից հետո նա բժշկական վերապատրաստում է անցել Նորտլենդում։ Հետագայում դարձել է հետազոտական ինստիտուտի տնօրեն։ Բժշկության ոլորտում զբաղվել է հետազոտություններով, մարդու օրգանիզմի մակաբույծների դեմ դեղամիջոցի կիրառման վերաբերյալ հետազոտությունները հանգեցրել են նրան, որ 1948 թվականին Նոբելյան մրցանակի է արժանացել բժշկության և ֆիզիոլոգիայի ոլորտում.<ref>"Armattoe, R. E. G.", in ''Makers of Modern Africa'', London: Africa Journal Ltd, 1981, p. 61.</ref> ։ Ազգագրության վերաբերյալ աշխատությունների հեղինակ («Էվերի ժողովուրդը» և այլն)։
 
Իր ստեղծագործություններում Բեյալան ոգեշնչված է եղել մորաքրոջ և տատի կյանքի պատմություններից և Կամերունի ժողովուրդների բանահյուսությունից։
Զբաղվել է քաղաքական գործունեությամբ, եղել է Գանայի կոնգրեսական կուսակցության անդամ, հանդես է եկել էվեի ժողովրդի մեկ ազգային պետության մեջ միավորվելու գաղափարի շուրջ։
 
== Մատենագրություն==
Արմատոն ամուսնացած է եղել շվեյցարացի Լեոնի Շվարցի հետ, որը հայտնի էր «Մարինա» անունով։ Նրանք ունեցել են երկու դուստր<ref>{{Cite web |url=http://www.irusiaa.raywhite.com/ |title=Irusia Armattoe |access-date=25 August 2010 |publisher=Ray White |url-status=dead |archive-url=https://web.archive.org/web/20110715155526/http://www.irusiaa.raywhite.com/ |archive-date=15 July 2011 |df=dmy-all }}</ref>։
*Beyala C. C'est le soleil qui m'a brûlée (фр.). — Paris: Stock, 1987. — 174 с.
 
*Beyala C. Tu t'appelleras Tanga (фр.). — Paris: Stock, 1988. — 202 с.
== Աշխատություններ ==
*Beyala C. Les Honneurs perdus (фр.). — Paris: Albin Michel, 1996. — 411 с.
Եղել է Գանայ ժամանակակից պոեզիայի հիմնադիրներից։ Գրել է հիմնականում անգլերեն։ Նրա գեղարվեստական ոճի վրա ազդել է անգլիական պոեզիան։ Գրքերի, բազմաթիվ հոդվածների, բանաստեղծությունների ժողովածուների հեղինակ է։ Նրա բանաստեղծությունները մարմնավորում են հեղինակի հարուստ կյանքի փորձը, հեղինակի տպավորությունները Եվրոպա կատարած ճանապարհորդություններից, որոնք նա հաճախ նկարագրել է քննադատորեն։ Արմատոյի պոեզիայում նշանակալի տեղ են գրավում Աֆրիկայի ճակատագրի վերաբերյալ մտորումները, նա պաշտպանել է պոեզիայի սոցիալական նշանակության սկզբունքը։
*Beyala C. La Petite Fille du réverbère (фр.). — Paris: Albin Michel, 1998. — 412 с.
=== Ընտրված հրատարակություններ ===
*Beyala C. Lettre d'une Afro-Française à ses compatriotes (фр.). — Paris: Mango, 2000. — 96 с.
* The Swiss contribution to western civilization (1944)
*Beyala C. La Plantation (фр.). — Paris: Albin Michel, 2005. — 464 с.
* The golden age of West African civilization (1946)
* Space, time, and race;: Or, the age of man in America (1946)
* Personal recollections of the Nobel Laureation Festival of 1947: With an appendix listing all the distinguished guests at the Nobel banquet (1948)
* Between the Forest and the Sea (1950)
* Deep Down in the Black Man’s Mind (посмертно, 1954).
 
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
== Արտաքին հղումներ ==
*[http://www.litencyc.com/php/speople.php?rec=true&UID=5874 "Calixthe Beyala"], The Literary Encyclopedia
*[https://www.amazon.com/s?platform=gurupa&url=index%3Dblended&keywords=Raphael+Armattoe Amazon book search]
*[http://www.iupress.indiana.edu/journals/ral/ral33-2.html Article, "Neither Here nor There: Calixthe Beyala's Collapsing Homes"] by Ayo Abiétou Coly, from ''Research in African Literatures'' (33: 2)
* [http://www.newulsterbiography.co.uk/index.php/home/viewPerson/1865 "Dr. Raphael Ernest Grail Armattoe (1913 - 1953): Physician and writer"], ''Dictionary of Ulster Biography''.
*[http://www.africultures.com/php/index.php?nav=article&no=5285 "Calixthe Beyala : writing in the margins"], ''Africultures'', Boniface Mongo-Mboussa
*[https://www.jstor.org/pss/40149073 "Calixthe Beyala, or the Literary Success of a Cameroonian Woman Living in Paris"], Jean-Marie Volet, ''World Literature Today'', Vol. 67, No. 2 (Spring, 1993), pp.&nbsp;309–314
*Charles Salé, ''Calixthe Beyala: analyse sémiotique de Tu t'appelleras Tanga'', Harmattan, 2005, {{ISBN|978-2-7475-9716-6}}
{{Արտաքին հղումներ}}
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Մասնակից:Թրվանց_Արա/Ավազարկղ» էջից