«Սոնյա Դելոնե»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Սոնյա Դելոնե''' ({{ԱԾ}}), [[Ուկրաինա]]յում ծնված ֆրանսիացի արվեստագետ է, ստեղծագործական կյանքի մեծ մասն անց է կացրել [[Փարիզ]]ում, իր ամուսնու` [[Ռոբեր Դելոնե]]ի և այլոց հետ, համահիմնադիր է [[оրֆիզմ (արվեստ)|оրֆիզմ]] [[արվեստի շարժում]]ին, հայտնի է վառ գույների ու երկրաչափական մարմինների կիրառությամբ:կիրառությամբ։ Նրա աշխատանքը տարածվում է նկարչության, տեքստիլ դիզայնի և բեմական դիզայնի վրա:վրա։ Նա առաջին կին արվեստագետն է, ով իր կենդանության օրոք ունեցել է հետհայացք ցուցադրություն [[Լուվր]]ում 1964 թվականին, և 1975 թվականին դարձել է Ֆրանսիայի [[Պատվավոր Լեգեոնի շքանշան|Պատվո Լեգեոնի շքանշան]]ակիր:ակիր։

Նրա աշխատանքը ժամանակակից դիզայնում ներառում էր [[երկրաչափական աբստրակցիա]] հասկացությունը, կահույքի ինտեգրումը, գործվածքները, պատերի ձևավորումը և հագուստի ձևավորումը:ձևավորումը։

'''Սառա Իլինիքն Սթերնը''' ըստ չճշտված տեղեկությունների ծնվել է 1885 թվականի նոյեմբերի 14-ին [[Գրադիժսկ]]ում, (այն ժամանակ [[Ուկրաինա]]ն [[Ռուսական Կայսրություն|Ռուսական Կայսրության]] մաս էր), այսօր` [[Ուկրաինա]]յի [[Պոլտավայի մարզ]]ում<ref>Բարոնը և Դամասն ընդգծում են, որ Սոնյա Դելոնեի վաղ կյանքի մեծ մասը եղել է անորոշ և անհայտ: «(...) եղել են պահեր Սոնիայի անցյալում, որ նա չի ցանկացել քննարկել:(...) նրա կյանքի առաջին քսան տարին(...) հազիվ թե հնարավոր լիներ մանրամասնորեն գրի առնել: Անգամ նրա ծննդյան իսկական ամսաթիվը անորոշ է»: (էջ 7). Օդեսան նշված է որպես նրա ծննդավայրի այընտրանք, 1855 թվականի նոյեմբերի 4-ը` քիչ հավանական ամսաթիվը</ref>:։ Նրա հայրը մեխերի գործարանի աշխատող էր<ref name=bomb>[[#bomb|Interview in BOMB Magazine]]</ref>:։ Երիտասարդ տարիքում նա տեղափոխվում է [[Սանկտ Պետերբուրգ]], որտեղ նրան հոգ է տանում իր մորեղբայրը` Հենրի Թերքը:Թերքը։ Հենրին, մի հաջողակ և հարուստ իրավաբան և նրա կինը` Աննան, ցանկանում են որդեգրել Սառային, բայց նրա մայրը դա չէր ցանկանում:ցանկանում։ Վերջապես 1890 թվականին Թերք ամուսինները որդեգրում են Սառային:<ref name="Jacques Damase: p171">[[#jd91|Jacques Damase]]: p. 171</ref>:։ Սառային անվանում են Սոնյա Թերք, և նա ստանում է արտոնյալ դաստիարակություն Թերք ընտանիքի հետ:հետ։ Նրանք անց են կացնում իրենց ամառները [[Ֆինլանդիա]]յում և ճանապարհորդում են Եվրոպայով` ներկայացնելով Սոնյային արվեստի թանգարանները և պատկերասրահները:պատկերասրահները։ Երբ Սոնյայի 16 տարին լրանում է, նա հաճախում է լավ հեղինակություն ունեցող միջնակարգ դպրոց Սանկտ Պետերբուրգում, որտեղ նրա ուսուցիչը նկատում է նրա նկարելու լավ հմտությունները:հմտությունները։ Երբ Սոնյան դառնում է 18 տարեկան, նրա ուսուցչի առաջարկությամբ նրան ուղարկում են արվեստի դպրոց [[Գերմանիա]]յում, որտեղ նա հաճախում է [[Գեղեցիկ Արվեստների Ակադեմիա (Կարլսրուե)|Գեղեցիկ Արվեստների Ակադեմիա]] [[Կարլսրուե]]ում:ում։ Նա սովորում է Գերմանիայում մինչև 1905 թվականը,ապա որոշում է տեղափոխվել [[Փարիզ]]<ref>(Նամակները ցույց են տալիս, որ չնայած Սոնիան 1905 թվականին որոշ ժամանակ անց էր կացնում Փարիզում, 1906 թվականին նա դեռ սովորում էր Կարլսրուեում, իսկ 1908 թվականին ապրում էր Սանկտ Պետերբուրգում` փորձելով ստանալ ծնողների թույլտվությունը` Փարիզ տեղափոխվելու համար:համար։ Սոնյան վերջապես ամուսնանում է արվեստի գործակալ Վիլիամ Ուդի հետ, ով էլ թույլ է տալիս Սոնյային տեղափոխվել Փարիզ 1908 թվականին:թվականին։</ref>

Երբ Սոնյան ժամանում է Փարիզ, նա հաճախում է [[Լա Պալետ Ակադեմիա]] [[Մոնպառնաս]]ում:ում։ Չափազանց քննադատական ուսուցման եղանակից դժգոհ` Սոնյան քիչ ժամանակ է անց կացնում Ակադեմիայում և ավելի շատ ժամանակ է անց կացնում Փարիզի պատկերասրահներում:պատկերասրահներում։ Այս շրջանի նրա աշխատանքները մեծապես ազդեցությունն է այն արվեստի, որը նա ուսումնասիրում էր` ներառյալ [[Վինսենթ վան Գոգ|Վան Գոգ]]ի [[պոստիմպրեսիոնիզմ]] արվեստը, [[Պոլ Գոգեն|Գոգեն]]ի և [[Անրի Ռուսո]]ի արվեստը, [[Ֆովիզմ]]ի ներկայացուցիչներ [[Անրի Մատիս]]ի և [[Անդրե Դերեն|Դերեն]]ի կտավները:կտավները։ Առաջին տարին Փարիզում Սոնյան հանդիպում և 1908 թվականին ամուսնանում է գերմանական արվեստի պատկերասրահի սեփականատեր [[Վիլհելմ Ուդ]]ի հետ:հետ։ Քիչ բան է հայտնի նրանց միության մասին, բայց ենթադրվում է, որ դա եղել է հաշվենկատ ամուսնություն` խուսափելու ծնողների պահանջներից, ովքեր չէին ընդունում Սոնյայի նկարչական կարիերան, և ցանկանում էին, որ Սոնյան վերադառնար [[Ռուսաստան]]<ref>[[#grosenick|Grosenick]]</ref>:։ Սոնյան ձեռք է բերում մուտք դեպի արվեստի աշխարհ` Ուդի պատկերասրահի ցուցահանդեսների և նրա կապերից միջոցով, և Ուդը քողարկում է իր համասեռականությունը Սոնյայի հետ հանրային ամուսնության միջոցով:միջոցով։

Կոմսուհի Դե Ռոսը, [[Ռոբեր Դելոնե]]յի մայրը, Ուդի պատկերասրահի կանոնավոր այցելու էր, երբեմն` իր տղայի ընկերակցությամբ:ընկերակցությամբ։ Սոնյան հանդիպում է Ռոբեր Դելոնեյին վաղ 1909-ականներին:ականներին։ Նրանք դառնում են սիրեկաններ նույն տարվա ապրիլին և որոշվում է, որ Սոնիան և Ուդը պետք է ամուսնալուծվեն:ամուսնալուծվեն։ Ամուսնալուծությունը ավարտվում է 1910 թվականի օգոստոս ամսին<ref>Ամուսնալուծությունը տեղի է ունենում փետրվարի 28-ին և ավարտվում է 1910 թվականի օգոստոսի 11-ին:[[#baron95|Baron/Damase]], էջ 17-20</ref>:։ Սոնյան հղի էր, և նա ու Ռոբերտը ամուսնանում են 1910 թվականի նոյեմբերի 15-ին:ին։ Նրանց որդին` [[Չարլզ Դելոնե|Չարլզ]]ը ծնվել է 1911 թվականի հունվարի 18-ին<ref name="Baron/Damase: p20">[[#baron95|Baron/Damase]]: p. 20</ref>: Նրանց օգնում էր նպաստը, որն ուղարկում էր Սոնյայի մորաքույրը Սանկտ Պետերբուրգից<ref name="Sonia Delaunay/Jacques Damase: p31">[[#jdsd78|Sonia Delaunay/Jacques Damase]]: p. 31</ref>:

Սոնյան Ռոբերի մասին ասում էր. «Ռոբեր Դելոնեի մեջ ես գտա պոետի:պոետի։ Մի պոետ, ով գրում էր ոչ թե բառերով, այլ գույներով»<ref name="Baron/Damase: p20"/>:։

1911 թվականին Սոնյա Դելոնեն պատրաստում է մի վերմակ գույնզգույն կտորներից Չարլզի օրորոցի համար, որը հիմա պահվում է Փարիզի [[Ժամանակակից արվեստի պետական թանգարան]]ի հավաքածուի մեջ:մեջ։ Այս վերմակը պատրաստվել է ինքնաբուխ և օգտագործվել է երկրաչափական մարմին և գույն:գույն։

«1911 թվականին ես միտք ունեի պատրաստել իմ նորածին որդու համար մի վերմակ, պատրաստված գործվածքների կտորտանքներից, որոնցից ես տեսել էի ուկրաինացի գյուղացիների տներում:տներում։ Երբ ես ավարտեցի այդ, գործվածքի կտորների դասավորվածությունը իմ մեջ առաջացրեց կուբիզմի մտահղացում և մենք փորձեցինք նույն գործընթացը կիրառել այլ օբյեկտների և նկարների մեջ» Սոնյա Դելոնե<ref>Quoted in Manifestations of Venus, Caroline Arscott, Katie Scott Manchester University Press, 2000, p. 131</ref>:։

Ժամանակակից արվեստի քննադատները այս կետը շրջադարձային են համարում, որտեղից նա թողել է [[հեռանկար(պատկեր)|հեռանկար]]չությունն ու [[նատուրալիզմ(արվեստ)|նատուրալիզմ]]ը իր արվեստում:արվեստում։ Նույն ժամանակաշրջանում [[կուբիզմ]]ի աշխատանքներ էին ցուցադրվում Փարիզում, և Ռոբերը ուսումնասիրում էր [[Միշել Էժեն Շևրո]]յի գույների տեսությունները. ամուսիններն իրենց գույներով փորձերը արվեստի և դիզայնի մեջ անվանում են «սիմուլտանիզմ»:։ Սիմուլտանիզմը դրսևորվում է մի դիզայնը մեկ այլի հետ համադրումով և միմյանց վրա ազդեցությամբ. դա նման է գույների տեսությանը` [[պուանտիլիզմ]]ին, որը օգտագործվել է [[Ժորժ Սյորա]]յի կողմից, որում առաջնային գույնի կետերը շարվում են միմյանց կողքի և փոխադարձ ազդելով` աչքի համար դառնում են իրար խառնված:խառնված։

Սոնյայի առաջին լայնամաշտաբ նկարը այս ոճում ''Bal Bullier'' է (1912–13), որը հայտնի է իր գույնով և ռիթմով:ռիթմով։

Դելոնե ընտանիքի ընկեր, պոետ և արվեստի քննադատ [[Գիյոմ Ապոլիներ]]ը, 1913 թվականին ստեղծել է [[օրֆիզմ (արվեստ)|օրֆիզմ]] տերմինը` նկարագրելու Դելոնե ամուսինների կուբիզմի տարբերակը:տարբերակը։ Ապոլիների միջոցով է, որ 1912 թվականին Սոնյան հանդիպել է պոետ [[Բլեզ Սանդրար]]ին, ով դառնալու էր նրա ընկերը և համագործակցողը:համագործակցողը։ Սոնյա Դելոնեն մի հարցազրույցում նկարագրել է, որ Սանդրարի աշխատանքների հետ ծանոթությունը «տվեց ինձ [նրան] ազդակ, շոկ»<ref name=bomb />:։ Նա պատկերազարդել է Սանդրարի ''La prose du Transsibérien et de la Petite Jehanne de France'' պոեմը մի ճամփորդության մասին տրանս-սիբերական երկաթուղիով` ստեղծելով 2 մետր երկարությամբ ակորդեոն գիրք:գիրք։ Օգտագործելով սիմուլտանիզմ դիզայնի սկզբունքները` գիրքը միաձուլում էր տեքստն ու դիզայնը:դիզայնը։ Գիրքը, որը վաճառվել է գրեթե ամբողջությամբ բաժանորդագրությամբ, իրարանցում է առաջացրել Փարիզի քննադատների միջև:միջև։ Սիմուլտանիզմ գիրքը ավելի ուշ ցուցադրվում էր Բեռլինի Աշնանային սրահում, 1913 թվականին, նկարների և այլ կիրառվող արվեստի գործերի հետ, ինչպիսիք են շրջազգեստները:շրջազգեստները։ [[Պաուլ Կլեե]]ն այնքան է տպավորված եղել Սանդրարի պոեմների գրքի կազմերում Սառայի քառակուսիների կիրառությամբ, որ դրանք դարձել են Կլեենի աշխատանքների անփոխարինելի մասնիկ:մասնիկ։

1914 թվականին Դելոնե ընտանիքը ճանապարհորդում է [[Իսպանիա]]յում, ամուսինները [[Մադրիդ]]ում ապրում են մնում են ընկերների հետ։ 1914 թվականին [[Առաջին համաշխարհային պատերազմ]]ը սկսելուն պես, Սոնյան և Ռոբերը մնում են [[Ֆուենտեռաբիա]]յում, իրենց որդու հետ:հետ։ Նրանք որոշում են չվերադառնալ Ֆրանսիա<ref>[[#baron95|Baron/Damase]], էջ 55:55։ Սոնյան վերադառնում է Փարիզ, կարճ ժամանակահատվածում պայմանավորվածություն է ձեռք բերում իրենց բացակայության համար։</ref>։ 1915 թվականի օգոստոսին նրանք տեղափոխվում են [[Պորտուգալիա]], որտեղ ապրում են Սեմուել Հալփերթի և Էդուարդո Վիանայի հետ նույն բնակարանում<ref>[[#baron95|Baron/Damase]]: էջ 56, [[#kh99|Kunsthalle]]: էջ 209, [[#hd95|Düchting]]: էջ 51 բոլորը հիշատակում են Էդուարդո Վիաննայի, բայց այդ անունով նկարչի հետքեր չկան:չկան։ Այնուամենայնիվ, Վիանան ծանոթանում է Դելոնե ընտանիքի հետ։</ref>։ Վիանայի և իրենց ընկերներ [[Ամադեո դե Սոզա-Կարդոզու]]ի, ում արդեն հանդիպել էին Փարիզում <ref>[[#hd95|Düchting]]: էջ 52</ref> և Խոսե դե Ալմադա Նեգրեյրոսի հետ քննարկում են գեղարվեստական համագործակցության հարցեր<ref>[[#kh99|Kunsthalle]]: էջ 209</ref>:։ Պորտուգալիայում Սոնյան նկարում է ''Marché au Minho'' (''Շուկա Մինհոում'', 1916) կտավը, որի մասին նա ավելի ուշ ասում է․ «Տպավորված էի երկրի գեղեցկությամբ»<ref>[[#kh99|Kunsthalle]]: էջ 202</ref>:։ Սոնյան անհատական ցուցահանդես է ունենում [[Ստոկհոլմ]]ում 1916 թվականին։

[[Ռուսական հեղափոխություն]]ը վերջ է դնում Սոնյայի ֆինանսական օժանդակությանը, որ նա ստանում էր Ռուսաստանում բնակվող իր ընտանիքի կողմից. նրանց այլ եկամուտի աղբյուր էր պետք:պետք։ 1917 թվականին Դելոնե ընտանիքը հանդիպում է Սերգեյ Դյագիլեևի հետ Մադրիդում։ Սոնյան հագուստներ է ձևավորում «Կլեոպատրա» (բեմը ձևավորում է Ռոբեր Դելոնեն) և [[Աիդա (օպերա)|Աիդա]] ներկայացումների համար [[Բարսելոնա]]յում։ Մադրիդում նա ձևավորում է «Փըթիթ Կազինո»-ն (գիշերային ակումբ) և հիմնադրում է «Կասա Սոնյա»֊ն, վաճառելով իր ձևավորած ինտերիերի դիզայնը և նորաձևությունը, և մեկ այլ մասնաճյուղ բացելով [[Բիլբաո]]ում<ref>[[#baron95|Baron/Damase]]: p. 72, Valérie Guillaume: ''Sonia und Tissus Delaunay''. In [[#kh99|Kunsthalle]]: p. 31, [[#hd95|Düchting]]: p. 52, p. 91. Ըստ [[#aif|Morano]] (էջ 19), մասնաճյուղերը Բիլբաոում և Բարսելոնայում երբեք չբացվեցին։</ref>։ Սոնյան Մադրիդի [[Սալոն]]ի կենտրոնում էր<ref>[[#baron95|Baron/Damase]]: էջ 72. Դյագիլեևը հանդիպում է Մանուել Դե Ֆայային այս սալոնում։ Այս երկուսը հետագայում պետք է համագործակցեին [[Երեք անկյուններով գլխարկ]]ի վրա։</ref>։

1920 թվականին Սոնյա Դելոնեն 2 անգամ ուղևորվում է Փարիզ՝ փնտրելու նոր հնարավորություններ նորաձևության բիզնեսում,<ref>[[#baron95|Baron/Damase]]: էջ 75</ref>, և օգոստոսին Սոնյան նամակ է գրում Պոլ Պուարեին` համագործակցության առաջարկով:առաջարկով։ Պուարեն մերժում է, պնդելով, որ Սոնյան կրկնօրինակել է իր նմուշները ''Ateliers de Martine''֊ից և ամուսնացել է ֆրանսիացի դասալիքի հետ ([[Ռոբեր Դելոնե|Ռոբեր]])<ref>Valérie Guillaume: ''Sonia und Tissus Delaunay''. In [[#kh99|Kunsthalle]]: էջ 31</ref>։ [[Բեռլին]]ում, [[Der Sturm]] պատկերասրահում ցուցադրում են Սոնյայի և Ռոբերի աշխատանքները, որ ստեղծվել էին Պորտուգալիայում ապրելու տարիներին<ref>[[#kh99|Kunsthalle]]: էջ 216, [[#hd95|Düchting]]: էջ 91</ref>:։