«Ուպուաուտ (աստված)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)
Տող 1.
[[Պատկեր:Flickr - Nic's events - London - 14-15 Dec 2007 - 029.jpg|մինի|աջից|Ուպուաուտի արձանիկը [[Բրիտանական թանգարան]]ում]]
{{հիերոգլիֆ|Ուպուաուտ|<hiero>wp-N31:t*Z2ss-E18</hiero>|align=right|era=egypt}}
'''Ուպուաուտ''' ([[Հին Եգիպտոս|հին եգիպտ.]] ''«Ճանապարհ բացող»'', [[Հունարեն|հուն.]] ''Օֆոիս''), պատերազմի աստվածը [[եգիպտական դիցաբանություն]]ում:ում։ Ուպուաուտը գայլ - աստված էր, ով ուղեկցում էր մահացածներին [[Դուատ]]ում:ում։ Պաշտամունքի կենտրոնական քաղաքը [[Ասյուտ]]ն է (հունահռոմեական ժամանակաշրջանում՝ Լիկոպոլիս):։ Որոշ գիտնականները կարծում են, որ Ուպուաուտը հետախույզ էր, ով մաքրում էր ճանապորհը՝ զորքերի հետագա առաջխաղացման համար<ref>Pat Remler, ''Egyptian Mythology A to Z: A Young Readers Companion'', Facts on File Inc., 2000. p. 170 Note: Remler's reference only states that Wepwawet's name means 'Opener of the ways'.</ref>:։
 
== Պատմություն ==
Ի սկզբանե Ուպուաուտը դիտարկվում էր, որպես գայլ - աստված, ում անունով և կոչվել է Լիկոպոլիսը, այսինքն «գայլերի քաղաք»:։ Նաև հավանական է, որ Ուպուաուտով թագավորական դրոշը ի սկզբանե եղել է [[փարավոն]]ի խորհրդանիշ, ում նույնացնում էին [[Գորշ գայլ|գայլերի]] հատկանիշների հետ:հետ։ Ավելի ուշ նրան սկսեցին սրբացնել և օգտագործել, որպես թալիսման փարավոնին ուղեկցելու համար:համար։ Բացի այդ, Ուպուաուտը պետք է ուղեկցեր փարավոնին որսի ժամանակ, այդ պատճառով նա կրում էր «սուր նետ» տիտղոսը, ավելի սուր քան աստվածների նետերը:նետերը։
 
[[Պատկեր:IvoryLabelOfDen-BritishMuseum-August19-08.jpg|մինի|աջից|Այս նկարում փարավոն [[Դեն]]ը ջախջախում է ասիական գերիներին, կողքին պատկերված է Ուպուաուտով թագավորական դրոշը:]]
 
Ժամանակի ընթացքում Ուպուաուտի կապը պատերազմների ու մահվան հետ հանգեցրեց նրան, որ Ուպուաուտին սկսեցին դիտարկել, որպես մահացածների հոգիների համար Դուատում ճանապարհ բացող:բացող։
 
Ուպուաուտի մասին պատմող առասպելներից մեկում խոսվում է, որ նա ծնվել է [[Ուաջիթ]] սրբավայրում, որը գտնվում է Ստորին Եգիպտոսի սրտում:սրտում։ Դրանից հետևում է, որ Ուպուաուտը մինչև հիմա համարվում է [[Վերին Եգիպտոս]]ի աստվածներից մեկը և դարձել է [[Եգիպտոս]]ի միավորումը խորհրդանշող թագավորական ծեսերի անբաժանելի մասը:մասը։ Ուպուաուտը ճանապարհ էր բացում թագավորի առաջ ոչ միայն կենդանության ժամանակ, այլ նաև մահացածների ճանապարհին:ճանապարհին։
[[Պատկեր:Vepuauet leps.jpg|մինի|աջից|Ուպուաուտով թագավորական դրոշը]]
 
Գայլի ու [[Սովորական շնագայլ|շնագայլի]] արտաքին տեսքի նմանության պատճառով, Ուպուաուտին սկսեցին նույնացնել [[Անուբիս]]ի հետ, ում պաշտում էին Ասյուտ քաղաքում:քաղաքում։ Արդյունքում նրան սկսեցին դիտարկել, որպես Անուբիսի տղա:տղա։ Շնագայլը հաճախ հանդես էր գալիս, որպես [[Սեթ]]ի որդի, ինչի պատճառով Ուպուաուտին հաճախ շփոթում էին Անուբիսի հետ:հետ։ Այս աստվածը առաջին անգամ հայտնվել է [[Սեթի I]] - ի [[Աբիդոս]]ում գտնվող վանքում<ref name="Remler, p.170">Remler, p. 170</ref>:։
 
Ուշ [[Բուրգերի տեքստեր]]ում Ուպուատին կոչում էին «[[Ռա]]» աստված, ով բարձրացավ հորիզոնի նկատմամբ, հնարավոր է, որպես «երկինք բացող»:։ Ավելի ուշ թաղման տեքսերում Ուպուաուտը օգնում է «[[Շուրթերի կտրում|Շուրթերի կտրման»]] արարողությանը և ուղեկցում է մահացածին հանդերձյալ աշխարհ<ref name="Remler, p.170" />:։
 
== Պատկեր ==
Հին եգիպտական արվեստում Ուպուաուտին պատկերում էին կամ գայլի կամ շնագայլի տեսքով կամ էլ մարդու տեսքով և գայլի կամ շնագայլի գլխով:գլխով։ Նույնիսկ, եթե նրան պատկերում էին շնագայլի տեսքով, նա ուներ մոխրագույն ու սպիտակ մորթի, որը ակնարկում էր նրա նմանությունը [[Գորշ գայլ|գայլին]]:։ Ինչպես նաև Ուպուաուտին պատկերում էին զինվորի հագուստով և այնպիսի ռազմական ատրիբուտների տարրերով, ինչպիսիք են՝ [[Եգիպտական աղեղ|աղեղը]] և բուլավան:բուլավան։
 
== Կենդանական ծագում ==
[[Պատկեր:Canis aureus revivim2.JPG|մինի|ձախից|Եգիպտական գայլ]]
Եգիպտոսի կենդանական աշխարհի զանազանության մասին գիտելիքների բացակայության պատճառով, եվրոպացի եգիպտագետներին հանգել են սխալ համեմատման՝ Ուպուաուտին համեմատել են շնագայլի հետ, իսկ եգիպտացիները հստակ իմացել են, որ նա գայլ է:է։
 
[[Եգիպտական գայլ]]ը ({{lang-en|''Canis aureus lupaster''}}) հայտնի է նաև, որպես աֆրիկական գայլ, ներկայումս այն ընդգրկված է ոսկե շնագայլերի ենթատեսակի մեջ, բայց մոլեկուլային ու [[Ոսկրաբանություն|ոսկրաբանական]] տվյալները ցույց են տվել, որ այս տեսակը միակն է իր ցեղում:ցեղում։ Նա միակ կենդանին է [[Եգիպտոս]]ի, [[Լիբիա]]յի և [[Եթովպիա]]յի համար, չնայած ուշ [[պլեյստոցեն]]ում նրանց արեալը հասնում էր մինչև Պաղեստին:Պաղեստին։
 
Նրա ամենամոտ ազգականներն են [[եթովպական շնագայլ]]երը, նաև հայտնի է, որպես կարմիր շնագայլ կամ թագավորական շնագայլ և [[հնդկական գայլ]]երը:երը։ Հին եգիպտացիների շները եղել են այդ առեղծվածային կենդանիներից մեկի կամ մի քանիսի ընտանի ենթատեսակները:ենթատեսակները։
 
== Տես նաև ==