«Նախարար»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
չ →Պատմություն: մանր-մունր oգտվելով ԱՎԲ |
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589) |
||
Տող 4.
[[Միջնադարյան Հայաստան]]ը բաժանված էր մեծ կալվածքների, որոնցից յուրաքանչյուրն ընդլայնված ազնվականական տոհմի սեփականությունն էր և կառավարվում էր նրա անդամներներից մեկի կողմից, ում շնորհվում էր ''նահապետ'' (ընտանիքի ղեկավար) կամ [[տանուտեր]] (տան տեր) տիտղոսը։ Նախարարական ընտանիքի մյուս անդամներն էլ իրենց հերթին ղեկավարում էին տոհմական կալվածքի փոքր մասերը։ Ավելի մեծ հեղինակություն ունեցող նախարարները ճանաչված էին որպես [[Իշխան (տիտղոս)|իշխաններ]]։
Այս համակարգը հաճախ անվանվում է որպես [[ավատատիրություն]]։ Սակայն կան տարբերություններ այս և հետագայում [[Արևմտյան Եվրոպա]]յում ընդունված ավատատիրական համակարգերի միջև։ Չնայած կալվածքը փաստացի ղեկավարում էր մեկ մարդը, այնուամենայնիվ այն համարվում էր իր ողջ ընդլայնված ընտանիքի սեփականակությունը։ Եթե նախարարը մահանար առանց ժառանգ, ապա կալվածքի ղեկավարումը կանցներ ընտանիքի այլ ճյուղի անդամներից մեկին։ Բացի այդ, թույլատրված էր ընտանեկան գույքի մի մասն օտարել միայն ընտանիքի մեկ այլ անդամի կամ ողջ ընտանիքի թույլտվությամբ։ Սրանով կարող է բացատրվել նաև հայ ավատատիրական ընտանիքների էնդոգամ լինելը (ներքին ամուսնությունները), որպեսզի իրենց սեփականության մի մասը չտարածեին, ինչպես դա տեղի կունենար, եթե նրանք սեփականության մի մասը որպես օժիտ հանձնեին մեկ այլ ընտանիքի։ Հարկ է նաև նշել, որ էնդոգամ ամուսնությունները ունեցել են նաև կրոնական պատճառներ, հատկապես մինչև քրիստոնեությունը, քանի որ հայ հեթանոսությունը նպաստում էր ազգականների միջև
Յուրաքանչյուր նախարար ուներ իր սեփական բանակը, կախված իր տիրապետությունից։ Ազգային ուժը կամ «թագավորական հեծելազորը» գտնվում էր [[սպարապետ]]ի՝ գլխավոր հրամանատարի հրամանատարության ներքո, որը ղեկավարում էր ամբողջ երկիրը։
Տող 13.
Նախարությունների ծագումն, ըստ երևույթին, գալիս է [[Հայաստանի պատմություն|հեթանոսական Հայաստանից]], որը գոյակցել է [[Հռոմեական կայսրություն|հռոմեական]] և [[Պարթևստան|պարթևական]] կայսրությունների հետ<ref name="Kurkjian">http://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Gazetteer/Places/Asia/Armenia/_Texts/KURARM/20*.html</ref>։ Ավելի ուշ շրջանում [[Բյուզանդիա]]յի [[Հուստինիանոս Ա|Հուստինիանոս Ա Փլավիոս]] կայսրը [[Հռոմեական Հայաստան|Արևմտյան Հայաստան]]ում վերացրեց նախարարների ռազմական դերը, նաև հայ ազնվականական տներին ունեզրկելու փորձ կատարեց։ Իրենց իշխանության սահմանափակումներից զայրացած նախարարներն սկսեցին լայնամասշտաբ ապստամբություն, որը պետք է ճնշվեր արագ ռազմական միջամտության միջոցով՝ ի վերջո [[Սասանյանների պետություն|Սասանյանների]] դեմ հրահրված պատերազմով։
Չնայած նրան, որ նախարարական կառույցը թուլացել է բազմաթիվ ներխուժումներով և թագավորների իրավական բարեփոխումներով, այն գրեթե անփոփոխ է մնացել դարեր շարունակ և վերջնականապես վերացվել է 13-րդ դարում մոնղոլական արշավանքների
== Ծանոթագրություններ ==
| |||