Հեղուկ բյուրեղների դասակարգումը և կիրառությունները
Հեղուկ բյուրեղական կոչվում է նյութի այնպիսի վիճակը, որը օժտված է պինդ բյուրեղի և հեղուկի միջանկյալ կառուցվածքային հատկություններով:հատկություններով։ Հեղուկ բյուրեղները հոսուն են:են։ Նրանց յուրօրինակ հատկությունները, որոնք բնութագրական են ինչպես հեղուկների, այնպես էլ բյուրեղներ համար, պայմանավորված են ներքին՝ մոլեկուլյար կառուցվածքով:կառուցվածքով։ Հեղուկ բյուրեղական միջանկյալ փուլը (մեզոփուլը) որոշ նյութերում դիտվում է, երբ պինդ բյուրեղը տաքացնում են մինչև որոշակի ջերմաստիճան:ջերմաստիճան։ Այդպիսի ՀԲ-ներն ընդունված է անվանել թերմոտրոպ:թերմոտրոպ։ Գոյություն ունեն նաև այսպես կոչված լիոտրոպ ՀԲ-ներ :։ Դրանք ձևավորվում են հեղուկում պինդ բյուրեղների լուծման պրոցեսում:պրոցեսում։ Թերմոտրոպ հեղուկ բյուրեղների դասակարգումն իրականցրել է Ֆրիդելը, հիմնվելով բևեռացումային մանրադիտակով ՀԲ բարակ թաղանթների ուսումնասիրությունների վրա:վրա։ Համաձայն նրա դասակարգման, ՀԲ-ները լինում են նեմատիկ և սմեկտիկ:սմեկտիկ։ Իրենց հերթին նեմատիկները նա բաժանել է երկու խմբի` նեմատիկների և խոլեստերիկների:խոլեստերիկների։ Նա դա արել է հիմնվելով այն փաստի վրա, որ գոյություն չունեն թերմոտրոպ մեզոգեն նյութեր, որոնք ունենան միաժամանակ նեմատիկ և խոլեստերիկ փուլեր :։
Սմեկտիկ հեղուկ բյուրեղներում մոլեկուլները դասավորված են շերտերով և ծանրության կենտրոնը գտնվում է այդ շերտերում:շերտերում։ Սմեկտիկ հեղուկ բյուրեղներում, կողմնորոշումային կարգավորվածության հետ մեկտեղ, առկա է նաև դիրքային որոշակի կարգավորվածություն` մոլեկուլները դասավորված են շերտերով այնպես, որ շերտի ներսում նրանց զանգվածների կենտրոնները կրկին բաշխված են քաոսայնորեն, սակայն մի շերտից մյուսն անցնելը խիստ դժվարացված է :։ Նեմատիկ հեղուկ բյուրեղներում մոլեկուլները ձգտում են իրենց հարևան մոլեկուլներին կողմնորոշել իրենց երկար առանցքներին զուգահեռ:զուգահեռ։ Ամենաբարդ մոլեկուլները համակցված են խոլեստերիկներում քանի որ ֆորմուլացվում են միայն քիրալային կամ էլ նման մոլեկուլների փոքր խմբերով, որոնք ավելանում են նեմատիկ հեղուկ բյուրեղներում :։ Ընդհանուր առմամբ քիրալությունը (հունական cheir- ձեռք բառից), դա օբյեկտի՝ իր հայելային արտապատկերման հետ անհամատեղելի լինելու հատկությունն է:է։ Քիրալային միացումները հնարավոր չէ մեկը մյուսի հետ փոխատեղել փոխարինվողների ներքին պտույտներով:պտույտներով։ Այդպիսի քիրալային համաչափություն ունեն նաև մարդու աջ և ձախ ձեռքերը:ձեռքերը։ Քիրալային են սովորաբար լինում այնպիսի մոլեկուլները, որոնցում կան օրինակ ածխածնի ատոմներ:ատոմներ։ Քիրալային իզոմերներում միանման են քիմիական և ֆիզիկական հատկությունները:հատկությունները։ Տարբեր կերպ են դրսևորվում միայն հարթ բևեռացված լույսի նկատմամբ, ինչից էլ ստացել են իրենց անվանումը՝ օպտիկապես ակտիվ կապեր:կապեր։ Խոլեստերիկները իրենց կառուցվածքով հիմնականում հիշեցնում են նեմատիկների` մոլեկուլները նրանց մեջ դասավարված են այնպիսի բարակ շերտերով, որ իրենց երկար առանցքները զուգահեռ են մեկը մյուսին և դիտվում է կողմնորոշված կարգավորվածությամբ :։ Սակայն հեղուկ բյուրեղի մոլեկուլում անհամաչափ ատոմների առկայությունը հանգեցնում է նրան, որ հաջորդ շերտի մոլեկուլը շրջի ոչ մեծ α անկյունով:անկյունով։ Այս անկյունը շատ փոքր է (0,05° - 0,5° ), բայց արդյունքում ստացվում է պարուրաձև կառուցվածք, որում հարևան շերտերի միջև հեռավորությունը մոտավորապես հավասար է մոլեկուլի հաստությանը:հաստությանը։ Եթե շարժվենք պարույրի առանցքի երկարությամբ, ապա որոշակի ժամանակահատված հետո մոլեկուլների կողմնորոշված դասավորությունը կդառնա նույնը, ինչպես սկզբում :։
