«Լեկա Դուկաջինի»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Լեկա Դուկաջինի''' ({{lang-sq|Lekë Dukagjini}}, {{ԱԾ}}), [[15-րդ դար]]ի ալբանացի իշխան<ref name="Elsie2004">{{cite book|author=Robert Elsie|authorlink=Robert Elsie|title=Historical Dictionary Of Kosovo|url=https://books.google.com/books?id=Fnbw1wsacSAC&pg=PA91|accessdate=հունիսի 9, 2013|date=հունվարի 1, 2004|publisher=Scarecrow Press|isbn=978-0-8108-5309-6|page=91|quote=... little-known and somewhat mysterious figure thought to have been a fifteenth-century prince}}</ref>:։ Կառավարել է Դուկաջինի իշխանությունը 1446 թվականից մինչև իր մահը<ref>В фильме «Великий воин Албании Скандербег» (Мосфильм, 1953) используется транскрипция «Лек Дукадин».</ref>:։ Բարձր որակավորում ունեցող իրավաբան է եղել, ալբանական իրավագիտության հմնադիրը<ref>Позже княжество вошло в состав Османской империи</ref>:։ [[Ալբանիա]]յում ամենից հարգված պատմական գործիչներից է:է։

Անունը՝ ''Լուկա'', ''Ալեքսանդրի'' կրճատ տարբերակն է<ref>{{Citation |last= Malcolm |first= Noel |authorlink= Noel Malcolm |title=Kosovo: a short history |url=https://books.google.com/books?ei=VsAqT8XaEaaD4gSowpmiDg&id=GGQ_AQAAIAAJ&dq=%22Pal+Dukagjin%22&q=%22Dukagjin%22#search_anchor |archiveurl= |archivedate= |format= |accessdate= |edition= |series= |volume= |date= |origyear= |year=1998 |publisher= New York University Press |location= New York |isbn= 978-0-8147-5598-3|oclc= 37310785 |page=17 |quote=Lek or Lekë being abbreviated form of Alexander }}</ref>:։ 1146 թվականին հոր՝ Պալ Դուկաջինիի մահից հետո Լեկան ժառանգել է Դուկաջինի տիրակալությունը<ref>{{cite book |title=Gramatika e gjuhës shqipe|last=Demiraj|first=Shaban |authorlink= |coauthors= |year=1969 |publisher=Enti i teksteve dhe i mjeteve mësimore i Krahinës Socialiste autonome të Kosovës |location= |isbn=| page=101 |url=https://books.google.com/books?id=w7gWAAAAMAAJ&q=Pal+Dukagjini&dq=Pal+Dukagjini&hl=en&sa=X&ei=_ZiVT5D7PMfusgbUrNXtBQ&ved=0CEcQ6AEwBDgK |accessdate=2012-04-27}}</ref>:։ Ամուսնացել է Տեոդորա Մուզակի հետ:հետ։ [[Սկանդերբեգ]]ի իշխանի ղեկավարությամբ Լեկա Դուկաջինին հաջողությամբ մարտնչել է թուրք օսմանների դեմ:դեմ։

1445 թվականին բոլոր կամ գրեթե բոլոր ալբանացի իշխանները հրավիրվել են Սկանդերբեգի իշխանի կրտսեր քրոջ՝ Մամիկայի հարսանիքին, որն ամուսնանում էր Տոպիա Մուզակի հետ:հետ։ Հարսանեկան արարողությունից հետո Լեկա Դուկաջինին Իրենա Դուշմանիին առաջարկել է ամուսնանալ իր հետ:հետ։ Իրենան Լեկա Դուշմանիի միակ դուստրն էր ու նրա ժառանգորդը:ժառանգորդը։ Այս առաջարկության մասին իմանալով՝ Դանյոյի իշխան [[Լեկա Զահարիա]]ն կռվի է բռնվել Լեկա Դուկաջինիի հետ, որի արդյունքում Լեկան ծանր վիրավորվել է:է։ 1447 թվականին, վրեժխնդրությունից դրդված, նա սպանել է Լեկա Զահարիային:Զահարիային։

Լեկայի մահից հետո նրա իշխանությունը մնացել է առանց ժառանգորդի:ժառանգորդի։ Լեկա Զահարիայի մայրը իր տարածքները՝ Դանյո ամրոցով, հանձնել է [[Վենետիկի հանրապետություն|վենետիկցիներին]]:։ Երբ Սկանդեբեգի իշխանը փորձել է գրավել Դանյոն, սկսվել է ալբանա-վենետիկյան պատերազմը (1447-1448):։ 1451 թվականի մարտին Լեկա Դուկաջինին և Բոջիար Դուշմանին ծրագրել են հարձակվել վենետիկյան Դրիվաստ ամրոցի վրա, սակայն նրանց պայմանավորվածությունը գաղտնազերծվել է, և Բոջիարը սիպված է եղել փախչել իր տարածքներից:տարածքներից։

1459 թվականին Սկանդերբեգի իշխանը թուրքերից գրավել է նրանց Սատի ամրոցը և այն հանձնել վենետիկցիների իշխանությանը՝ Իտալիա կատարվելիք արշավից առաջ նրանց հետ ջերմ հարաբերություններ հաստատելու նպատակով. նա Իտալիա էր մեկնում Նեապոլի նոր նշանակված թագավորին՝ Ֆերդինանդ I-ին օգնություն ցույց տալու հոր գահի համար մղված պայքարում:պայքարում։ Մինչև վենետիկցիները կհասնեին Սատի, Սկանդերբեգի իշխանը զբաղեցնում է ամրոցն ու նրա շրջակայքը՝ զգուշանալով Լեկա Դուկաջինիից, որն այդ ժամանակ Սկանդերբեգի իշխանի հակառակորդն էր դարձել և դեմ էր Սատի ամրոցը վենետիկցիներին հանձնելուն:հանձնելուն։

Սկանդեբերգի իշխանի մահից հետո Լեկա Դուկաջինին է գլխավորել ալբանացիների ազատագրական պայքարը թուրք բռնակալության դեմ մինչև 1479 թվականը:թվականը։

Լեկա III-ը հայտնի է դարձել իր անունով կոչված «Կանունի» շնորհիվ:շնորհիվ։ Կանունը օրենսգիրք է, ինքնատիպ օրենք, որը թույլ է տալիս ալբանացիներին ապրել նահապետական հայրիշխանական կարգով, [[արյան վրեժ]] լուծել կլանների մեջ:մեջ։ [[20-րդ դար]]ում Լուկա Դուկաջինիի «Կանունի» քննադատական հետազոտությամբ շատ է զբաղվել ալբանացի հոգևորական, աստվածաբան ու բանահավաք Շտեֆան Գեչովին:Գեչովին։

Դուկաջինիի օրենքները ներկայումս էլ պահում են այն ալբանացիները, որոնք ապրում են կլանային կարգով:կարգով։

Լեկա Դուկաջինիի օրենքը՝ «[[Կանուն (Ալբանիա)|Կանունը]]», անվանվել է նրա պատվին:պատվին։ Այն սահմանել է ալբանացիների սովորական իրավունքները:իրավունքները։ Չնայած Ալբանիայի պատմությունն ու սովորույթներն ուսումնասիրողները հղում են անում «Կանունին»՝ որպես միակ, անհերքելի, չվիճարկվող տարբերակի, սակայն դա իրականում այդպես չէ:չէ։

«Կանունի» տեքստը հաճախ է վիճարկվում և մեկնաբանվում տարբեր եղանակներով, որոնք զգալի զարգացում են ապրել [[15-րդ դար]]ից ի վեր:վեր։ Սկանդերբեգի իշխանին ներկայացնելով որպես «վիշապ-իշխան», որը համարձակվել էր պայքարել ցանկացած թշնամու դեմ, ժամանակագիրները Դուկաջինիին պատկերել են որպես «հրեշտակ-իշխան», որն իմաստնությամբ ու արժանապատվությամբ է ներկայացրել ալբանական ինքնությունը:ինքնությունը։ Պրակտիկայում նրա օրենքները գործել են երկար ժամանակ, սակայն դրանք չեն հավաքվել ու համակարգվել, ինչը [[19-րդ դար]]ի վերջին կատարաել է Շտեֆան Գեչովին:Գեչովին։

«Կանունը» նախատեսում է երեք հիմնական տեսակի պատիժ:պատիժ։

* Տուգանք, որն անցնում է տուժողին, հասարակությանը և ռազմաքաղաքական առաջնորդին՝ Գյոմարկին:Գյոմարկին։

* Մահապատիժ՝ գույքի բռնագրավմամբ՝ ի շահ հասարակության ու Գյոմարկի:Գյոմարկի։

* «Լեչիա»՝ հասարակության կապերի խզում մեղադրյալի հետ ու նրա վտարում:վտարում։

«Կանունի» ամենից ամոթալի օրենքները այն օրենքներն են, որոնցով կարգավորվում է [[արյան վրեժ]]ը:ը։ Արյունալի վրեժխնդրությունը դարձյալ տարածում է գտել Ալբանիայի հյուսիսում և նույնիսկ նրա սահմաններից դուրս 1990-ական թվականներին՝ կոմունիզմի տապալումից հետո:հետո։ Այն երկար տարիներ արգելված է եղել նույնիսկ [[Էնվեր Խոջա]]յի ռեժիմի ժամանակ:ժամանակ։ Դուկաջինիի ռազմական հաջողությունները թուրքերի նկատմամբ երբեք զգալի չեն եղել:եղել։ Նա չի ունեցել նաև բավարար ունակություններ երկիրը միավորելու, ինչպես դա արել է Սկանդերբեգի իշխանը:իշխանը։ Չեզոքությունը հաճախ էր խախտվում, դավաճանությունը սովորական երևույթ էր, և 15-րդ դարի վերջին Ալբանիան վերջնականապես հայտնվել է [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]] տիրապետության տակ:տակ։