«Աստղագետ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)
չ մանր-մունր փոփոխություններ, փոխարինվեց: , → , oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
[[Պատկեր:JohannesVermeer-TheAstronomer(1668).jpg|մինի|աջից|[[Աստղագետը (նկար)|Աստղագետը]],[[1668]],[[Յան Վերմեեր|Յան Վերմեեր։]]]]'''Աստղագետը''' [[Աստղագիտություն|աստղագիտության]] ոլորտի [[գիտնական]] է, որի նպատակը [[Երկիր|երկիր մոլորակի]] սահմաններից դուրս գտնվող որոշակի հարցի կամ ոլորտի ուսումնասիրությունն է։ Աստղագետները ուսումնասիրում են աստղագիտական մարմինները, ինչպիսիք են [[Աստղ|աստղերըաստղ]]երը, [[Մոլորակ|մոլորակներըմոլորակ]]ները, [[Լուսին|լուսիններըլուսին]]ները, [[Գիսաստղ|գիսաստղերըգիսաստղ]]երը և [[Գալակտիկաներ|գալակտիկաներըգալակտիկաներ]]՝ը՝ դիտողական (անալիզի ենթարկելով տվյալները) կամ տեսական աստղագիտության մեջ։ Աստղագետների ուսումնասիրած թեմաների կամ ոլորտների օրինակներ են մոլորակային գիտությունները,արեգակնային աստղագիտություն, աստղերի ծագումը կամ զարգացումը և գալակտիկաների ձևավորումը և կապակցված բայց տարբեր առարկաներ ինչպիսիք են ֆիզիկական [[Տիեզերագիտություն|տիեզերագիտությունըտիեզերագիտություն]]ը, որը ուսումնասիրում է ամբողջ [[Տիեզերք|տիեզերքըտիեզերք]]։ը։
 
Աստղագետները սովորաբար բաժանվում են երկու տեսակի՝ դիտողական և տեսական։ Դիտողական աստղագետները կատարում են երկնային մարմինների դիտարկումներ և վերլուծում են տվյալները։ Ի տարբերություն դրա, տեսական աստղագետները ստեղծում և ուսումնասիրում են այնպիսի առարկաների նմուշներ, որոնք հնարավոր չէ դիտարկել։ Քանի որ պահանջվում են միլիոնավոր և միլիարդավոր տարիներ, որպեսզի աստղային համակարգերը կամ գալակտիկաները ավարտեն իրենց կյանքի շրջանը, աստղագետները պետք է դիտարկեն տարբեր համակարգերի լուսանկարները դրանց զարգացման եզակի կետերում՝ պարզելու թե ինչպես են դրանք ձևավորվում, զարգանում և ոչնչանում։ Նրանք օգտագործում են այս տվյալները՝ նմուշներ կամ [[Սիմուլյացիա|սիմուլացիաներ]] ստեղծելու համար,որպեսզի հասկանան թե ինչպես են տարբեր երկնային մարմիններ գործում։
Տող 8.
Հնում աստղագիտությունը ավելի շատ զբաղվում էր երկնքում երևույթների դասակարգմամբ և նկարագրությամբ, մինչ [[Աստղաֆիզիկա|աստղաֆիզիկոսը]] փորձում էր բացատրել այս երևույթները և դրանց միջև եղած տարբերությունները՝ օգտագործելով ֆիզիկական օրենքներ։ Այսօր այդ տարանջատումը հիմնականում վերացել է, և «աստղագետ» և «աստղաֆիզիկոս» հասկացությունները փոխարինելի են։ Պրոֆեսիոնալ աստղագետները բարձր կրթություն ստացած անհատներ են, որոնք սովորաբար ունեն ֆիզիկայի կամ աստղագիտության գիտությունների դոկտորի գիտական աստիճան և աշխատում են հետազոտական հաստատություններում կամ համալսարաններում<ref>{{Cite web|url=http://www.noao.edu/education/astfaq.html |title=Frequently Asked Questions About Becoming an Astronomer |access-date=29 March 2009 |publisher=NOAO | archive-url= https://web.archive.org/web/20090403101540/http://www.noao.edu/education/astfaq.html| archive-date= 3 April 2009 | url-status= live}}</ref>։ Նրանք իրենց ժամանակի մեծ մասն անցկացնում են հետազոտությունների վրա աշխատելով, չնայած նրանք շատ հաճախ ունեն այլ պարտականություններ, ինչպիսիք են ուսուցումը, գործիքներ կառուցելը կամ աստղադիտարանի շահագործմանը օժանդակելը։
 
Իրականում, պրոֆեսիոնալ աստղագետների թիվն [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|ԱՄՆ-ում]] բավականին փոքր է։ Ամերիկյան աստղագիտական ընկերությունը, որը [[Հյուսիսային Ամերիկա|Հյուսիսային Ամերիկայի]]յի պրոֆեսիոնալ աստղագետների հիմնական կազմակերպությունն է, ունի մոտ 7000 անդամ։ Այս թիվը ներառում է այլ ոլորտների՝ [[Ֆիզիկա|ֆիզիկայիֆիզիկա]]յի, [[Երկրաբանություն|երկրաբանության]] և ճարտարագիտության գիտնականներ, որոնց հետազոտական հետաքրքրությունները սերտորեն կապված են աստղագիտության հետ<ref>{{Cite web|url=http://aas.org/ |title=American Astronomical Society Home |access-date=14 August 2009 |publisher=AAS| archive-url= https://web.archive.org/web/20090802044012/http://aas.org/|archive-date= 2 August 2009 | url-status= live}}</ref>։ Միջազգային աստղագիտական միությունը բաղկացած է գրեթե 10,145 անդամից 70 տարբեր երկրներից, ովքեր մասնակցում են աստղագիտական հետազոտություններին ՝ թեկնածուական գիտությունների մակարդակով և դրանից դուրս<ref>{{Cite web|url=http://www.iau.org/about/ |title=About IAU |access-date=14 August 2009 |publisher=IAU}}</ref>։
[[Պատկեր:南公懷仁像.jpg|մինի|աջից|[[Ֆլամանդացիներ|Ֆլամանդացի]] աստղագետ Ֆերդինանտ Վերբիստ։[[Չինաստան|Չինական կայսրության]] մաթեմատիկական խորհրդի և աստղադիտարանի ղեկավար,[[1669]]։]]
Հակառակ այն դասական պատկերին, որում ծեր աստղագետը աստղադիտակով նայում է երկնքին , շատ ավելի տարածված է օգտագործել լիցքավորված զուգակցված սարքի (CCD) տեսախցիկ՝ երկար և խորը ազդեցությունը գրանցելու համար՝ թույլ տալով ավելի զգայուն պատկեր ստեղծել, քանի որ լույսը ժամանակի ընթացքում ավելանում է։ Մինչ CCD- ները, լուսանկարչական թիթեղները դիտարկման հիմնական մեթոդն էին համարվում:Ժամանակակից աստղագետները համեմատաբար քիչ ժամանակ են անցկացնում [[Աստղադիտակ|աստղադիտակներիաստղադիտակ]]ների վրա, սովորաբար տարեկան ընդամենը մի քանի շաբաթ։ Դիտարկվող երևույթների վերլուծությունը, դրանց դիտարկման պատճառների վերաբերյալ կանխատեսումներ կատարելուն զուգահեռ, խլում են դիտողական աստղագետների ժամանակի մեծ մասը։
 
Այն աստղագետները, որոնք որպես դասախոս են աշխատում, իրենց ժամանակի մեծ մասն անցկացնում են բակալավրիատի և ասպիրանտուրայի դասարաններ դասավանդելով։ Համալսարանների մեծամասնությունը նաև իրազեկման ծրագրեր ունի՝ ներառյալ հանրային աստղադիտակի ժամանակը և երբեմն՝ պլանետարիումը որպես հանրային ծառայություն՝ ոլորտի նկատմամբ հետաքրքրությունը խթանելու համար։
Տող 16.
Ապագա աստղագետները սովորաբար ավագ դպրոցում ունեն մաթեմատիկայի, գիտությունների և հաշվարկելու լայն նախապատմություն:Կարևոր է նաև անցնել այն դասընթացները, որոնք սովորեցնում են ինչպես ուսումնասիրել, գրել և ներկայացնել հոդվածներ։ Քոլեջում / համալսարանում աստղագետների մեծ մասը ստանում է աստղագիտության կամ ֆիզիկայի գիտությունների թեկնածուի գիտական աստիճան։
== Սիրողական աստղագետներ ==
Պրոֆեսիոնալ աստղագետների քանակը համեմատաբար ցածր է, սակայն ոլորտը սիրված է սիրողական շրջանում։ Քաղաքների մեծ մասում կան աստղագիտության սիրողական ակումբներ, որոնք կանոնավոր կերպով հանդիպում են և հաճախ կազմակերպում են աստղային երեկույթներ։ [[Խաղաղ օվկիանոս|Խաղաղ օվկիանոսի]]ի աստղագիտական ընկերությունը աշխարհի ամենամեծ ընդհանուր աստղագիտական խումբն է, որը բաղկացած է ինչպես պրոֆեսիոնալ և սիրողական աստղագետներից, այնպես էլ 70 տարբեր երկրների մանկավարժներից<ref>{{Cite web |url=http://www.astrosociety.org/about.html |title=About Us |access-date=29 March 2009 |publisher=[[Astronomical Society of the Pacific]]| archive-url= https://web.archive.org/web/20090225074145/http://astrosociety.org/about.html| archive-date= 25 February 2009 | url-status= live}}</ref>։ Ցանկացած հոբբի նման, մարդկանց մեծամասնությունը, ովքեր իրենց համարում են սիրողական աստղագետներ, կարող են ամսական մի քանի ժամ տրամադրել աստղերին նայելուն և ուսումնասիրել հետազոտությունների վերջին զարգացումները։ Այնուամենայնիվ, սիրողական աստղագետները կարող են լինել այսպես կոչված «նստակյաց աստղագետներ» կամ մեծ ձգտում ունեցող մարդիկ, ովքեր ունեն գիտական աստիճանի աստղադիտակներ և գործիքներ, որոնցով նրանք ունակ են իրենց սեփական հայտնագործությունները կատարել և օգնել պրոֆեսիոնալ աստղագետներին իրենց հետազոտություններում։
 
== Ծանոթագրություններ ==
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Աստղագետ» էջից