«Արտոս (խմորեղեն)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ մանր-մունր oգտվելով ԱՎԲ
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)
Տող 7.
 
== Պատմություն ==
Արտոսի օգտագործման առաջին հիշատակումը գրանցվել է Եվերգետիդյան Տիպիկոնում (12-րդ դարի առաջին կես)<ref name ="ПЭ">Желтов М. С., Рубан Ю. И. [http://www.pravenc.ru/text/392501.html Артос] // Православная энциклопедия. — М. : Церковно-научный центр «Православная энциклопедия», 2001. — Т. III. — С. 470—472. — 752 с. — 40 000 экз. — ISBN 5-89572-008-0.</ref>։ Նմանատիպ հիշատակություն կա Երուսաղեմի տիպիկոնում:տիպիկոնում։
 
Պատարագային մեկնաբանություններում արտոսի ծագումը կապվում է [[առաքյալներ]]ի հետ, որոնք Քրիստոսի Համբարձումից հետո իբր ընթրիքի սեղանին նրա համար դրել են մի բաժին հաց՝ դրանով իսկ խորհրդանշականորեն պատկերելով Նրա ներկայությունը ճաշի մեջ:մեջ։ Այս լեգենդը արտացոլվում է հին [[Ռուս գրականություն|ռուսական գրականության]] հուշարձաններում։
 
Արտոսի պատրաստման ավանդույթը խստորեն ազդել է ուղղափառ ժողովուրդների Զատկի խոհանոցի վրա. արտոսի ժողովրդական վերաիմաստավորումն է Զատկի հացն՝ ռուսական [[կուլիչ]]ը, ուկրաինացիների [[պասկա]]ն, ռումինական և մոլդովական [[կոզունակ]]ը և այլն<ref>''Агапкина Т. А.'' Прагматика и функции пасхального хлеба (региональный аспект) // Живая старина. 2014. № 2.</ref>:։
 
== Ժամանակակից պրակտիկա ==
[[Ռուս Ուղղափառ եկեղեցի|Ռուս ուղղափառ եկեղեցու]] ծխական պրակտիկայում արտոսի օրհնությունը տեղի է ունենում Զատկի առաջին օրը՝ պատարագի ժամանակ՝ վերջին աղոթքից հետո, սովորաբար բեմում կամ Թագավորական դարպասների մոտ:մոտ։ Որպես կանոն, այն ներառում է, բացի աղոթքից, բուրվառում և սուրբ ջրով ցողում:ցողում։ Օրհնված արտոսը ժամերգությունների միջև ընկած ժամանակահատվածներում դրվում է գրակալի վրա, որը գտնվում է Թագավորական դարպասների միջև, իսկ ժամերգությունների ընթացքում՝ Քրիստոսի պատկերի դիմաց:դիմաց։ Ավագ շաբաթվա ընթացքում ամեն օր անցկացվող երթի ընթացքում, ըստ սահմանված ծխական պրակտիկայի, արտոսը պտտում են տաճարի շուրջը, այնուհետև դրնում են իր սկզբնական տեղում:տեղում։ Ավագ շաբաթ օրը՝ աղոթքները կարդալուց և արտոսը մասնատելուց հետո, այն բաժանվում է ժամերգության բոլոր մասնակիցներին<ref name ="ПЭ"/>։
 
Ռուսական պրակտիկայում տարածված է արտոսը տանը պահելու սովորույթը, որպեսզի այն հետագայում ուտեն սոված ժամանակ<ref name ="ПЭ"/>, ինչը կատարվում է հատուկ դեպքերում (օրինակ՝ հիվանդության ժամանակ)<ref>[http://www.pravmir.ru/chto-takoe-artos/ Что такое артос?] Православие и мир, 18.4.2006.</ref>։