«Առնուլֆ Կարինտացի»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Առնուլֆ Կարինտացի''' ({{lang-de|Arnulf von Kärnten}}, 850 թվականի հոկտեմբեր - 8 դեկտեմբերի, 899 թվական, [[Ռեգենսբուրգ]]). Արևելյան Ֆրանկյան պետության թագավոր 887 թվականից, և [[Արևմուտքի կայսր]]՝ 896 թվականից, [[Կարոլինգներ]]ի արքայատոհմի գերմանական ճյուղի ներկայացուցիչներից մեկը:մեկը։

Առնուլֆը Բավարիայի և Իտալիայի թագավոր [[Կարլոման (Բավարիայի թագավոր)|Կարլոմանի]] և վերջինիս [[հարճ]] Լիութսվինդայի ապօրինածին որդին էր:էր։ Նրա մանկությունն անցել է [[Կարինտիայի դքսություն]]ում՝ մոր մոտ:մոտ։ Հոր մահից քիչ անց Առնուլֆը փորձում է իր համար ապահովել Բավարիայի գահը, սակայն ապարդյուն:ապարդյուն։ Կարլոմանի մահից հետո 880 թվականին Բավարիան անցավ վախճանված թագավորի եղբորը՝ [[Լյուդովիկոս III Կրտսեր]]ին, ապա [[Կարլ III Հաստամարմին|Կարլ III Հաստամարմնին]]:։ Այդպիսով, Առնուլֆը ժառանգեց միայն [[Կարինտիայի դքսություն|Կարինտիան]], ինչպես նաև արևմտյան բոլոր վարչական շրջանները՝ [[Ֆրիուլի]]ից մինչև [[Շտիրիա (շրջան)|Շտիրիա]]:։

[[887]] թվականի աշնանը, օգտվելով ժողովրդական ապստամբությունից, բավարացիներից ու սլավոններից հավաքված զորքերի աջակցությամբ, Առնուլֆը հարձակվեց իր հորեղբայր Կարլ III Հաստամարմնի տիրույթների վրա և պահանջեց հրաժարվել գերմանական (այսինքն՝ Արևելյան Ֆրանկյան) գահից:գահից։ [[Տրեբուր]]ում գումարված ժողովի ընթացքում Արևելյան Ֆրանկիայի մեծամեծները ճանաչեցին Առնուլֆի իշխանությունը, և վերջինս դարձավ Գերմանիայի թագավոր, իսկ Կարլը հեռացավ [[Շվաբիա]], որտեղ էլ շուտով վախճանվեց (888 թվականի հունվարին):։

Կարլի անկումը ցույց էր տալիս, որ [[Կարոլինգներ]]ի տոհմի ժառանգական գահակալման ավանդույթը վերանում էր, ուստի Արևմտյան Ֆրանկյան պետության մյուս շրջանների իշխաններն ու եպիսկոպոսները կարող էին թագավորին ընտրել:ընտրել։ Չնայած դուքսերի ու կոմսերի մի ամբողջ շարք, ինչպես օրինակ Փարիզի կոմս [[Էդ (Ֆրանսիայի թագավոր)|Էդը]], Վերին Բուրգունդիայի թագավոր [[Ռուդոլֆ I (Վերին Բուրգունդիայի թագավոր)|Ռուդոլֆ I-ը]], Ներքին Բուրգունդիայի թագավոր [[Լյուդովիկոս III Կույր]]ը և Իտալիայի թագավոր [[Բերենգար I]]-ը, ճանաչեցին Առնուլֆի անկախությունը, բայց այդքանը բավարար չէր միապետական գահի իրավական ժառանգման համար:համար։

Իր իշխանության տարիներին Առնուլֆին հաջողվեց ունենալ որոշակի հաջողություններ, սակայն դրանք բոլորը կարճատև եղան:եղան։

Երբ [[891]] թվականին [[նորմաններ]]ը խուժեցին [[Լոթարինգիա]] և հունիսի 26-ին Գյոյլե գետի մոտ ([[Մաստրիխտ]]ի մերձակայքում) ջախջախեցին գերմանական զորքերին, Առնուլֆը բանակ հավաքեց և Լյովենի ճակատամարտում նրանց հաղթեց [[891]] թվականի սեպտեմբերի 1-ին, ինչը, սակայան, նորմաններին ետ չպահեց երկրորդ արշավանքից:արշավանքից։

Այնուհետև Առնուլֆն արշավ սկսեց՝ ընդդեմ իշխանության ձգտող [[Մեծ Մորավական տերություն|Մեծ Մորավիայի]] իշխան [[Սվյատոպոլկ I (Մեծ Մորավիայի իշխան)|Սվյատոպոլկ I-ի]]:։ Սվյատոպոլկը զորեղ պետության ղեկավար էր, որի տիրույթներն ընդգրկում էին ժամանակակից [[Չեխիա]]յի, [[Սլովակիա]]յի և [[Հունգարիա]]յի մեծ մասը:մասը։ Մորավյան բանակի դեմ Առնուլֆի ձեռնարկած ռազմական գործողությունները սկզբնական շրջանում հաջողություն չունեցան:չունեցան։ Ուստի [[892]] թվականին նա օգնության դիմեց այդ ընթացքում [[Դանուբ]]ի միջին հոսանք ժամանած քոչվոր հունգարներին:հունգարներին։ [[893]] թվականին Առնուլֆը բանակցություններ վարեց բուլղարների իշխան [[Վլադիմիր Ռասատե]]ի հետ (խան [[Բորիս I]]-ի որդու)՝ նրան համոզելով դադարեցնել [[Տրանսիլվանիա]]յից աղի արտահանումը դեպի Մորավիա:Մորավիա։ [[894]] թվականին [[հունգարներ]]ն արդեն զենքն ուղեցին իրենց ոչ վաղուցվա դաշնակիցների՝ Արևելյան ֆրանկների դեմ, և Առնուլֆն այժմ ստիպված էր խաղաղության բանակցություններ վարել Մեծ Մորավիայի հետ:հետ։

Այդ նույն ժամանակ Առնուլֆին օգնության խնդրանքով դիմեց պապ [[Ֆորմոս]]ը, ում վտանգ էր սպառնում [[Գվիդոն Սպոլետացի|Գվիդոն Սպոլետացու]] կողմից, ով հաղթել էր իր մրցակից [[Բերենգար I]]-ին և վիճարկում էր Առնուլֆի իշխանությունը [[Իտալիա]]յում:յում։ Զգալի կորուստների գնով հասնելով [[Պիաչենցա]], Առնուլֆը ստիպված եղավ նահանջել՝ Ռուդոլֆ Բուրգունդացու բարձրացրած ապստամբության պատճառով:պատճառով։ Այդ ժամանակ, մինչ Առնուլֆը ձգտում էր ճնշել [[Բուրգունդիա]]ն, Գվիդոնը վախճանվեց, իսկ նրա մրցակից Բերենգարը [[Պավիա]]յում հռչակվեց թագավոր:թագավոր։ Զգուշանալով իտալական գահի ամրապնդումից՝ Գերմանիայի թագավորը հաջորդ տարում ([[895]] թ.) վերադարձավ Իտալիա, որտեղ նրա դեմ էին համախմբվել Բերենգարն ու Գվիդոնի որդի [[Լամբերտ (Իտալիայի թագավոր)|Լամբերտը]]՝ իրենց կողմը գրավելով իտալական այլ վասալների ևս:ևս։ Ամենից առաջ Առնուլֆը գրոհով վերցրեց [[Հռոմ]]ը, որը պաշտպանում էր Գվիդոնի այրին՝ Ագիլտրուդան:Ագիլտրուդան։ Նրան, որպես միապետ, թագադրել էր Ֆորմոսը [[896]] թվականի փետրվարի 22-ին:ին։

Իտալիայում ընթացող ռազմական գործողությունների ընթացքում ձեռք բերած հիվանդության պատճառով Առնուլֆը ստիպված եղավ վերադառնալ Գերմանիա:Գերմանիա։ Երեք տարի տառապելով ծանր հիվանդությունից, նա վախճանվեց [[Ռեգենսբուրգ]]ում [[899]] թվականի դեկտեմբերի 8-ին:ին։ Թեև Առնուլֆը պատվիրել էր, որ գահի վրա իրեն հաջորդի իր ապօրինածին որդիներից մեկը՝ [[Լոթարինգիա]]յում իշխող [[Ցվենտիբոլդ]]ը կամ Իտալիայում հորը փոխարինած Ռատոլդը, սակայն մեծամեծներն ընտրեցին Առնուլֆի մանկահասակ որդուն՝ [[Լյուդովիկոս IV Մանուկ]]ին, ով միակ օրինական ժառանգն էր:էր։ Նա եղավ [[Կարոլինգներ]]ի վերջին ներկայացուցիչը Գերմանիայում, որի մահով 911 թվականին արքայատոհմի այս ճյուղը հանգավ:հանգավ։