«Ադիս Աբեբա»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Ադիս Աբեբա'''<ref name="ՏՈՒՏ">{{ՏՈՒՏ|section=II.A.3|page=46}}</ref> ({{lang-am|አዲስ አበባ}} — ''նոր ծաղիկ''), [[Եթովպիա]]յի մայրաքաղաքը և Աֆրիկյան միասնության կազմակերպության (ԱՄԿ) նստավայրը։ Գտնվում է երկրի կենտրոնական մասում, [[Եթովպական բարձրավանդակ]]ում՝ ավելի քան 2400 [[մետր]] բարձրության վրա։ 2012 թվականին բնակչությունը եղել է 3 041 002 մարդ<ref name="Pop2012">{{Cite web |url=http://www.csa.gov.et/index.php?option=com_rubberdoc&view=doc&id=421&format=raw&Itemid=606 |title=Официальная оценка Центрального статистического агентства Эфиопии на 1 июля 2012 |accessdate=2017-02-24 |archive-date=2018-12-25 |archive-url=https://web.archive.org/web/20181225201012/http://www.csa.gov.et/index.php?option=com_rubberdoc&view=doc&id=421&format=raw&Itemid=606 |dead-url=yes }}</ref>:։ [[Դեպի ծով ելք չունեցող պետություններ|Դեպի ծով ելք չունեցող]] խոշորագույն քաղաքներից մեկն է:է։

Հիմնադրել է [[Մենելիք II]] կայսեր կողմից 1887 թվականին՝ իր կնոջ՝ Տիատու Բետուլի խնդրանքով:խնդրանքով։ Այդ տեղանքն է ընտրել նկատի ունենալով բարձր դիրքը, բուրավետ, առատ բուսականությունն ու առողջարար կլիման, որը շատ անհրաժեշտ էր հիվանդ կայսրուհու բուժման համար, այն անվանել է Addis Abeba «նոր ծաղիկ» ([[ամհարերեն]]՝ Addis «նոր», Abeba «ծաղիկ»)<ref>{{cite book|author=Հ. Ղ. Գրգեարյան, Ն. Մ. Հարությունյան|title=Աշխարհագրական անունների բառարան|publisher=«Լույս»|location=Երևան|year=1987|page=10}}</ref>։

Ադիս Աբեբային մայրցամաքում իր պատմական, քաղաքական և դիվանագիտական նշանակության շնորհիվ հաճախ անվանում են «Աֆրիկայի մայրաքաղաք» կամ «Աֆրիկայի Փարիզ»:։ Քաղաքը բնակեցված է Եթովպիայի տարբեր շրջանների բնակիչների կողնից. ամհարներ, օրոմոներ, տիտրայիներ, սոմալիներ և շատ այլ:այլ։ Հարուստ է և քաղաքի կրոնական կազմը, այստեղ ապրում են միաֆիզիտներ, [[Իսլամ|մուսուլմաններ]], հրեաներ, [[Ուղղափառություն|ուղղափառ քրիստոնյաներ]], [[Բողոքականություն|բողոքականներ]] և ավանդական աֆրիկյան համոզմունքներ հետևորդներ:հետևորդներ։

Ադիս Աբեբան աշխարհի լեռնաբերձ մայրաքաղաքներից մեկն է:է։ Քաղաքի ամենացածր կետը, որը 2326 մետր է, գտնվում է քաղաքի հարավում, այնտեղ, որտեղ տեղակայված է Բոլե օդանավակայանը:օդանավակայանը։ Ամենաբարձր կետը՝ Էնտոտո լեռը, որն ունի 3000 մետր բարձրություն, գտնվում է քաղաքի հյուսիսում

Ադիս Աբեբան հիմնադրվել է [[Եթովպիա]]յի կայսր [[Մենելիք II]]-ի կողմից:կողմից։ Սկզբում քաղաքն ուներ Ֆինֆին անունը, որը օրոմո լեզվից թարգմանաբար նշանակում է «տաք աղբյուներ»:։ Մենելիք II-ը, ով այդ ժամանակ Շևա պետության կայսրն էր, համարվում էր, որ մերձակա [[Էնտոտո (լեռ)|Էնտոտո]] լեռը թագավորության հարավում տեղի ունեցող ռազմական գործողությունների համար հարմար բազա է:է։ 1879 թվականին նա այցելեց հայտնի միջնադարյան քաղաքի և այդ շրջանի եկեղեցու ավերակներին:ավերակներին։ Նրա հետաքրքրությունը շրջանի մասին աճել է այն ժամանակ, երբ կայսրուհի Թահիթը սկսեց Էնտոտո լեռան վրա եկեղեցու կառուցման աշխատանքները:աշխատանքները։ Սակայն [[բնական պայմաններ]]ը թույլ չէին տվել կառուցել քաղաք լեռների հարևանությամբ:հարևանությամբ։ 1886 թվականին լեռներից դեպի հարավ, սկսվեց շինարարությունը:շինարարությունը։

Սկզբում Թահիթը Ֆիլոհայի հանքային աղբյուրներ մոտակայքւմ իր համար տունկառուցեց, որտեղ նա և թագավորական դատարանի անդամները սիրում էին հանքային ջրով լոգանք ընդունել:ընդունել։ Մյուս նշանավոր մարդիկ բնակություն հաստատեցին Թահիթի տան կողքին:կողքին։ Երբ բնակեցումը ընդլայնվեց, Մենելիք II-ը Թահիթի համար տուն կառուցեց պալատում, որտեղ այսօր տեղակայված է Եթովպիայի կառավարությունը:կառավարությունը։ Ժամանակակից անվանումը՝ Ադիս Աբեբան, ամհարերեն լեզվով նշանակում է «նոր ծաղիկ»:։ Եթովպիա պետության մայրաքաղաքի տիտղոս ստացել է այն ժամանակ, երբ Մենելիք II-ը դարձավ Եթովիպայի կայսր:կայսր։ Քաղաքի փողոցների երկայնքով ցայսօր կարելի է գտնել էվկալիպտ ծառեր, որոնք տնկված են Մենելիք II կայսեր կողմից:կողմից։

1936 թվականի մայիսի 5-ին՝ [[Երկրորդ իտալա-եթովպական պատերազմ]]ի ժամանակ, իտալական զորքերը գրավում են քաղաքը:քաղաքը։ 1936-1941 թվականների միջակայքում Ադիս Աբեբան դարձել էր Իտալական Արևելյան Աֆրիկայի մայրաքաղաք:մայրաքաղաք։ Այս ընթացքում, մոտ մեկ միլիոն եթովպացիներ սպանվել են մանանեխի գազով:գազով։ Բրիտանական զորքերի և իտալական բանակի դեմ պայքարող եթովպացի ապստամբների հաղթանակից հետո Եթովպիայի կայսր Հեյլե Սելլասսիեն վերադարձրեց քաղաքը և անմիջապես սկսեց քաղաքի վերականգնման աշխատանքները:աշխատանքները։

1958 թվականից Ադիս Աբեբայում տեղակայված է [[Միավորված ազգերի կազմակերպություն|Միավորված ազգերի կազմակերպության]] տնտեսական հանձնաժողը Աֆրիկայում<ref name="БСЭ">{{БСЭ|заглавие=Ադիս Աբեբա|автор=Г. Л. Гальперин}}</ref>:։ 1963 թվայանին Հեյլե Սելասսիեի աջակցության շնորհիվ ստեղծվեց Աֆրիկյան միությունը (ОАЕ), որի շտաբ-գրասենյակը տեղակայված է Ադիս Աբեբայում<ref name="БСЭ"/>:։ 2002 թվականին ОАЕ-ը լուծարվել է, որի փոխարեն ստեղծվել է Աֆրիկյան միությունը, որի շտաբը ևս Ադիս Աբեբայում էր:էր։ 1965 թվականին քաղաքում տեղի ունեցավ Արևելյան [[ուղղափառություն|ուղղափառ]] եկեղեցիների խորհուրդը:խորհուրդը։