«Մատաթիա Գարագաշյան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
→‎Կենսագրություն: Խմբագրվել են գրքերի խորագրերը։
Տող 3.
 
== Կենսագրություն ==
Ծնվել է [[Կ. Պոլիս|Կ. Պոլսում]]։ Նախնական կրթությունն ստացել է ծննդավայրում, ապա 1832 թվականին ուղարկվել է [[Վիեննա]], Մխիթարյանների վանքը, որտեղ հմտացել է հայագիտության մեջ։ Գիտական-բանասիրական գործունեությունն սկսել է 1840-ականներից, Վիեննայում հրատարակելով «ԱրվեստԱրուեստ ճարտասանությանճարտասանութեան» (1844) և «Նկարագիր ուսմանց» (1845) գրքերը։ Մի քանի տարի [[Իզմիր]]ում պաշտոնավարելուց հետո մեկնել է Կ. Պոլիս, հրաժարվել հոգևորական կոչումից, «Բայբլ Հաուզ» աստվածաշնչային ընկերությունում պաշտոն է ստանձնել որպես թարգմանությունների վերստուգիչ. միաժամանակ որպես [[գրաբար]]ի դասատու պաշտոնավարել հայկական դպրոցներում։ Նույն այդ տարիներից լույս է ընծայել պատմա-բանասիրական, լեզվագիտական, աշխարհագրական և փիլիսոփայական բազմաթիվ գրքեր։ Նրա քերականական ձեռնարկներից մի քանիսը, ինչպես «ԴպրությունԴպրութիւն կամ նոր քերականությունքերականութիւն հայերենհայերէն», «ՀամառոտՀամառօտ նոր քերականությունքերականութիւն» և այլն, 1860-1890-ականներին արժանացել են 8-10 տպագրության։ Փիլիսոփայական աշխատություններից են «ՀամառոտՀամառօտ պատմությունպատմութիւն փիլիսոփայությանփիլիսոփայութեան» (Կ. Պոլիս, 1868), «ՀամառոտՀամառօտ փիլիսոփայությունփիլիսոփայութիւն», «Սկզբունք տրամաբանությանտրամաբանութեան» (1864) և այլն։ 1890-ականներին հրատարակել է աշխարհագրական դասագրքեր և ձեռնարկների մի ամբողջ շարք, ինչպես «ԱշխարհագրությունԱշխարհագրութիւն համառոտհամառօտ քաղաքական», «ԱշխարհագրությունԱշխարհագրութիւն ուսումնական» և այլն։ 1887 թվականին [[Հակոբ Գուրգեն]]ի հետ լույս է ընծայել «Ճաշակ ոսկեղենոսկեղէն դպրությանդպրութեան» պարբերականը 5-րդ դարի գրաբարով։ 1890-ականների սկզբներից պաշտոնավարել է Կ. Պոլսի Կենտրոնական վարժարանում՝ որպես գրաբարի դասատու։ 1895 թվականին [[Թիֆլիս]]ում լույս է տեսել նրա «Քննական պատմությունպատմութիւն հայոց» քառահատոր երկասիրությունը, որը առաջին փորձն է հայ ժողովրդի պատմությունը ներկայացնելու քննական ոգով, մոտիկ հարակցությամբ տվյալ ժամանակաշրջանի քաղաքական, հասարակական հարաբերությունների հետ։ Եղել է բեղմնավոր գիտնական. նրա երկասիրությունների թիվն անցնում է մի քանի տասնյակից<ref>{{cite book|author=Գառնիկ Ստեփանյան|title=Կենսագրական բառարան, հատոր Ա|publisher=«Սովետական գրող»|location=Երևան|year=1973|page=էջ 235}}</ref>։
 
== Աշխատություններ ==