«Հուրիեթ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ →‎Պատմություն: մանր-մունր oգտվելով ԱՎԲ
Տող 13.
 
== Պատմություն ==
Օրաթերթը հիմնվել է [[1948]] թվականի [[մայիսի 1]]-ին Սեդաթ Սիմավի կողմից [[Ստամբուլ]]ում։ Հուրիեթի տպագրման օրը համարվում է թուրքական մամուլում ոճի և բովանդակության նորարարությունների սկսման օր. մեծ լուսանկարներ, պարզ լեզվով գրված լուրեր, կարճ սյունակներ: Առաջին էջում սովորաբար տեղ էին գտնում այդ ժամանակաշրջանի վարչապետ [[Իսմեթ Ինյոնյու|Իսմեթ Ինոնյուի]] և Դեմոկրատական կուսակցության գլխավոր նախագահ [[Ջելալ Բայար|Ջելալ Բայարի]]ի գրվածքները: Հուրիեթը, ժամանակաշրջանի երկու քաղաքական հակառակորդներին ներկայացնելով մեկ էջում, ձգտում էր ցույց տալ, որ անկողմնակալ լրագրություն է վարելու: Իր էջերում քաղաքական բովանդակությամբ լուրերի հետ մեկտեղ տեղ տալով կյանքի տարբեր բնագավառներին առնչվող տեղեկությունների՝ ժամանց, սպորտ, առողջ ապրելակերպ, գեղեցկության խորհուրդներ, կոմիքսներ և այլն՝ Հուրիեթը մինչ այդ քաղաքական լուրերով ծանրաբեռնված լրագրության մեջ հավասարակշռություն մտցրեց: Գրող, լրագրող [[Ազիզ Նեսին|Ազիզ Նեսինի]]ի խոսքերով Հուրիեթը առաջին անգամ միմյանցից առանձնացրեց գրականությունը և լրագրությունը<ref>{{Cite web|url=http://sosbilder.igdir.edu.tr/Makaleler/703770100_03_Ozkir_(45-70).pdf|title=Yusuf Özkır, Hürriyet Gazetesi’nin Kimliği, Y. Doç. Dr. İstanbul Ticaret Üniversitesi, İletişim Fakültesi, Halkla İlişkiler Bölümü, Iğdır Üniversitesi / Sosyal Bilimler Dergisi / Sayı / No. 3, Nisan / April 2013, s 47-48.|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։
 
[[1953]] թվականին Սեդաթ Սիմավի մահվանից հետո, թերթի հրատարակումը գլխավորեցին Սիմավի որդիները` Հալդուն և Էրոլ Սիմավները։ [[1971|1968 թվականին]] Հալդուն Սիմավին թողեց թերթի ղեկավարումը, և այն անցավ Էրոլ Սիմավիի ղեկավարմանը<ref>{{Cite web|url=http://sosbilder.igdir.edu.tr/Makaleler/1542318958_05_Ozkir_%2869-94%29.pdf|title=Yusuf Özkır, Türkiye’nin Yakın Siyasi Tarihi ve Hürriyet Gazetesi’nde Laiklik Haberleri: Aydın Doğan Dönemi, Iğdır Üniversitesi / Sosyal Bilimler Dergisi / Sayı / No. 4, Ekim / s 80-81.|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։ Հուրիեթը, ինչպես Սեդաթ Սիմավիի, այնպես էլ նրա որդիների ղեկավարման ժամանակ իրականացրել է անկողմնակալ լրագրություն, ինչի շնորհիվ մեծ լսարան է ձեռք բերել:
 
[[1994]] թվականին գործարար Այդըն Դողանի ղեկավարած «[[Դողան Մեդիա հոլդինգ|Դողան Հոլդինգը]]» (Doğan Holding) գնեց Հուրիեթը։ «Դողան Հոլդինգի» կազմում ևս Հուրիեթը շարունակել է անկողմնակալ և աշխարհիկ ուղղվածության լրագրություն վարել։ 2002 թվականից, երբ [[Արդարություն և զարգացում կուսակցություն (Թուրքիա)|Արդարություն և զարգազում կուսակցությունը]] եկավ իշխանության, Հուրիեթը դարձավ ԱԶԿ-ի կրոնամետ քաղաքականության քննադատողներից։ ԱԶԿ-ի և Հուրիեթի միջև առաջացած հակամարտության գլխավոր պատճառը աշխարհիկության հարցն էր, որին պատճառ էր դարձել հասարակական վայրերում գլխաշոր կրելու վերաբերյալ քննարկումները<ref>{{Cite web|url=http://sosbilder.igdir.edu.tr/Makaleler/1542318958_05_Ozkir_%2869-94%29.pdf|title=Yusuf Özkır, Türkiye’nin Yakın Siyasi Tarihi ve Hürriyet Gazetesi’nde Laiklik Haberleri: Aydın Doğan Dönemi, Iğdır Üniversitesi / Sosyal Bilimler Dergisi / Sayı / No. 4, Ekim / s 86-87.|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։ Նախկին վարչապետ [[Ռեջեփ Թայիփ Էրդողան|Էրդողանը]] սկսում է մեղադրել «Դողան Հոլդինգին» կառավարության և իշխանական կուսակցության նկատմամբ կողմնակալ դիրքորոշում ունենալու համար: 2009 թվականին ֆինանսների նախարարության հարկային մարմինը տուգանում է «Դողան Հոլդինգին» պատկանող ընկերություններին՝ 4,5 մլրդ դոլարով չվճարված հարկերի համար<ref>{{Cite web|url=https://turkeypurge.com/turkeys-largest-media-group-sold-pro-govt-businessman-demiroren|title=Turkey’s largest media group sold to pro-gov’t businessman Demirören, by Turkey Purge, Mar 21, 2018|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։ Այդըն Դողանը մեղադրել է վարչապետ Էրդողանին իրեն քննադատողների «բերանը փակ պահելու համար» և ավելացրել, որ Էրդողանը ցանկանում է ստեղծել «հանդարտ ու լուռ Թուրքիա»<ref>{{Cite web|url=http://www.hurriyet.com.tr/gundem/aydin-dogan-says-pm-seeks-to-create-calm-and-silent-turkey-11065056|title=Aydin Dogan says PM seeks to create "calm and silent Turkey", 24.02.2009, Hürriyet,|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։
 
2018 թվականի մարտի 22-ին Դողանը հանդես եկավ մի հայտարարությամբ, որտեղ ասվում էր. «Արդեն 80-ն անց եմ։ Այս փուլում իմ ցանկությամբ որոշեցի վերջակետ դնել հրատարակչական գործիս»<ref>{{Cite web|url=http://t24.com.tr/haber/ve-aydin-dogan-aciklama-yapti-yayinciliga-nokta-koymaya-karar-verdim,587945|title=Ve Aydın Doğan açıklama yaptı: Yayıncılığa nokta koymaya karar verdim, T 24, 22 Mart 2018,|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։ Դողանը «Դողան Հոլդինգը» 1.1 մլրդ ԱՄՆ դոլարով վաճառեց Էրդողան Դեմիրօրենին, ով Ռեջեփ Թայիփ Էրդողանի մտերիմներից է և վայելում է վերջինիս հովանավորչությունն ու ազդեցությունը<ref>{{Cite web|url=https://www.altin.net.tr/dogan-medya-satisina-iliskin-kap-aciklamasi-yapildi-174237|title=Doğan Medya Satışına ilişkin KAP açıklaması yapıldı, Altın Haber, 23.03.2018|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։ Հուրիեթի բաժնետոմսերը 2018 թվականի մայիսի 16-ի դրությամբ  պատկանում են Դեմիրօրեն ընտանիքին և բաժանվում են Էրդողան Դեմիրօրենի՝ 40.38%-ով և իր 2 որդիների ու աղջկա միջև՝ բոլոր 3-ի բաժնետոմսերը 12.43%-ով<ref>{{Cite web|url=http://www.hurriyetkurumsal.com/en/NCorporate/Pages/NShareholder-Structure.aspx|title=Hurriyet Kurumsal, Corporate, shareholder structure, Current Breakdown of Indirect Shareholders|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։ Էրդողան Դեմիրօրենը մահացել է 2018 թվականի հունիսի 8-ին։
 
Հուրիեթը իշխանամետ [[Դեմիրօրեն Մեդիա Գրուփ|Դեմիրօրեն Մեդիա Գրուպ]]ին վաճառվելուց հետո, կորցրեց իր հայտնի սյունակագիրներին: Ոմանք շարունակում են իրենց աշխատանքը Դեմիրօրեն Մեդիա Գրուփին պատկանող այլ հեռուստաընկերություններում և թերթերում<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/hakanchelik/status/993475529692123136|title=Hakan Çelik’in tweeti, Twitter. 7 May 2018,|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։ «Hürriyet»-ի հայտնի սյունակյագիր Թահա Աքյոլի որդին թվիթերյան իր էջում գրել է, որ բոլորը գիտեն, թե ինչու է իր հայրը հեռանում թերթից<ref>{{Cite web|url=https://twitter.com/AkyolinEnglish/status/1040307288404369409|title=Mustafa Akyol’un tweeti, Twitter, 11:32 AM - 13 Sep 2018|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։ Սեպտեմբերին «Hürriyet»-ից հեռացել  է նաև Մեհմեդ Յըլմազը<ref>{{Cite web|url=http://www.diken.com.tr/hurriyetten-ayrilan-mehmet-y-yilmaz-turkiye-diktatorluge-cok-yakin/|title=Hürriyet’ten ayrılan Mehmet Y. Yılmaz: Türkiye diktatörlüğe çok yakın, 27/09/2018|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։
 
Թուրքիայի խոշորագույն անկախ պարբերականը՝ Հուրիեթը այժմ գտնվում է նախագահ Էրդողանի անուղղակի վերահսկողության ներքո։ Սա անմիջապես չի ենթադրում, որ այն ամբողջովին դարձել է իշխանամետ թերթ: Ընդհակառակը, քանի որ վերջինիս լսարանը կազմում է գերազանցապես հենց այն ընտրազանգվածը, որը չի սատարում Էրդողանին, ապա իշխանությունները հնարավորություն են ստանում վերահսկել վերջինիս ուղղված լրատվական հոսքը, ինչպես նաև ցանկության դեպքում նրանց հասցնել իշխանության ցանկալի ուղերձները<ref>{{Cite web|url=http://arevelk.am/am/blognews/29/%C2%AB%D5%80%D5%AB%D5%B6%D5%A3%D5%A5%D6%80%D5%B8%D6%80%D5%A4-%D5%AB%D5%B7%D5%AD%D5%A1%D5%B6%D5%B8%D6%82%D5%A9%D5%B5%D5%B8%D6%82%D5%B6%D5%A8%C2%BB.html|title=Վ. Գեղամյան, «Հինգերորդ իշխանությունը», Արեւելք - Արևելք լրատուական, 27 Մարտ 2018,|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։
 
Այսօր Հուրիեթը շրջանառության ծավալով երկրորդն է Թուրքիայում՝ 280 հազարից ավելի օրինակ վաճառքով: Վաճառքի քանակով թերթը վերջին տասնամյակում պահապանում է առաջին եռյակում գտնվելու արտոնությունը<ref>{{Cite web|url=https://www.medyatava.com/tiraj/2018-08-27|title=|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։ Թերթը 7 տպագրատուն ունի 7 տարբեր վայրերում՝ [[Ստամբուլ]], [[Անկարա]], [[Իզմիր]], [[Ադանա]], [[Անթալիա]], [[Տրապիզոն]] և [[Մայնի Ֆրանկֆուրտ]]<ref>{{Cite web|url=http://www.hurriyetkurumsal.com/en/NInvestments/Pages/NPrinting-Services.aspx|title=Hurriyet Kurumsal, Investments,Printing Services|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։
 
Հուրիեթը անդրադառնում է նաև սոցիալական խնդիրներին և քաղաքացիներին հնարավորություն տալիս դառնալ «newsmaker»: Թերթը ստեղծել է այդպիսի մի քանի հարթակներ, օրինակ՝ «Hayatın İçinden», «Hürriyet Takipte» և դիտումների ու քննարկումների առումով ռեկորդային ցուցանիշ արձանագրած «Hürriyet Olay Yerinde»-ն, որը ճանապարհային վթարների մասին է<ref>{{Cite web|url=http://www.hurriyetkurumsal.com/tr/NYatirimlar|title=Hurriyet Kurumsal, Yatırımlar, Yazılı Basın, Hurriyet Gazetesi|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։
 
2018 թվականի մայիսի 18-ից Հուրիեթի գլխավոր խմբագիրն է Վահափ Մունյարը<ref>{{Cite web|url=https://t24.com.tr/haber/hurriyette-kunye-degisti-genel-yayin-yonetmeni-vahap-munyar-icra-kurulu-baskani-mehmet-soysal-oldu,630866|title=Hürriyet'te künye değişti; Genel Yayın Yönetmeni Vahap Munyar, İcra Kurulu Başkanı Mehmet Soysal oldu, T 24, 18 Mayıs 2018,|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։ «Hürriyet»-ում սյունակներ են գրում Դողան Հըզլանը, Էրթուղրուլ Օզքյոքը, Սեդաթ Էրգինը, Վահափ Մունյարը, Ահմեդ Հաքանը և այլոք<ref>{{Cite web|url=http://www.hurriyet.com.tr/yazarlar/|title=|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-22}}</ref>։ Ահմեդ Հաքանը «Hürriyet»-ի ամենաազդեցիկ սյունակագիրներից է, նրա  սյունակները մեծ արձագանք են ստանում ամբողջ Թուրքիայում և երբեմն պատճառ դառնում նրա վրա հարձակումների<ref>{{Cite web|url=https://www.gazeteoku.com/ahmet-hakan-kimdir/4|title=|last=|first=|date=|website=|publisher=|accessdate=2018-12-27}}</ref>։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Հուրիեթ» էջից