«Ալմա մատեր»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ կետադրական նշանը ծանոթագրությունից հետո oգտվելով ԱՎԲ
չ մանր-մունր oգտվելով ԱՎԲ
Տող 1.
[[Պատկեր:Universidad de la habana fachada.JPG|right|thumb|Մարիո Կորբելի Ալմա մատեր արձանը, Հավանայի համալսարանի մուտքի դիմաց, Կուբա]]
 
'''Ալմա մատեր''' (լատիներեն՝ ալմա՝ սնուցող, բարի, մատեր՝ մայր, հոգ․՝ almae matres), լատինական այլաբանական արտահայտություն, որ վերագրվում է համալսարանին կամ քոլեջին։ Օգտագործվում է, երբ խոսքն այն դպրոցի մասին է, որ հաճախել են<ref>[http://dictionary.reference.com/browse/alma+mater "Alma mater" at Dictionary.com]. Retrieved July 11, 2011.</ref>։ Անգլերենում այս արտահայտությունն ունի անգլերեն տարբեր թարգմանություններ, ինչպես օրինակ «սնուցող մայր» «խնամող մայր» կամ «հոգ տանող մայր»՝ ակնարկելով, որ դպրոցն աշակերտներին տալիս է ինտելեկտուալ, մտավոր խնամք<ref>{{cite book |last=Ayto |first=John |title=Word Origins |edition=2nd |year=2005 |publisher=A&C Black |location=London |isbn=9781408101605 |url=https://books.google.am/books?id=hsRISNLSSHAC&printsec=frontcover#v=onepage&q=alma%20mater&f=false |accessdate=18մայիսի May18, 2015}}</ref>։
 
Արտահայտության՝ մինչ մերօրյա օգտագործումը լատիներենում «ալմա մատերը» մակդիր էր, որ վերաբերում էր տարբեր մայր աստվածուհիների, հատկապես Ցերեսին կամ [[Կիբելա]]յին, այնուհետև կաթոլիկները սկսեցին վերագրել այն կույս Մարիամին։ Այս արտահայտության մերօրյա կիրառման աղբյուրը արևմտյան աշխարհի ամենահին համալսարանի (ներկայում՝ [[Բոլոնիայի համալսարան]]՝ հիմնադրված 1088 թվականին) Alma Mater Studiorum («գիտության սնուցող մայր») կարգախոսն է<ref name=OED>''Shorter [[Oxford English Dictionary]]'', 3rd edition</ref>։ Այն վերագրվում է ալումնուս (alumnus) բառին՝ աստիճան, որ տալիս են համալսարանավարտ ուսանողին, որը բառացի թարգմանությամբ նշանակում է «սան» կամ «մեկն ով սնուցվել է»<ref>{{cite book |last=Cresswell |first=Julia |title=Oxford Dictionary of Word Origins |publisher=Oxford University Press |year=2010 |page=12 |url=https://books.google.am/books?id=J4i3zV4vnBAC&pg=PA12&lpg=PA12 |accessdate=18մայիսի May18, 2015}}</ref>:
 
Տերմինը կարող է վերաբերել նաև այն երգին կամ հիմնին, որն ասոցացվում է դպրոցի հետ<ref>[http://dictionary.reference.com/browse/alma+mater Alma mater – Definition and More from the Free Merriam-Webster Dictionary] ''Merriam-Webster Dictionary''. Retrieved July 11, 2011.</ref>։
Տող 23.
[[Հռոմ]]ի տապալումից հետո այս արտահայտությունը սկսվեց կիրառվել քրիստոնեական պատարագում՝ ասոցացվելով կույս Մարիամի հետ։ Alma Redemptoris Mater-ը 11-րդ դարի հայտնի [[անտիֆոն]] է՝ ձոնված Մարիամին։<ref name="Sollors"/>
 
Համալսարանների առնչությամբ այս արտահայտության անգլերեն ամենավաղ կիրառման հիշատակությունը թվագրվում է 1600 թվականին, երբ [[Քեմբրիջի համալսարան]]ի տպագրիչ Ջոն Լեգատը սկսեց օգտագործել համալսարանի հրատարակչության դրոշմակնիքը<ref>{{cite book |last=Stokes |first=Henry Paine |title=Cambridge stationers, printers, bookbinders, &c. |year=1919 |location=Cambridge |publisher=Bowes & Bowes |page=12 |url=https://archive.org/stream/cambridgestation00stokrich#page/12/mode/2up |accessdate=18մայիսի May18, 2015}}</ref><ref>{{cite book |last=Roberts |first=S. C. |authorlink=Sydney Castle Roberts |title=A History of the Cambridge University Press 1521-1921 |date=1921 |publisher=Cambridge University Press |location=Cambridge |url=https://archive.org/stream/historyofcambrid00roberich#page/34/mode/2up |accessdate=18մայիսի May18, 2015}}</ref>։ Անգլերեն ստուգաբանական աշխատություններում համալսարանի առնչությամբ առաջին կիրառումը 1710 թվականին էր, երբ գիտական մոր կերպարը հիշատակվեց Ռիչարդ Ուարդի կողմից՝ ի հիշատակ Հենրի Մորի<ref>{{cite web |last=Harper |first=Douglas |title=Alma mater |website=Online Etymological Dictionary |url=http://www.etymonline.com/index.php?term=Alma+Mater |accessdate=18մայիսի May18, 2015}}</ref><ref>{{cite book |last=Ward |first=Richard |date=1710 |title=The Life of the Learned and Pious Dr. Henry More, Late Fellow of Christ's College in Cambridge |publisher=Joseph Downing |location=London |page=148 |url=https://archive.org/stream/lifelearnedandp00wardgoog#page/n178/mode/1up |accessdate=18մայիսի May18, 2015}}</ref>։
 
== Հատուկ կիրառում ==