|
| ծննդյան անուն =
| ծնվել է = 1920
| ծննդավայր =ԶորքՉորք Մարզպան
| վախճանվել է = օգոստոսի 15, 1989
| վախճանի վայր = Բեյրութ
| վիքիպահեստում =
}}
'''Ավետիս Մարգարի Թումայան''' (Աւօ Մարգարի Թումայեան), 1920, ԶորքՉորք Մարզպան (Դյորդ-յոլ, [[Օսմանյան կայսրություն]]֊օգոստոսի 15, 1989, [[Բեյրութ]], հայ գծանկարիչ, ինքնուս գրող։
== Կենսագրություն ==
[[File:Collection of books about Garegin Nzhdeh.JPG|left|thumb|270px|«Նժդեհ. Կեանքն ու գործունէութիւնը», առաջին հրատարակություն]]
Ծնվել է [[Հայկական Կիլիկիա|Կիլիկիայի]]յի [[ԶորքՉորք Մարզպան]] (Դյորդ-յոլ) քաղաքում՝ սասունցիների ընտանիքում: 1922 թվականին ընտանիքը տեղափոխվել է Սիրիայի Հալեպ քաղաք, որտեղ Ավոն հետագայում 5֊ամյա կրթություն է ստացել Հայկական Վարժարանում։վարժարանում։ 16 տարեկանում արվեստանոց է բացել Հալեպի Սալիբե թաղամասում, որտեղ նա ձեռքով նկարում էր խանութների անուններ, լոգոներ, գովազդային պլակատներ, կինոցուցադրումների ազդագրեր: Որոշ ժամանակ անց Ավոն իր աշխատանոցը տեղափոխել է Հալեպի մեկ այլ վայր: Նկարչությունից բացի զբաղվել է պատմության ուսումնասիրմամբ, նրա հեղափոխական թեմաներով նյութերը պագրվելտպագրվել են Հալեպի, այնուհետև՝ Բեյրութի հայկական թերթերում: ՀՅԴ1949 պաշտոնաթերթերումթվականից ևլույս թերթերիընծայել պատանեկան հավելվածներում հաջորդաբար տպագրվել են իրէ «Հեղափոխական ալբոմ» շարքը, որոնցորի թեմաները նվիրված են եղել հայ ազատագրական պայքարի երևելի դեմքերին: Նույն շարքի համար նոր նյութեր տպագրելու համար նաՆա մեկնել է Իրաք և Իրան, որտեղից վերադարձել է նոր նյութերով, որոնց մի մասն առաջին անգամ հրատարակվել է իր շարքում: Իր հետ բերել է նաև լուսանկարներ, որոնք հետագայում լույս են տեսել գրքերի վերածված ալբոմներում:
1962 թվականին Ավոն տեղափոխվել է ԲեյրութևԲեյրութ և հաստատվել հայաբնակ Բուրջ Համուդ թաղամասում, որտեղ շարունակել է զբաղվել նույն գործով։ Աշխատել է ՀՅԴ Լիբանանի պաշտոնաթերթ «Ազդակ» օրաթերթում: 1965 թվականից սկսած նա երեք անգամ այցելել է ԱՄՆ՝ նոր նյութեր հայթայթելու և պատմական փաստեր հավաքելու նպատակով։ ԱՄՆ֊ում հանդիպել է քաղաքական, կուսակցական և հասարակական գործիչների հետ: 1975 թ.՝ Լիբանանի քաղաքացիական պատերազմի տարիներին որոշ ժամանակ նաառաջին մամուլումտարում դադարեցրել է «Հեղափոխական ալբոմի» հրատարակությունը: Հետագայում «Հեղափոխական ալբոմի» բոլոր շարքերը առանձին առանձին գրքովգրքերով լույս են տեսել, կազմին՝ լուսանկար, և շատ արագ տարածվել ենտարածվել՝ հայկական սփյուռքում ու [[Հայաստան]]ում:
Հայաստանի առաջին հանրապետություն|Հայաստանի առաջին հանրապետության հիմնադրման 50-ամյակին՝ 1968 թվականի մայիսի 28-ին Բեյրութի «Համազգային» տպարանում լույս է տեսել Ավոյի [[Գարեգին Նժդեհ]]ի մասին առաջին հիմնարար և ամենաամփոփ գիրքը՝ «[[Նժդեհ: Կյանքն ու գործունեությունը|Նժդեհ. Կյանքն ու գործունեությունը]]»<ref>{{Cite book|url=http://koha.etchmiadzinlibrary.am/cgi-bin/koha/opac-detail.pl?biblionumber=26325|title=Նժդեհ: Կեանքն ու գործունէութիւնը: Նշխարներ: Վկայութիւններ|last=Աւօ|date=1968|publisher=Համազգային տպ|location=Պէյրութ}}</ref><ref>{{Cite web|url=http://am.hayazg.info/%D5%86%D5%AA%D5%A4%D5%A5%D5%B0_%D4%B3%D5%A1%D6%80%D5%A5%D5%A3%D5%AB%D5%B6|title=Նժդեհ Գարեգին — Hayazg|website=am.hayazg.info|accessdate=2020-04-29}}</ref>, որը հիմք է հանդիսացել հետագա հետազոտությունների համարհամար։ հիմքՎերատպվել է հանդիսացել։1989 թ. Լոս Անջելեսում։
Ավետիս Թումայանը մահացել է 1989 թվականի օգոստոսի 15-ին Բեյրութում<ref>«Ազդակ» օրաթերթ, 1989 թ., 23 սեպտեմբեր, Արտաշես Տեր-Խաչատուրյանի հոդվածը՝ Ավոյի մահվան քառասունքի առթիվ</ref>։ Նրա գրքերից որոշնեը պահպանվում են [[Հայաստանի ազգային գրադարան]]ում։
Ավո Թումայանի որդին ու թոռը՝ Մարգար և Ավետիս ԹումայաներըԹումայանները նրա արվեստանոցը վեր են ածել լուսանկարչական և տեսանկարահանման ստուդիայի։
== Ծանոթագրություններ ==
| 