«Համասեռականություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
|||
Տող 15.
{{legend|#ec8028|բանտարկություն}}
{{legend|#e73e21|ցմահ բանտարկություն}}
{{legend|#800000|մահապատիժ}}<div align="right">[[Պատկերի քննարկում:World homosexuality laws.svg|պատկերի քննարկում]]</div>]]'''Համասեռականություն, նույնասեռականություն''', ռոմանտիկ ձգտում, սեռական ձգտում կամ սեռական վարք նույն սեռի կամ գենդերի անձանց միջև։<!-- NOTE: "Sex" and "gender" are not always the same thing; for example, "sex" may refer to "biological sex" (being male or female), while "gender" may refer to a person's gender identity of being a man or a woman; therefore, like the Sexual orientation, Heterosexuality and Bisexuality articles, we have included both in the lead. --> Որպես սեռական կողմնորոշում, նույնասեռականությունը «հուզական, ռոմանտիկ և/կամ սեռական հարատև ձգտումներն» են նույն սեռի անձանց հանդեպ։ Այն նաև «վերաբերում է անձի նույնականացման զգացումին՝ հիմնված այդ ձգտումների և համայնքի անդամ լինելու վրա»<ref name="apahelp">{{cite web|url=http://www.apa.org/helpcenter/sexual-orientation.aspx|title=Sexual orientation, homosexuality and bisexuality|publisher=[[American Psychological Association]]|archiveurl=https://web.archive.org/web/20130808032050/http://www.apa.org/helpcenter/sexual-orientation.aspx|archivedate=8 August 2013|accessdate=10 August 2013}}</ref><ref name="amici">{{cite web|url=http://www.courts.ca.gov/documents/Amer_Psychological_Assn_Amicus_Curiae_Brief.pdf|title=Case No. S147999 in the Supreme Court of the State of California, In re Marriage Cases Judicial Council Coordination Proceeding No. 4365[...] – APA California Amicus Brief — As Filed|page=30|format=PDF|accessdate=21 December 2010}}</ref>։
Երկսեռականության և տարասեռականության հետ միասին նույնասեռականությունը հանդիսանում է սեռական կողմնորոշման երեք հիմնական տեսակներից մեկը՝ տարասեռական-նույնասեռական կոնտինուումի ներսում<ref name="apahelp" />։ Գիտնականները դեռ չեն պարզել, թե ինչպես է ձևավորվում անձի սեռական կողմնորոշումը, սակայն նրանք ենթադրում են, որ այն ժառանգական, հորմոնային և միջավայրի գործոնների փոխազդեցության արդյունք է<ref name="Frankowski">{{cite journal|author=Frankowski BL|author2=American Academy of Pediatrics Committee on Adolescence|date=June 2004|title=Sexual orientation and adolescents|url=http://pediatrics.aappublications.org/content/113/6/1827.long|journal=[[Pediatrics (journal)|Pediatrics]]|volume=113|issue=6|pages=1827–32|doi=10.1542/peds.113.6.1827|pmid=15173519}}</ref><ref name="Lamanna">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=fofaAgAAQBAJ&pg=PA82|title=Marriages, Families, and Relationships: Making Choices in a Diverse Society|author1=Mary Ann Lamanna|author2=Agnes Riedmann|author3=Susan D Stewart|publisher=[[Cengage Learning]]|year=2014|isbn=1305176898|page=82|quote=The reason some individuals develop a gay sexual identity has not been definitively established – nor do we yet understand the development of heterosexuality. The American Psychological Association (APA) takes the position that a variety of factors impact a person's sexuality. The most recent literature from the APA says that sexual orientation is not a choice that can be changed at will, and that sexual orientation is most likely the result of a complex interaction of environmental, cognitive and biological factors...is shaped at an early age...[and evidence suggests] biological, including genetic or inborn hormonal factors, play a significant role in a person's sexuality (American Psychological Association 2010).|accessdate=11 February 2016}}</ref><ref name="Stuart">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=ivALBAAAQBAJ&pg=PA502|title=Principles and Practice of Psychiatric Nursing|author=Gail Wiscarz Stuart|publisher=[[Elsevier Health Sciences]]|year=2014|isbn=032329412X|page=502|quote=No conclusive evidence supports any one specific cause of homosexuality; however, most researchers agree that biological and social factors influence the development of sexual orientation.|accessdate=11 February 2016}}</ref>, այն չի համարվում անձի ընտրություն<ref name="Frankowski" /><ref name="Lamanna" /><ref name="Kersey-Matusiak">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=X8O_wGedAYoC&pg=PA169|title=Delivering Culturally Competent Nursing Care|author=Gloria Kersey-Matusiak|publisher=[[Springer Publishing Company]]|year=2012|isbn=0826193811|page=169|quote=Most health and mental health organizations do not view sexual orientation as a 'choice.'|accessdate=10 February 2016}}</ref>։ Չնայած դեռ ոչ մի տեսություն չի ստացել համընդհանուր համաձայնություն, սակայն գիտնականները կողմնակից են կենսաբանական գործոնների հիմքի վրա առկա տեսությունների հետ<ref name="Frankowski" />։ Նշանակալիորեն ավելի շատ ապացույցներ կան, որոնք փաստում են անձի, հատկապես տղամարդկանց, սեռական կողմնորոշման ձևավորման վրա ոչ սոցիալական, կենսաբանական գործոնների դերի կարևորությունը<ref name="Bailey">{{cite journal|date=2016|title=Sexual Orientation, Controversy, and Science|journal=[[Psychological Science in the Public Interest]]|volume=17|issue=21|pages=45–101|doi=10.1177/1529100616637616|vauthors=Bailey JM, Vasey PL, Diamond LM, Breedlove SM, Vilain E, Epprecht M|PMID=27113562}}</ref><ref name="LeVay">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=HmQFFfa03nkC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false|title=Gay, Straight, and the Reason Why: The Science of Sexual Orientation|last=LeVay|first=Simon|date=2017|publisher=Oxford University Press|isbn=9780199752966}}</ref><ref name="Balthazart">{{cite book|url=https://books.google.com/books?id=3fjGjlcVINkC&printsec=frontcover#v=onepage&q&f=false|title=The Biology of Homosexuality|last=Balthazart|first=Jacques|date=2012|publisher=Oxford University Press|isbn=9780199838820}}</ref>։ Չկան հիմնավոր ապացույցներ, որ դաստիարակությունը կամ վաղ մանկության շրջանի խնդիրները կարող են սեռական կողմնորոշման ձևավորման վրա դեր խաղալ<ref name="rcp2007">{{cite web|url=http://www.rcpsych.ac.uk/workinpsychiatry/specialinterestgroups/gaylesbian/submissiontothecofe.aspx|title=Submission to the Church of England's Listening Exercise on Human Sexuality|publisher=The Royal College of Psychiatrists|accessdate=13 June 2013}}</ref>։ Չնայած նրան, որ որոշ մարդիկ նույնասեռականությունը համարում են անբնական<ref name="religioustolerance">{{cite web|url=http://www.religioustolerance.org/hom_fixe.htm|title=Divergent beliefs about the nature of homosexuality|last=Robinson|first=B. A.|year=2010|publisher=Religious Tolerance.org|accessdate=12 September 2011}}</ref>, գիտական ուսումնասիրությունները ցույց են տալիս, որ այն նորմալ է և մարդու սեռականության բնական տարբերակ է, և ինքն իրենով չի հանդիսանում բացասական հոգեբանական հետևանքների աղբյուր<ref name="apahelp" /><ref name="PAHO">{{cite web|url=http://new.paho.org/hq/index.php?option=com_content&task=view&id=6803&Itemid=1926|title="Therapies" to change sexual orientation lack medical justification and threaten health|publisher=Pan American Health Organization|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120523040848/http://new.paho.org/hq/index.php?option=com_content&task=view&id=6803&Itemid=1926|archivedate=23 May 2012|accessdate=26 May 2012|url-status=dead|df=dmy-all}}</ref>։ Չկան բավարար ապացույցներ, որոնք կհիմնավորեն սեռական կողմնորոշման փոխելուն ուղղված հոգեբանական միջամտությունների կիրառումը<ref name="apa2009">American Psychological Association: [http://www.apa.org/about/governance/council/policy/sexual-orientation.aspx Resolution on Appropriate Affirmative Responses to Sexual Orientation Distress and Change Efforts]</ref><ref>{{Cite web|url=https://www.psychology.org.au/About-Us/What-we-do/advocacy/Position-Statements/use-of-psychological-practice-sexual-orientation|title=Psychological practices that attempt to change sexual orientation: Position statement {{!}} APS|website=www.psychology.org.au|access-date=2020-01-28}}</ref>։
Նույնասեռական անձանց անվանելու համար օգտագործվում է լեսբուհի եզրույթը՝ կանանց դեպքում, և գեյ՝ տղամարդկանց։ [[Գեյ]] եզրույթը հաճախ կիրառվում է նույնասեռական և՛ կանանց, և՛ տղամարդկանց պարագայում։ Բնակչության մեջ գեյ և լեսբուհի մարդկանց, նույնասեռ ռոմանտիկ հարաբերությունների տոկոսային հարաբերությունը դժվար է վստահորեն գնահատել՝ տարբեր պատճառներից ելնելով, ներառյալ այն, որ շատ գեյ և լեսբուհի անձինք բաց կերպով չեն ներկայանում հասարակությանը՝ նախախնամության կամ խտրականության (օրինակ՝ [[հոմոֆոբիա]] և հետերոսեքսիզմ) պատճառով<ref name="levay">[[Simon LeVay|LeVay, Simon]] (1996). ''[https://www.washingtonpost.com/wp-srv/style/longterm/books/chap1/queerscience.htm Queer Science: The Use and Abuse of Research into Homosexuality].'' Cambridge: The MIT Press {{ISBN|0-262-12199-9}}</ref>։ Նույնասեռականությունը տարածված է նաև շատ կենդանատեսակների մոտ{{refn|<ref>{{cite web|url=https://www.sciencedaily.com/releases/2009/06/090616122106.htm|title=Same-sex Behavior Seen In Nearly All Animals, Review Finds|work=ScienceDaily}}</ref><ref>[http://www.news-medical.net/news/2006/10/23/20718.aspx ''1,500 animal species practice homosexuality''. ''The Medical News'', 23 October 2006] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110210172226/http://www.news-medical.net/news/2006/10/23/20718.aspx |date=10 February 2011 }}</ref><ref>Sommer, Volker & Paul L. Vasey (2006), Homosexual Behaviour in Animals, An Evolutionary Perspective. [[Cambridge University Press]], Cambridge. {{ISBN|0-521-86446-1}}</ref><ref name=Bagemihl>{{harv|Bagemihl|1999}}</ref><ref name="Biological Exuberance: Animal"/>}}։
Շատ գեյ և լեսբուհի անձինք հարատև նույնասեռ հարաբերության մեջ են։ ԱՄՆ-ում գեյ և լեսբուհի անձանց մարդահամարը առաջին անգամ իրականացվեց 2010-ականներին, երբ կար դրա համար նախատեսված հարցաթերթիկ, կային քաղաքական պայմաններ և մեծացել էր այդ անձանց տեսանելիությունը հասարակության մեջ<ref name="Committed">* [http://www.mercurynews.com/census/ci_18334802?nclick_check=1 Census statistics show quarter of California same-sex couples raising kids]
* [http://www.starnewsonline.com/article/20110630/ARTICLES/110639995/1004/sitemaps Region Saw Increase In Same-Sex Households]
* [http://abcnews.go.com/Health/sex-couples-census-data-trickles-quarter-raising-children/story?id=13850332 Census 2010: One Quarter of Gay Couples Raising Children]
* [http://www.startribune.com/local/125537288.html Minnesota Sees 50% Rise in Number of Gay Couples] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110717123400/http://www.startribune.com/local/125537288.html|date=17 July 2011}}
* [http://www.poughkeepsiejournal.com/article/20110714/NEWS01/107140334/Census-Dutchess-Ulster-gay-households-increase Census:Dutchess, Ulster Gay Households Increase]
* [http://westchesterrealestateinformation.com/same-sex-couples-numbers-soar-in-ny-2010-census-finds/ Same Sex Couples' Numbers Soar In N.Y, 2010 Census Finds] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20130430050627/http://westchesterrealestateinformation.com/same-sex-couples-numbers-soar-in-ny-2010-census-finds/|date=30 April 2013}}
* [http://www.edgeboston.com/index.php?ch=news&sc=local&sc3=&id=123278 87% Increase in Same-Sex Nevada Households Since 2000]
* [https://archive.today/20130130091511/http://www.necn.com/07/14/11/Gay-lesbian-households-increase-in-Okla/landing_politics.html?&apID=aebfe9933c274365a694d062894d773c 2010 Census indicates increase among same-sex homeowners in Oklahoma]
* [http://www.wnyc.org/blogs/wnyc-news-blog/2011/jul/15/spike-number-same-sex-couples-city/ Spike In Number of City's Same-Sex Couples] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110727052503/http://www.wnyc.org/blogs/wnyc-news-blog/2011/jul/15/spike-number-same-sex-couples-city/|date=27 July 2011}}</ref>։ Հոգեբանական առումներով այդ հարաբերությունները համարժեք են տարասեռ հարաբերությունններին<ref name="amici" />։ Մարդկության պատմության ընթացքում նույնասեռ հարաբերությունները և գործողությունները հանդիսացել են ինչպես հիացմունքի, այնպես էլ դատապարտման առարկա՝ կախված տվյալ մշակույթից և նրանից, թե ինչ կերպ են դրանք արտահայտվել<ref name="psych2010">[http://healthyminds.org/More-Info-For/GayLesbianBisexuals.aspx Sexual Orientation] {{webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110726144306/http://healthyminds.org/More-Info-For/GayLesbianBisexuals.aspx|date=26 July 2011}}. ''American Psychiatric Association''.</ref>։ 19-րդ դարից ի վեր գոյություն ունի համաշխարհային շարժում, որի նպատակն է գեյ մարդկանց ազատությունը և հավասարությունը, ներառյալ բռնության դեմ ուղղված օրենսդրությունը՝ պաշտպանելու գեյ երեխաներին դպրոցում, խտրականության դեմ օրենսդրությունը, բանակում ծառայելու հավասար հնարավորությունը, առողջապահության հասանելիությունը, որդեգրելու հավասար հնարավորությունը, և ամուսնական հավասարության հաստատումը։
=== Տերմինաբանություն ===
| |||