«Հայաստանի առաջին հանրապետություն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
Տող 444.
''
1920 թ-ի
{|class="wikitable"
Տող 506.
1920 թ-ի մայիսին՝ Խորհրդային [[Ռուսաստան|Ռուսաստանի]] «[[հինգերորդ շարասյուն|հինգերորդ շարասյան]]»՝ Հայաստանի [[բոլշևիկներ|բոլշևիկների]] բարձրացրած զինված խռովության արդյունքում Խատիսյանը հրաժարական տվեց։
==== ՀՀ Կառավարության յոթերորդ կազմը ====
''(Կոալիցիոն հինգերորդ կառավարություն՝ [[1920]] թվականի [[մայիսի 5]] – [[1920]] թվականի [[նոյեմբեր]])
''
[[Ալեքսանդր Խատիսյան|Ա.Խատիսյանի]] հրաժարականից հետո 1920 թ. մայիսի 5-ին վարչապետ դարձավ բժշկագիտության դոկտոր [[Համո Օհանջանյան|Համո Օհանջանյանը]]։ Ժողովրդին արվեց հետևյալ հայտարարությունը.
{{cquote|''Տաճիկ փաշաները մի կողմից, բոլշևիզմի կարմիր պատմուճանը հագած ադրբեջանյան խաները մյուս կողմից նորից սպառնում են Հայաստանի անկախությանն ու ազատությանը''}}
Կառավարության ոչ ամբողջական կազմը հետևյալն էր.
{|class="wikitable"
! width="70px" style="font-size:9px;text-align:left;background-color:#aaa;color:#FFF;"| ԼՈՒՍԱՆԿԱՐ
! width="200px" style="font-size:9px;text-align:left;background-color:#aaa;color:#FFF;"| ԱՆՈՒՆ
! width="300px" style="font-size:9px;text-align:left;background-color:#aaa;color:#FFF;"| ՊԱՇՏՈՆ
! width="200px" style="font-size:9px;text-align:left;background-color:#aaa;color:#FFF;"| ՄԱՆՐԱՄԱՍՆԵՐ
|-
| [[Պատկեր:045 hamo ohanjanyan.jpg|70px]]
| Համո Օհանջանյան
| [[ՀՀ Վարչապետ]], [[ՀՀ Արտաքին Գործերի նախարար]]
| [[ՀՅԴ]]
|-
|
| [[Ռուբեն Տեր-Մինասյան]]
| [[ՀՀ Ռազմական նախարար]]
| [[ՀՅԴ]]
|-
| [[Պատկեր:125 artashes enfiajyan.jpg|70px]]
| [[Արտաշես Էնֆիաջյան]]
| [[ՀՀ Ֆինանսների նախարար]]
| [[Հայ ժողովրդական կուսակցություն]]
|-
| [[Պատկեր:121 gevorg ghazaryan.jpg|70px]]
| [[Գևորգ Ղազարյան (քաղաքական գործիչ)|Գևորգ Ղազարյան]]
| [[ՀՀ Կրթության նախարար]]
|
|-
| [[Պատկեր:Sargis-Araratyan.jpg|70px]]
| [[Սարգիս Արարատյան]]
| [[ՀՀ Հանրային Խնամատարության նախարար]]
| [[ՀՅԴ]]
|-
| [[Պատկեր:123 arshak jamalyan.jpg|70px]]
| [[Արշակ Ջամալյան]]
| [[ՀՀ Կապի նախարար]]
| [[ՀՅԴ]]
|-
|
| [[Սիմոն Վրացյան]]
| [[ՀՀ Գյուղատնտեսության նախարար]]
| [[ՀՅԴ]]
|-
| [[Պատկեր:013 sahak torosyan.jpg|70px]]
| [[Սահակ Թորոսյան]]
| [[ՀՀ Մատակարարման նախարար]]
| [[ՀՅԴ]]
|}
Օգոստոսին [[Սահակ Թորոսյան]]ի փոխարեն Մատակարարման նախարար է նշանակվում [[Սարգիս Արարատյան]]ը։
Նախ փորձելով անարյուն, ապա զինված ուժերով՝ երկու շաբաթում վերջ տրվեց երկրում ապստամբական շարժմանը։ Բոլշևիկյան ապստամբությունը ճնշվեց։ Բաքվի այսպես կոչված սովետականացումից, այսինքն՝ Ռուսաստանի կողմից փաստացի զավթումից հետո ռուսական և նրանց միացած Սովետական Ադրբեջանի բոլշևիկյան զորքերը համատեղ գրավում են Արցախն ու Իջևանը։ Բոլշևիկներին գերի են ընկնում ու գերության մեջ սպանվում են Հայաստանի խորհրդարանի՝ Ազգային Ժողովի պատգամավորներ [[Արշակ Շիրինյան]]ն ու [[Վահան Խորենի]]ն, Ներքին գործերի նախարարի պաշտոնակատար [[Սարգիս Մանասյան]]ը։
Պետական ծախսերը Հայաստանի կառավարությունը հոգում էր թղթադրամներով. օրական տպագրվում էր 6-800 միլիոն ռուբլի։ Փոփոխություններ կատարվեցին հարկային քաղաքականության մեջ։ Հուլիսին կատարվեց 20 միլիոն ԱՄՆ դոլարին համարժեք փոխառություն<ref name="ayrer"/>, որը արվելու էր տաս տարով։ Բաց էին թողնվելու 10, 25, 50 դոլարանոց պարտաթղթեր<ref name="gov">[http://www.gov.am/am/prime-ministers/info/97/ Համո /Համազասպ/ Օհանջանյան]</ref>։ Աշխատանք էր տարվում գյուղատնտեսության և պետական գույքի նախարարությունում։
Տնտեսական առաջարկներ հետևեցին հայ և այլազգի գործարարներից<ref name="ayrer"/>։ Փոփոխություններ կատարվեցին հարկային քաղաքականության բնագավառում<ref name="gov"/>։
Կազմակերպվում էր լեռնաարդյունաբերությունը։
Կառավարությունը հուլիսին հաստատեց [[Հայաստանի զինանշան|Հայաստանի պետական զինանշանի]] նախագիծը։ Զինանշանի հեղինակներն են եղել [[Ալեքսանդր Թամանյան]]ը ու [[Հակոբ Կոջոյան]]ը։
Ընդունվում է քաղաքացիության մասին օրենքը։
Մայիսին [[Լևոն Շանթ]]ի ղեկավարած պատվիրակությունը մեկնեց [[Մոսկվա]]՝ բանակցելու Չիչերինի հետ։ Հոկտեմբերին կազմվեց դաշնագրի նախագիծը, որով Խորհրդային Ռուսաստանը ճանաչում էր Հայաստանի անկախությունն ու անձեռնմխելիությունը, Հայաստանին մնում էր [[Զանգեզուր]]ը, իսկ [[Արցախ]]ն և [[Նախիջևան]]ը մնում էին ինքնավար։ Բայց կառավարության դիվանագիտական ջանքերն ի դերև ելան։ Հոկտեմբերին կազմվեց դաշնագրի նախագիծը, որով Խորհրդային Ռուսաստանը ճանաչում էր Հայաստանի անկախությունն ու անձեռնմխելիությունը. Հայաստանի մեջ է մտնում Զանգեզուրը, իսկ Ղարաբաղը և Նախիջևանը մնում են ինքնավար<ref name="gov"/>։
[[Օգոստոսի 10]]-ին ստորագրվեց [[Սևրի պայմանագիր]]ը, իսկ Հայաստանի ու [[Թուրքիա]]յի սահմանի գծման մանդատը տրվում է ԱՄՆ նախագահ [[Վուդրո Վիլսոն]]ին։
=== Պաշտպանության նախարարներ ===
| |||