«Պլանկի հաստատուն»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
չ մանր-մունր ուղղումներ, փոխարինվեց: → (2) |
||
Տող 32.
1923 թ. [[Լուի դը Բրոյլ]]ը հրապարակեց իր հայտնի առնչությունը, ըստ որի՝ Պլանկի հաստատունը կապ է հաստատում ոչ միայն ֆոտոնի, այլև ցանկացած մասնիկի իմպուլսի և ալիքի երկարության միջև, ինչը շուտով հաստատվեց փորձնականորեն։
Պլանկը հայտնաբերեց, որ ֆիզիկայում [[գործողություն]]ը չի կարող պատահական արժեքներ ընդունել և բազմապատիկ է մի մեծության, որը հետագայում ստացավ «գործողության [[քվանտ]]» անվանումը. այժմ այն կոչվում է Պլանկի հաստատուն։ Այս երևույթը, որը նկատելի չէ առօրյա կյանքում գործողության քվանտի չափազանց փոքր արժեքի պատճառով, միկրոաշխարհի անկապտելի հատկանիշներից մեկն է։ Հնարավոր չէ նկարագրել որևէ երևույթ՝ առանց հաշվի առնելու գործողության քվանտացումը։ Որոշ դեպքերում, ինչպես, օրինակ, ատոմների մոնոքրոմատիկ լույսի համար, գործողության քվանտը նաև նշանակում է, որ կան որոշակի թույլատրված և արգելված էներգիական մակարդակներ։
Եթե հաճախությունը տրվում է [[անկյունային արագություն|անկյունային արագությամբ]], հարմար է 2<math>\pi</math> գործակիցը ներառել Պլանկի հաստատունի մեջ։ Արդյունքում ստացված հաստատունը կոչվում է ''«Պլանկի կրճատված (բերված) հաստատուն»'' կամ ''«Դիրակի հաստատուն»''։ Թվային արժեքով այն հավասար է Պլանկի հաստատունին՝ բաժանած <math>2\pi</math>-ի և նշանակվում է
:<math>\hbar = \frac{h}{2 \pi}</math>:
<math>\omega </math> [[անկյունային հաճախություն]] ունեցող ֆոտոնի էներգիան (որտեղ <math>\omega -2\pi\nu</math>) կլինի
Տող 83.
=== Անորոշությունների սկզբունքը ===
Պլանկի հաստատունը կարևոր դեր ունի նաև [[Վերներ Հայզենբերգ]]ի անորոշությունների սկզբունքում, ըստ որի` մասնիկի կոորդինատի և իմպուլսի
:<math> \Delta x\, \Delta p \ge \frac{\hbar}{2}</math>
առնչությամբ, որտեղ անորոշությունը նշանակում է չափվող արժեքների ստանդարտ շեղումը սպասվող արժեքներից։ Այս առնչությանը բավարարում են նաև չափման ենթակա ֆիզիկական մեծությունների այլ զույգեր։ Այստեղ անորոշությունը բխում է ոչ թե չափող սարքերի անճշտությունից, այլ՝ քվանտային չափումների և քվանտային մասնիկների բնույթից։
Տող 97.
=== Ավոգադրոյի հաստատուն ===
<math>N_A</math>[[Ավոգադրոյի հաստատուն
:<math>N_{\rm A} = \frac{M_{\rm u} A_{\rm r}({\rm e})}{m_{\rm e}} = \frac{M_{\rm u} A_{\rm r}({\rm e}) c_0 \alpha^2}{2 R_{\infty} h}</math>:
Ավոգադրոյի հաստատունի կախումը Պլանկի հաստատունից (<math>r^2> 0.999</math>) ներառում է նաև հարակից ֆիզիկական հաստատունները, ինչպես օրինակ [[ատոմական զանգվածի հաստատուն]]ը։ Պլանկի հաստատունի արժեքի անճշտությունը սահմանափակում է մեր իմացությունը ատոմների և [[ներատոմային մասնիկներ]]ի զանգվածների մասին, երբ արտահայտվում է ՄՄՀ միավորներով։ Այդ մասնիկների զանգվածները հնարավոր է չափել ավելի ճշգրիտ զանգվածի ատոմական միավորներով, սակայն հնարավոր չէ ճշգրտորեն արտահայտել կիլոգրամներով։
| |||