Վիքիպեդիա

«Ուիլյամ Բլեյք»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
չ կետադրական նշանը ծանոթագրությունից հետո oգտվելով ԱՎԲ
Տող 4.
 
== Կենսագրություն ==
Բլեյքը ծնվել է 1757 թ, նոյեմբերի 28-ին, [[Լոնդոն]]ում, Սոհո շրջանում, խանութպանի ընտանիքում։ Նա երրորդն էր յոթ երեխաներից<ref>[http://www.poets.org/poet.php/prmPID/116 poets.org/William Blake, retrieved online 13 June 2008]</ref><ref name=bent>Bentley, Gerald Eades and Bentley Jr., G. ''William Blake: The Critical Heritage''. 1995, pp. 34–5.</ref>, որոնցից երկուսը մահացել էին մանուկ ժամանակ։հասակում։ Ուիլյամը հաճախում է դպրոց մինչև 10 տարեկան դառնալը՝ սովորելով ընդամենը գրել և կարդալ, սակայն ուսումը շարունակել է տանը՝ մոր օգնությամբ։ Նրա ծնողները եղել էին [[Բողոքականություն|բողոքականներ]] ՝ ''Մոռավյան ելեղեցու դիսենտներհետևորդներ'' և շատ հավատացյալ մարդիկ էին։ Հենց [[Աստվածաշունչ|Աստվածաշնչն]] է խոր ազդեցություն թողել հետք Բլեյքի աշխարահայացքի վրա։ Ողջ կյանքի ընթացքում [[Աստվածաշունչ]]ը կմնա նրա ներշնչանքի հիմնական և ամենակարևոր աղբյուրը։
 
[[Պատկեր:1958 CPA 2128.jpg|150 px|right|thumb|Նամականիշ, ԽՍՀՄ, 1958 թ.]]
Տող 20.
[[Պատկեր: Newton-WilliamBlake.jpg|մինի|ձախից|200px|Նյութոն (1795)]]
 
1889 թվականին, ֆրանսիական հեղափոխության սկզբնական շրջանում, հրատարակվում է նրա բանաստեղծությունների ''«Անմեղության երգեր» ժողովածուն'', իսկ 1794 թվականին ՝''«Հմտության եգեր»-ը'' , որտեղ ընդգրկված բանաստեղծությունները գրվել են արդեն յակոբինյան ահաբեկման և հիասթափության շրջանում։
 
Ուիլյամ Բլեյքը մահացել է 1827 թվականի օգոստոսի 12-ին, «[[Աստվածային կատակերգություն|Աստվածային կատակերգության»]] նկարազարդման աշխատանքների եռուն շրջանում։ Նրա մահը եղել է հանկարծակի և անբացատրելի։
1965 թվականից ի վեր նրա գերեզմանավայրը կորցվել և մոռացվել էր, իսկ գերեզմանաքարը տեղափոխվել էր նոր տեղ։
Իր կյանքի ընթացքում Բլեյքը անհայտ էր հասարակության մեջ և հայտնի էր միայն ընթերցողների նեղ շրջանակներում, սակայն հռչակ է ձեռք բերում մահվանից հետո ''պրերաֆաէլիտներիպրեռաֆայելիտների'' կողմից։ Բլեյքը մեծ ազդեցություն է թողել XX դարի արևմտյան մշակույթի վրա։ ''«Երուսաղեմ» երգը'' ՝գրված Բլեյքի բանաստեղծության հիման վրա, համարվում է [[Մեծ Բրիտանիա]]յի ոչ պաշտոնական օրհներգը։ Ռուս ընթերցողի համար Բլեյքը բացահայտվել է [[Սամուիլ Մարշակ]]ի շնորհիվ, որը երկար տարիներ աշխատել է Բլեյքի բանաստեղծությունների թարգմանության վրա։
 
=== Ուսումը փորագրողի մոտ ===
1772 թվականի, օգոստոսի 4, Բլեյքը ընդունվում է 7-ամյա փորագրչական ուսուցմանը Գրեյթ Քուին Սթրիթ հասցեով՝ փորագրող [[Ջեյմս Բեսայեր]]ուի մոտ։ Այդ ժամկետի ավարտմանըավարտին, երբ նրա 21 տարին արդեն լրացած կլիներ, նա պետք է դառնար պրոֆեսիոնալ փորագրող։ Բայց չի եղել ոչ մի նվաճում, որը չէր զուգորթվումզուգորդվում լուրջ անհամաձայնությամբ կամ էլ վեճով ուսուցչուուսուցչի և աշակերթիաշակերտի միջև։ Սակայն Բլեյքի կենսագիրը՝ [[Փիթեր Աքրոյդ]]ը նշում է, որ հետագայում Բլեյքը կնշի Բեսայերի անունը իր հակառակորդների ցուցակում, բայց կարճ ժամանակ հետո կջնջի։ Պատճառն այն էր, որ Բեսայերի փորագրելու ոճն արդեն համարվում էր հնացած և նրա աշակերտին այն ոչ մի փորձ չէր հաղորթումհաղորդում, ինչը վատ կարող էր անդրադառնալ Բլեյքի ապագա ճանաճմանճանաչման գործին։ Ի հարկեԻհարկե, Բլեյքը դա լավ հասկանում էր։
 
[[Պատկեր: William Blake - Sconfitta - Frontispiece to The Song of Los.jpg|մինի|ձախից|200px|Արարիչ- Բլեյքի ստեղծագործությունների առանցքային կերպար: «Լոս Երգի» փորանկարի վրա պատկերված է արարիչ '''Ուրիզենը''', ով աղոթում իր իսկ ստեղծաց աշխարհի առջև: Սա երրորդ պատկերազարդ գիրքն է «Մայրցամաքային մարգարեություններ» շարքից, որը Բլեյքը նկարել էր կնոջ հետ միասին:]]
 
Երրորդ ուստարվա ընթացքում Բեսայերը ուղարկում է Բլեյքին [[Լոնդոն]],՝ արտանկարելարտանկարելու գոտիկգոթական եկեղեցիների գեղատեսիլ որմնանկարները (շատ հավանական է, որ դա արվել էր միայն նրա համար, որ ավելի սրացվեր վեճը Բլեյքի և Ջեյմս Փարկերի՝ Բեսայերի մյուս աշակերտի մեջև )։ Փորձը, որ Բլեյքը ձեռք էր բերել աշխատանքների ընթացքում [[Վեստմինստերյան աբբայություն]]ում, օգնում են նրան ձևավորել սեփական նկարչական ոճն և մտքեր։ Այդ ժամանակվա Աբբայությունը եղել էր զարդարված ռազմական զրահներով և հանդերձանքով, հոգեհանգիստի հիշատակման պատկերներով և բազմաթիվ մոմե ֆիգուրներով։ Աքրոյդը նշում է, որ «ամենա ուժեղամենաուժեղ տպավորությունները ստեղծվում էին վառ գույների հերթագայությամբ, երևալով և անհայտանալով»: Երկար երեկոներ է Բլեյքը անցկացրել ուրվանկարելով Աբբայությունը։ Մի օր նրան ընդհատում են Վեսթմինյան դպրոցի սաները, որոնք այնքան են տանջում Բլեյքին, որ վերջինս ուժգին հրուվ է մեկին և ցած գցում կոճղից։
Բլեյքը տեսնում է ևս բազմաթիվ տեսիլքներ Աբբայությունում, օրինակ՝ եկեղեցական ընթացքը վանակաների և քահանաների հետ, ինչի ժամանակ նրան տրամադրվում էր սաղմոսների և բազմաձայն օրհներգերի կատարումը։
 
=== Թագավորական Ակադեմիաակադեմիա ===
1779 թվականի, հոկտեմբերի 8 Բլեյքը դառնում է '''Թագավորական ակադեմիայի''' ուսանող Օլդ Սոմերսեթ Նաուսում, Սթրենդ փողոցի մոտակայքում։ Չնայած, որ ուսուցման համար վճարել հարկավոր չէր, բայց 6 տարիների ընթացքում ակադեմիայում Բլեյքը պետք է ինքն գներ իր համար բոլոր ուսուցման համար անհրաժեշտ պարագաները։ Այստեղ նա ըմբոստանում է այն բանի դեմ, որը անվանվում էր ''«ժամանակակից նկարիչների անավարտ ոճ»'', ինչպիսիք են [[Ռուբենս]]ը, որը այդքան սիրվել էր [[Ջոշուա Ռեյնոլդս]]ի՝ դպրոցի առաջին նախագահի կողմից։ Գալիս է ժամանակ, երբ Բլեյքը սկսում է ատել Ռեյնոլդսի վերաբերմունքը դեպի արվեստ ընդհանրապես և նրա փնտրտուկը «միակ ճշմարիտի» և «գեղեցկության դասական հասկացությանը»: [[Ջոշուա Ռեյնոլդս|Ռեյնոլդսը]] գրում էր իր ''Մտորումներում'', որ «հակում դեպի վերացական տեսիլքներ այս կամ այն առարկայի նաև դեպի ընթանրացում և դասակարգում՝ դա մարդու մտքի հաղթանակն է»: Իր հերթին Բլեյքը իր գրարումներում նշում էր, որ «ամեն ինչ ընդհանրացնելը նշանակում է լինել ապուշ, քանզի հենց ուշադրության բեվևռվածությանն է արժանի ցանկացած առանձնահատկությունը»: Բլեյքը, նաև չէր սիրում Ռեյնոլդսի կեղծ համեստութունը, որը նա համարում էր երկերեսանություն։ Բլեյքը նախընտրում էր դասական կարգապահությունը և հստակությունը, որը իր ազդեցությունն էր թողել [[Ռաֆայել]]ի և [[Միքելանջելո]]ի վաղ աշխատանքներում քան ժամանակակից Ռեյնոլդսի յուղաներկ աշխատանքները։
 
Տող 48.
Բլեյքը պատկերազարդում է [[Մերի Ուոլսթոունքրաֆթ]]ի ''«Անեղծ պատմվածքներ իրական կյանքից»'' գիրքը։ Համարվում է, որ նրանք իբրև կիսում էին սեռերի հավասարության և ամուսնության ինստիտուտի տեսակետները, բայց ոչ մի փաստացի վկայություն չկա, որ նրանք հանդիպել էին։ 1793 թվականին լույս է տեսնում '''Ալբիոնի դստեր տեսիլքներ''' և հետևում է Բլեյքի քննադատումը աբսուրդ բռնի ժուժկալությանը, ամուսնության առանց սիրո, և կանգնում է կանացի իրավունքների պաշտպանությանը։
 
=== ՄակերևույթայինՄակերևութային դրոշմվածք ===
1788 թվականին 31 տարեկան հասակում Բլեյքը սկսում է փորձել իրեն մակերևույթային դրոշմվածքի ոլորտում։ Դա մետոթ է, որը նա կսկսի օգտագործել իր բանաստեղծական և պամֆլետ գրքերը ձևավորելով, իր նկարները և, իհարկե, հենց դրանով էլ կլինի պատրաստված Բլեյքի գլուխգործոցը – Աստվածաշնչի պատկերազարդումներ։ Այդ միջոցը օգտագործվում էր գրքերի պատկերազարման մեջ և պատկերազարդումների գրքերում, տպված նկարներով և առանց տեքստի։ Որպիսզի կատարվի նկարի կամ կոնկրետ տեքստի դրոշմածքը, այդ ամենը, գրչով կամ վրձինով թթվադիմացկուն լուծիչով, տեղադրվում էր պղնձե շերտի վրա։ Պատկերները կարող էին տեղադրված լինել հենց տեքստի կողքին, նմանվելով հին պատկերազարդ ձեռագրերի։ Հետո դրոշմվածքը կատարվում էր երկրորդ անգամ, բայց արդեն թթվի մեջ, որպիսզի ընդգծվի ծայրերը և պատվի մնացած մասերը, որոնք փոքր-ինչ քայքայվում են, հետագայում նկարի մակերևույթը դառնում էր ավելի հստակ։
Դա պարզապես գլխաշրջում է կատարում դասական դրոշմվածքի եղանակի մեջ, համաձայն ինչի, թթվով պատվում է միայն ուրվագծերը, իսկ թիթեղի վրա արվում է '''ինթալիա'''՝ խոր տպում։ Մակերևույթային դրոշմվածքը՝ Բլեյքի ստեղծագործությունը, հետագայում դառնում է կարևոր առևտրական տպման եղանակ։ Նախքան էջերը, որոնց վրա կատարվում էր դրոշմվածքը թիթեղների միջոցով, դառնում էին գրքի հատորներ, դրանք ջրաներկի միջոցով ներկվում էին, իսկ հետո կարվում էին։ Բլեյքը օգտագործում էր այդ դրոշմվածքի եղանակը որպիսզի պատկերազարդի իր հայտնի ստեղծագործությունները՝ ''«Անմեղության ու հմտության երգեր»'', ''«Թելի Գիրքը»'', ''«Դրախտի և դժոխքի ամուսնությունը»'', ''«Երուսաղեմ»''<ref>Viscomi, J. ''Blake and the Idea of the Book''. Princeton, NJ: Princeton University Press, 1993; Phillips, M. ''William Blake: The Creation of the Songs'', London: The British Library, 2000.</ref>
 
=== ՓորանկարներՓորագրանկարներ ===
Չնայած այն բանիբանին, որ Բլեյքը դարձել էր հայտնի ի շնորհիվ իր մակերևույթային դրոշմվածքի տեխնոլոգիային, նա հաճախ իր իսկ աշխատանքներում օգտագործում '''ինթալիայի մեթոդը''', ինչը XVIII դարի փորանկարչության ստանդարտն էր համարվում։ '''Ինթալիայի մեթոդը''' – դա թիթեղի վրա նաշխնախշ (ակոս, ծրատում) հանելն էր։ Դա բարդ և ժամանակատար աշխատանք էր։ Որպիսզի պատկերը տեղափոխվի թիթեղի վրա, պետք էր շատ ժամանակ, ամիսներ և անգամ տարիներ, բայց, ինչպես նկատել էր Բլեյքի ժամանակորդ [[Ջոն Բոյթել]]ը, այդպիսի փորանկարչական եղանակը դարձնում էր ապրանքն անմրցունակ առևտրում, թույլ տալով նկարիչներին ավելի մոտիկ լինել ժողովրդին և դարձնում էր այն XVIII դարի մշակույթի կարևորագույն տեսակներից։
Բլեյքը օգտագործում էր ինթալիայի մեթոդը իր աշխատանքներում, հատկապես [[Հոբ|Հոբի Գրքի]] նկարազարդումներում, որը նա ավարտել էր մահից առաջ։ Բլեյքի նորաստեղծ տեխնիկան՝ մակերևույթային դրոշմվածքը, դաժան քննադատության արժանացավ, սակայն 2009 թվականին արված հետազոտությունները, մեծ ուշադրություն են դարձնում պահպանված թանթերին ( թիթեղներին), նաև նրանց, որոնք օգտագործվել էին [[Հոբ|Հոբի Գրքի]] վրա։ Դրանք վկայում են այն բանի մասին, որ նա նաև հաճախ օգտագործում էր '''repoussage''' (հարթաքանդակ) տեխնիկան, ինչը նրան թույլ էր տալիս հարթեցնել սխալմունքերը. հարկավոր էր միայն շրջել թիթեղը և միքանի հարվածներով հարթեցնել անցանկալի ակոսները՝ տալով ուռուցիկություն։ Այն ժամանակների համար այդպիսի տեխնիկան բնորոշ էր փորագրչական աշխատանքներին, սակայն այն շատ էր զիջում ջրային (հեղուկային) միջավայրում ավելի արագ դրվագմանը ( հատմանը), որը օգտագործում էր Բլեյքը իր մակերևույթային դրոշմվածքում<ref>Sung, Mei-Ying. ''William Blake and the Art of Engraving''. London: Pickering and Chatto, 2009.</ref>։
 
Տող 72.
Հետագայում Բլեյքը կսկսի վաճառել մեծ թվով աշխատանքներ, հատկապես Աստվածաշնչին վերաբերող նկարները՝ Թոմաս Բաթսին՝ Բլեյքի հովանավորին, ով ընկալում էր նրան, ավելի շուտ որպես ընկեր, քան որպես արժանի նկարիչ, որի աշխատանքները եղել են արժանացված ճանաչմանը։ Բլեյքի ամբողջ կյանքի ընթացքում հենց դա էլ եղել էր նրա աշխատանքների նկատմամբ բնորոշ տեսակետ, կարծիք։
 
==== Դանթեի «Աստվածային կատակերգությունը» ====
1826 թվականին Լինելը պատվաստում է Բլեյքին հետաքրքրություն դեպի [[Դանթե]]ի [[Աստվածային կատակերգություն|Աստվածային կատակերգությանը]]: Ստեղծագործությունը ոգեշնչում է Ուիլյամին պատրաստել մի շարք նոր փորանկրարներ։ Սակայն Բլեյքի մահը թույլ չի տալիս ավարտին հասցնել խիզախ մտադրությունը և միայն մի քանի թվով աշխատանքներ ջրաներկով ու ընդամենը 7 փորձնական դրոշումները լինում են պատրաստ։ Բայց անգամ դրանք են արժանանում հիացմունքի։
 
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Ուիլյամ_Բլեյք» էջից