«Սամիթ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1.
{{Տաքսոտուփ2|Վիքիդատա=այո}}
{{միացնել|Սամիթ բուրավետ}}
'''Սամիթ''', (''Anethumբաղբակ, graveolens''տերաղոթիկ, հայերենտերաղոթի, այլ անվանումներ՝սամիթ բուրավետ''բաղբակ'', ''տերաթողիկ'',({{lang-lat|Anethum ''տերաղոթի''graveolens}}), նեխուրազգիների[[նեխուրազգիներ]]ի ընտանիքին (''Apiaceae'') պատկանող միամյա տերևաբանջար։ Օգտագործվում է որպես թարմ կանաչի, որպես համեմունք՝ [[վարունգ]]ի և այլ թթուների մեջ, իսկ [[Ձմեռ|ձմռան]] ժամանակ կերակուրների մեջ օգտագործվում է չորացված սամիթը։
 
Սերմերն հարուստ են եթերային յուղով, որն ակտիվորեն օգտագործվում է հրուշակեղենի, պահածոների և բուրումնավետ օճառների արտադրության մեջ<ref>{{cite book|title=«Խոհանոցային կանաչիներ: Մշակումը, հավաքը և օգտագործումը»|year=1912|publisher=«Օրինջ ջադ քամփընի»|url=http://www.gutenberg.org/files/21414/21414-h/21414-h.htm#Page_87|author=Մ. Գ. Քեյնս|archivedate=2007|format=Անգլերեն}}</ref>: Նույն եթերայի յուղն ավելի քիչ չափաբաժնով առկա է նաև սամիթի տերևների և ցողունի մեջ, որով էլ պայմանավորված է բույսի առաձնահատուկ հոտը։
Տող 6.
Սամիթաջուրը [[Բժշկություն|բժշկության]] մեջ լայնորեն օգտագործվում է երեխաների ստամոքսային ցավերը մեղմացնելու, ինչպես նաև առաջացած գազերը հեռացնելու համար։ Սամիթի տերևները հարուստ են [[Վիտամին A|A]] և [[C վիտամին]]ներով։
 
== Բուսաբանական նկարագրությունընկարագրություն ==
[[Պատկեր:Anethum graveolens seeds.JPG|190px|thumb|աջից|Սամիթի սերմերի տեսքը]]
 
Պատկանում է նեխուրազգիներիՆեխուրազգիների (''Apiaceae'') ընտանիքին։ընտանիքին Միամյապատկանող միամյա բույս է։է, որն Արմատներնունի առանցքային և բավականին լավ ճյուղավորված։ճյուղավորված արմատներ։ Ցողունը կանգուն է, ճյուղավորված, կլոր, հարթ և առանց թավի հասնում է մինչև 120-150 սմ բարձրության։
 
Սամիթի տերևները հերթադիր են, եռակի-փետրաձև, նեխ ասեղնաձև բլթակներով կտրտված։ Տերևների գույնը տատանվում է դեղնականաչից մինչև մուգ կապտականաչ։ Ստորին տերևները կոթունավոր են, իսկ վերինները՝ նստադիր։ Ծաղկափթթությունը բարդ հովանոց է, բաղկացած փոքր հովանոցներից։ Բազմաճառագայթ հովանոցներում դասավորված [[ծաղիկ]]ները դեղին են, մանր ձվաձև կամ էլիպսաձև պտուղները՝ կողավոր երկսերմիկներ<ref name=":0" />։ Ծաղիկները երկսեռ են, բաղկացած 5 բաժակաթերթերից, 5 դեղնագույն պասկաթերթերից, 5 [[առէջ]]ներից և 2 միաձույլ [[վարսանդ]]ից։ Սերմերը կլոր-ձվաձև են, տափակ, թեփուկանման եզրով, բազ մոխրագույն կամ բաց դարչնագույն։ 1000 սերմը կշռում է 1,7-1,8 գ։ Ծլունակությունը պահպանվում է 2-3 տարի։
 
== Տարածվածություն ==
Վայրի պայմաններում աճող մշակովի [[բույս]] է, որը որպես մոլախոտ հանդիպում է նաև ցանքսերում և ճանապարհների եզրերին։
 
== Նշանակություն ==
Բուժական նպատակով օգտագործվում են սամիթի՝ յուրահատուկ հաճելի հոտ և քաղցրավուն թունդ համ ունեցող տերևներն ու [[սերմ]]երը։ Սամիթի պատրաստուկները նպաստում են նյութափոխանակության բարելավմանը։ Սամիթն ու սերմերից ստացվող [[Եթերային յուղեր|եթերայուղեր]]ը օգտագործվում են սննդարդյունաբերության մեջ<ref name=":0">{{Գիրք:Հայաստանի վայրի դեղաբույսեր}}</ref>։
 
== Օգտագործումը սննդի մեջ ==
Սամիթի թարմ, նոր չորացված տերևները լայնորեն օգտագործվում է որպես [[կանաչի]]։
 
Տող 36 ⟶ 41՝
[[Կատեգորիա:Տերևաբանջարներ]]
[[Կատեգորիա:Դեղաբույսեր]]
[[Կատեգորիա:Ծածկասերմեր]]
[[Կատեգորիա:Միամյա բույսեր]]
[[Կատեգորիա:Խոտաբույսեր]]
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Սամիթ» էջից