«Խոջիվանքի գերեզմանատուն»–ի խմբագրումների տարբերություն

1962 թվականի մարտի 17-ից նախկին ընդարձակ Խոջիվանքի հայկական գերեզմանատան տարածքից հավաքված շուրջ 32 շիրմաքար իրար մոտ հավաքելով՝ հիմնվեց այսպես կոչված «Հայ մշակույթի գործիչների պանթեոնը»: Իրականում պանթեոնի տապանաքարերի մեծ մասը տեղադրված են առանց հողի տակ գտնվող աճյունների:<ref name="RAA գիտական ուսումնասիրություններ Գիրք II"/><ref name="Թեյմուրազ Բերիձե, … Եւ հայտնվեց Թբիլիսին (վրացերեն), Թբիլիսի, 1977, էջ 128-129:"/>

 

Խոջիվանքի գերեզմանատան դամբարանները, առանձին տեղադրված շիրմաքարերը հիմնականում պատրաստված էին սև և սպիտակ մարմարից, մշակված բազալտից: Այդ իսկ պատճառով 1930-ական թվականներից սկսված գերեզմանատան ոչնչացումից հետո տապանաքարերի մի մասը տեղափոխվել են [[Թբիլիսի]]ի տարբեր շինհրապարակներ և օգտագործվել շենքերի, հուշահամալիրների, փողոցների սալահատակման նպատակով: Այնուամենայնիվ մեծ մասը փշրված կամ ամբողջական տեղափոխվել են տարբեր աղբավայրեր, այդ թվում՝ Թբիլիսիում գտնվող [[Կրիայի լիճ|Կրիայի լճի]] մոտ գտնվող [[Մխաթա լեռան]] ստորոտի աղբավայրեր:

 

Հայկական գերեզմանոցի տապանաքարերից մի զգալի մաս հայտնվեցին Թբիլիսիում կառուցվող նոր շենքերի և շինությունների հիմքերում, պատերի մեջ՝ ներքին և արտաքին երեսպատման տեսքով: Հայտնի է, որ [[Լավրենտի Բերիա]]ն իր տներից մեկը կառուցելիս ([[Մաչաբելի փող]]., թիվ 11) օգտագործեց զինվորական բժիշկ Ա.Բեգիջանյանի նախնիների տոհմական գերեզմանոցի սև մարմարյա քարերը՝ զուգարանի երեսպատման համար: [[Ռուսթավելու պողոտա]] 8 հասցեում գտնվող Վրաստանի խորհրդարանի շենքի (նախկինում՝ Մարքսիզմ-լենինիզմի հաստատության) պատերի շարվածքում նույնպես օգտագործվել են հիմնականում Խոջիվանքից բերված շիրմաքարերը: Կուր գետի աջափնյակում գտնվող «Դեդաենա» (մայրենի լեզու) հուշահամալիր տանող աստիճանների եզրաքարերի վրա այսօր էլ կարդացվում են հայկական շիրմաքարերի մակագրությունները»<ref name="[[Սարգիս Դարչինյան]], «ՀԱՅՐԵՆԻՔԻ ՁԱՅՆ», դեկտեմբեր 16-22, 1993:">Սարգիս Դարչինյան, «ՀԱՅՐԵՆԻՔԻ ՁԱՅՆ», դեկտեմբեր 16-22, 1993:</ref>։

 

== Ծանոթագրություններ ==