Վիքիպեդիա

«Սանկտ Պետերբուրգ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
ուղղումներ
Տող 77.
|страниц =
|isbn =
}}</ref>։}} ({{lang-ru|Санкт-Петербург}}, [[օգոստոսի 18]], [[1914]] - [[հունվարի 26]], [[1924]]՝ '''Պետրոգրադ''', [[հունվարի 26]], [[1924]] - [[սեպտեմբերի 6]], [[1991]]{{Ն|1991 թվականի սեպտեմբերի 6-ի ՌԽՖՍՀ Գերագույն Խորհրդի նախագահության № 1643-I հրամանով Լենինգրադին վերադարձվել է նրա պատմական անվանումը՝ Սանկտ Պետերբուրգ։ Սահմանադրական մակարդակով այս փոփոխությունը ամրագրվել է 1992 թվականի ապրիլի 21-ին (օրենքն ուժի մեջ է մտել 1992 թվականի մայիսի 16-ին՝ հրապարակվելու պահից։)}}՝ '''Լենինգրադ'''), բնակչությամբ [[Ռուսաստան]]ի երկրորդ քաղաքը։ [[Դաշնային նշանակության քաղաք]]։ [[Հյուսիսարևմտյան դաշնային տարածաշրջան (ՌԴ)|Հյուսիսարևմտյան դաշնային տարածաշրջանի]] և [[Լենինգրադի մարզ]]ի [[վարչական կենտրոն|վարչական կենտրոնը]]։ Քաղաքը հիմնադրել է [[Պետրոս I]]-ը 1703 թվականի մայիսի 27-ին ({{Հուլյան տոմար|մայիսի 16}})։ [[1712]]-[[1918]] թվականներին՝ Ռուսաստանի մայրաքաղաք{{Ն|Մինչև 1721 թվականը՝ [[Ռուսական թագավորություն|Ռուսական թագավորության]], 1721-1917 թվականներին՝ [[Ռուսական կայսրություն|Ռուսական կայսրության]], 1917 թվականի սեպտեմբեր-հոկտեմբերին՝ [[Ռուսաստանի հանրապետություն|Ռուսաստանի հանրապետության]], 1917 թվականի հոկտեմբերին՝ [[Խորհրդային Ռուսաստան]]ի։}}։
 
Քաղաքն իր անունը ստացել է [[Պետրոս առաքյալ]]ի՝ հիմնադիր արքայի երկնային հովանավորի պատվին, սակայն ժամանակի ընթացքում սկսեց ավելի ասոցացվել հենց Պետրոս I-ի անվան հետ։ Սանկտ Պետերբուրգի պատմությունն ու մշակույթը կապված է Ռուսական կայսրության և Ռուսաստանի՝ որպես եվրոպական գերտերություն ժամանակակից պատմության մեջ եվրոպական գերտերություն մտնելու հետ։ Կայսերական իշխանության և զինվորական փառքի խորհրդանիշն է<ref>''Елена Хеллберг-Хирн.'' Печать империи. Постсоветский Петербург. Перевод с английского Д. Д. Невельской. Издательство «Европейский Дом» — 2008—414 с., илл. ISBN 978-5-8015-0232-8, С. 41.</ref>։
 
Տեղակայված է Ռուսական Դաշնության հյուսիս-արևմուտքում, [[Ֆիննական ծոց]]ի և [[Նևա (գետ)|Նևա]] գետի ափին։ Սանկտ Պետերբուրգում է գտնվում [[Ռուսական Դաշնության Սահմանադրական դատարան]]ը, [[ՌԴ Նախագահին կից Հերալդիկ խորհուրդ]]ը, Լենինգրադի մարզի իշխանության մարմինները<ref>{{cite web|author=|date=|url=http://www.lenobl.ru/gov/law/regulations/ustav_LO|title=Закон Ленинградской области от 27 октября 1994 г. № 6-ОЗ|publisher=lenobl.ru|accessdate=2010-09-17|lang=|archiveurl=https://www.webcitation.org/616CsGBO4|archivedate=2011-08-21}}</ref>, [[ԱՊՀ միջխորհրդարանական ասամբլեա]]ն։ Քաղաքում են տեղակայված նաև [[Ռուսաստանի Դաշնության Ռազմածովային նավատորմ|Ռազմածովային նավատորմի Գլխավոր հրամանատարություն]]ը և [[Արևմտյան ռազմական շրջան (Ռուսաստան)|Ռուսաստանի Զինված ուժերի Արևմտյան ռազմական շրջան]]ի շտաբը<ref>{{cite web|url=http://structure.mil.ru/structure/okruga/west/history.htm|title=Западный военный округ|publisher=Министерство обороны Российской Федерации|accessdate=2014-01-02|archiveurl=https://www.webcitation.org/6MTr1o0mU|archivedate=2014-01-09}}</ref>։
 
Եղել է երեք հեղափոխությունների կենտրոնը՝հեղափոխությունների՝ [[1905-1907 թվականների հեղափոխությունը Ռուսաստանում|1905–1907 թվականների]], 1917 թվականի [[Փետրվարյան հեղափոխություն|Փետրվարյան]] և [[Հոկտեմբերյան հեղափոխություն|Հոկտեմբերյան]] հեղափոխությունների կենտրոնը<ref>[http://sobchak.org/rus/books/izlen/2.html Собчак А. А. Город четырёх революций. // Собчак А. А. Из Ленинграда в Петербург: Путешествие во времени и пространстве. — СПб.: Контрфорс, 1999. — 216 с.]</ref>։ [[1941]]–[[1945]]1941–1945 թվականների [[Հայրենական մեծ պատերազմ]]ի ժամանակ քաղաքը 872 օր գտնվումգտնվել էրէ [[Լենինգրադի շրջափակում|շրջափակման]] մեջ, որ արդյունքում ավելի քան 2 մլն մարդ է զոհվել։ 1945 թվականի մայիսի 1-ին [[ԽՍՀՄ Զինված ուժերի գերագույն հրամանատար|գերագույն հրամանատար]] [[Իոսիֆ Ստալին]]ի հրամանով Լենինգրադին շնորհվեցշնորհվել է [[հերոս քաղաք]]ի կոչում։ 2018 թվականի տվյալներով դաշնային նշանակություն ունեցող Սանկտ Պետերբուրգի կազմի մեջ են մտնում նաև [[Զինվորական փառքի քաղաք|զինվորական փառքի]] 3 քաղաք՝ [[Կրոնշտադտ]], [[Կոլպինո (քաղաք)|Կոլպինո]], [[Լոմոնոսով]]։
 
5 356 755 (2018) [[Սանկտ Պետերբուրգի բնակչություն|բնակչությամբ]]՝ Սանկտ ՊետերբուրգըՊետերբուրգն աշխարհում ամենահյուսիսային քաղաքն է, որն ունի մեկ միլիոնից ավել բնակիչ։ Ամբողջովին Եվրոպայում տեղակայված քաղաքների մեջ Սանկտ Պետերբուրգը բնակչությամբ երրորդ քաղաքն է, ինչպես նաև ոչ մայրաքաղաք առաջին քաղաքը, որն ունի այդքան բնակչություն։ «[[Մինչև 2030 թվականը Սանկտ Պետերբուրգի զարգացման ռազմավարություն|Մինչև 2030 թվականը Սանկտ Պետերբուրգի զարգացման ռազմավարություն»]]ը» նորարարական սցենարը ենթադրում է, որ 2030 թվականին բնակչությունը կկազմի 5.9 մլն<ref>[http://www.online812.ru/2014/05/19/005/ Что нужно сделать, чтобы летом на Невском не возникало ощущение тесноты]</ref>։ Քաղաքը [[Սանկտ Պետերբուրգ ագլոմերացիա|Սանկտ Պետերբուրգ քաղաքային ագլոմերացիայի]] կենտրոնն է։ Քաղաքի մակերեսը 1439<ref name="gov.spb.ru-helper-day">[http://gov.spb.ru/helper/day/ Петербург в цифрах. Официальный сайт Администрации Санкт-Петербурга]</ref> կմ² է, 2012 թվականի հուլիսի 1-ին [[Մոսկվայի ընդարձակում (2011-2012)|Մոսկվայի ընդարձակումից]] հետո Սանկտ Պետերբուրգն իր տարածքով երկրի երկրորդ քաղաքն է,է․ նախքան [[Սևաստոպոլ]]ի՝ ՌԴ-ին [[Ղրիմի բռնակցումը Ռուսաստանի Դաշնությանը|միանալը]], Սանկտ Պետերբուրգը [[Ռուսաստանի Դաշնության սուբյեկտների մակերես|Ռուսաստանի Դաշնության ամենափոքր դաշնային սուբյեկտն]] էր։
 
Սանկտ Պետերբուրգը Ռուսաստանի տնտեսական, գիտական և մշակութային կարևորագույն կենտրոնն է, տրանսպորտային խոշոր հանգույց։ [[Սանկտ Պետերբուրգի պատմական կենտրոնը և դրա հետ կապված հուշարձանների համալիրներ]]ը մտնում են [[Ռուսաստանում ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների ցանկ|ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության օբյեկտների]] մեջ<ref>{{cite web|url=http://whc.unesco.org/en/list/540|title=Historic Centre of Saint Petersburg and Related Groups of Monuments|language=en|publisher=ЮНЕСКО|description=Исторический центр Петербурга в списке Всемирного наследия ЮНЕСКО|accessdate=2011-10-21|archiveurl=https://www.webcitation.org/64vAJYhsP|archivedate=2012-01-24}}</ref>․ այն երկրի զբոսաշրջային ամենակարևոր կենտրոններից մեկն է։ Առավել նշանակալի մշակութա-զբոսաշրջային օբյեկտների թվում են [[Էրմիտաժ]]ը, [[Կունստկամերա]]ն, [[Մարիինյան թատրոն]]ը, [[Ռուսաստանի ազգային գրադարան]]ը, [[Ռուսաստանի պետական թանգարան]]ը, [[Պետրոպավլովյան ամրոց]]ը, [[Սուրբ Իսահակի տաճար]]ը<ref name="Паспорт Санкт-Петербурга">{{cite web|url=http://www.kvs.spb.ru/userfiles/file/passport.pdf|title=Справочная информация. «Паспорт Санкт-Петербурга»|publisher=Комитет по внешним связям Санкт-Петербурга|accessdate=2011-10-21|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CI3gyfz8|archivedate=2012-11-19}}</ref>, [[Նևայի պողոտա]]ն։ Մշակութային ժառանգության օբյեկտների պահպանմանն է ուղղված նաև [[Սանկտ Պետերբուրգի պատմական կենտրոնի պահպանման ու զարգացման ծրագիր]]ը։
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/wiki/Սանկտ_Պետերբուրգ» էջից