«Տալվորիկ»–ի խմբագրումների տարբերություն

'''Տալվորիկ''', գյուղ [[Արևմտյան Հայաստան]]ում, [[Բիթլիսի վիլայեթ]]ի [[Խուլփի գավառակ]]ում։ում<ref name=western_armenia>{{cite web|url=http://akunq.net/am/?p=996 |title=Բաղեշի նահանգի Մուշի գավառ |date= |accessdate=2015 ապրիլի 14}}</ref>։ Գտնվում էր [[Մուշ]] քաղաքից 35 կմ հարավ-արևմուտք՝ Ֆռֆռքար լեռան արևմտյան ստորոտում, Տալվորիկ ձորի արևմտյան եզրին, անմատչելի վայրում։

[[1893]] թվականին հազարավոր քրդեր հարաձակվում են Տալվորիկի վրա։ Հայերը քրդերի դեմն առնելու համար քանդում են Սատանի կամուրջը։ Կռիվը տևում է մեկ օր։ Սպանվում է 6 հայ և 35 քուրդ։քուրդ<ref name=Indz_bah_tveq_1>Ս. Կ. Պողոսյան, Կ. Ս. Պողոսյան «Ինձ բահ տվեք...», էջ 99</ref>։ [[Գևորգ Չաուշ]]ի դերն էական էր Տալվորիկի ինքնապաշտպանություն հարցում։ Քաջ գիտենալով տեղանքը, նա թշնամիների մասին արագորեն տեղեկություններ է հավաքում և նրանց զորքի դեմն առնում։ Դրա վառ օրինակն է Տալվորիկի Սպիտակ Խաժակի կիրճի կռիվն էր, որտեղ Գևորգի ջոկատը կրակի տակ առավ քրդրերին։ Թշնամին երկրորդ օրը համալրվեց և նոր թափով հարձակվեց։ Տալվորիկցիներին քաջալերեց Գևորգի և Տեր-Գաբրիել քահանայի խոսքերը և հայերը կարողացան մարտում հաղթանակ տանել։տանել<ref name=Indz_bah_tveq_2>Ս. Կ. Պողոսյան, Կ. Ս. Պողոսյան «Ինձ բահ տվեք...», էջ 101</ref>։

1893 թվականի հունիսին Տալվորիկի վրա են ուղարկում Բիթլիսի նահանգապետ Հասան Թահսին փաշայի ղեկավարությամբ մեծաքանակ զորք, որոնք միանալով Սասուն մտած Երզնկայի և Մուշի ոստիկանական զորքերի հետ հարձակվում են Տալվորիկի վրա։ Նրանց հաջողվում է քուրդ Զիլան Շեյխի ղեկավարած 2000-անոց բանակով գրավել Գաբլոր գյուղը, բայց Տալվորիկը շարունակում է դիմադրել։ Թուրքերը մոտ 1000 մարդ էին կորցրել, բայց անըդհատ նոր համալրումներ էին ստանում։ Իսկ թնդանոթներ ստանալուց հետո նրանք սկսեցին ռմբակոծել։ռմբակոծել<ref name=Indz_bah_tveq_3>Ս. Կ. Պողոսյան, Կ. Ս. Պողոսյան «Ինձ բահ տվեք...», էջ 102</ref>։ Կանայք, ծերերը և երեխաները գնացին դեպի լեռները, թնդանոթներից հեռու մնալու համար, իսկ նրանցից ծատրեը մնացին տղամարդկանց կողքին։ Տալվորիկցիներին օգնության շտապեցին Շենիկից՝ Գրգոն, Գելիգեզունից՝ Պետոն, իսկ [[Դժոխք Հրայր]]ն այստեղ հասավ Անդոկից։<ref name=Indz_bah_tveq_4/>

Հունիսի 17-ին ժամը 3-ին մի կատաղի պատերազմ է սկսվում։ Մեկ հայի դեմ կռվում էին 40-50 քուրդ։ Քրդերը այրում էին տները, աղջիկներին ու կանանց ցած էին գլորում սարերից, փոքրիկ տղաներին կտոր-կտոր անելով նետում էին գետը։ Այդ օրը իրենց պատիվը փրկելու համարմոտ 100 հայ կանայք և աղջիկներ նետվեցին անդունդը։ Քրդերը մոտ 100 երեխաների սպանեցին։ Կռվում հայերը տվեցին 50 զոհ։զոհ<ref name=Indz_bah_tveq_4>Ս. Կ. Պողոսյան, Կ. Ս. Պողոսյան «Ինձ բահ տվեք...», էջ 103</ref>։

Օգոստոսի 20-ի կեսօրին թշնամին հարձակվեց բոլոր կողմերից։ Գևորգը կարողացավ թշնամու հարձակումը կանխել Սպիտակ Խազակի կիրճում։ Հայերը բոլոր ուղղություններով հակահարձակման անցավ և Թահսին փաշան անակնկալի գալիով իր զորքերին նահանջի հրաման տվեց։տվեց<ref name=Indz_bah_tveq_5>Ս. Կ. Պողոսյան, Կ. Ս. Պողոսյան «Ինձ բահ տվեք...», էջ 104</ref>։

1894 թվականի հուլիսի 15-ին հայդուկները և Տալվորիկի ինը թաղերի ղեկավարները ժողով են կազմակերպում։ Մեծն Մուրադը կոչ է անում «մինչև արյան վերջին կաթիլը պաշտպանել հայրենի լեռնաշխարհն ու ընտանեկան սուրբ օջախը»:<ref name=Indz_bah_tveq_6>Ս. Կ. Պողոսյան, Կ. Ս. Պողոսյան «Ինձ բահ տվեք...», էջ 111</ref>։ Հաջորդ օրը թուրքերը Բաղեշից 16 քարտաշ է ուղարկում Սատանի կամուրջը վերանորոգելու համար։ Գևորգ Չաուշը հարձակվում է քարտաշների և նրանց կեսին կոտորում։ Մյուսները փախուստի են դիմում։դիմում<ref name=Indz_bah_tveq_7>Ս. Կ. Պողոսյան, Կ. Ս. Պողոսյան «Ինձ բահ տվեք...», էջ 113</ref>։

1894 թվականի օգոստոսի 3-ին թուրքերը միաժամանակ հարձակվեցին Տալվորիկի, Իշխանձորի, Անդոկի և Աղբիի վրա։վրա<ref name=Indz_bah_tveq_8>Ս. Կ. Պողոսյան, Կ. Ս. Պողոսյան «Ինձ բահ տվեք...», էջ 114</ref>։

Օգոստոսի 27-ին թուրքերը լցվեցին Տալվորիկ։ Հայերը հակահարված տվեցին և հետ շպրտեցին թշնամուն, բայց այլևս թշնամուն դիմագրավել չէին կարող, քանի որ Անդկոը գրավված էր։ Հայերը երեկոյան Տալվորիկից հեռացան։հեռացան<ref name=Indz_bah_tveq_9>Ս. Կ. Պողոսյան, Կ. Ս. Պողոսյան «Ինձ բահ տվեք...», էջ 130</ref>։

Ս. Սարգիս եկեղեցուն կից գործում էր նախակրթական վարժարան։ XX դարասկզբին այնտեղ ուսանում էր 21 սան։սան<ref name=texanunneri_bararan>«Հայաստանի և հարակից շրջանների տեղանունների բառարան», հտ 5, էջ 16</ref>։