«Դարևսկու վահանագլուխ իժ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
No edit summary |
No edit summary |
||
Տող 1.
{{Տաքսոտուփ2|Վիքիդատա=այո}}
'''Դարևսկու վահանագլուխ իժ''' Հանդիպում է [[Շիրակի մարզ]]ում. [[Ջավախք]]-
Մարմինը հաստ է, երկարությունը՝ 13-42
Սնվում է մանր [[հոդվածոտանիներ]]ով ([[մորեխներ]], [[ծղրիդներ]]) և մանր [[ողնաշարավորներ]]ով ([[մողեսներ]], մանր [[կրծողներ]])։ Ձմեռում է աշնան երկրորդ կեսից գարնան կեսերը։ [[Զուգավորում]]ը տեղի է ունենում մայիսին։ Օգոստոսի վերջից սեպտեմբերի վերջը էգը ծնում է 2-8 ձագ։
Օգտակար է. կարգավորում է [[միջատ]]ների և կրծողների թվաքանակը։ Պահպանության նպատակով խնամվում է անազատ պայմաններում։
== Տարածվածություն ==
Տեսակի արեալը ներառում է [[Ջավախքի լեռնաշղթա]]յի հարավարևմտյան մասը [[Հայաստան]]ի սահմաններում` մինչև [[Վրաստան]]ի հետ սահմանը (Աչքասար լեռ), ծովի մակարդակից 2350-3000 մ բարձրության վրա, հայտնի է նաև [[Շիրակի մարզ]]ում և Աշոցքի տարածաշրջանում: 2008 թվականի տվյալներով՝ տարածման արեալը գրավում է ընդամենը 200 հա:
== Էկոլոգիա ==
ենթալպյան գոտում գտնվող քարքարոտ լեռնալանջերը և ժայռային ցցվածքները՝ ծածկված տափակ քարերի կույտերով հանդիսանում են տեսակին բնորոշ բիոտոպներ։
Ակտիվ են մայիսի սկզբից մինչև սեպտեմբերի վերջը: Սնվում են անողնաշար կենդանիներով և մողեսներով: Զուգավորումը սկսվում է մայիսի կեսերից: Ձվակենդանածին տեսակ է: Ձագերը (5-8) ծնվում են սեպտեմբերի կեսերին: Ծնվելուց անմիջապես հետո սկսվում է մաշկափոխությունը: Բարձրադիր գոտիներում դիտվող ծնվելու ուշ ժամկետները հիմք են տալիս ենթադրելու, որ բնության մեջ նորածիններն անմիջապես անցնում են ձմեռման, իսկ սնվել սկսում են հաջորդ տարվա գարնանը:
== Պահպանություն ==
Նեղ արեալային տեսակ է: Տեսակն ընդգրկված է [[Բնության պահպանության միջազգային միություն|ԲՊՄՄ]] Կարմիր ցուցակում «Critically Endangered B1ab(ii,iii)+2ab(ii,iii)» կարգավիճակով: ԲՊՄՄ Կարմիր ցուցակի չափորոշիչներով գնահատվում է որպես կրիտիկական վիճակում գտնվող տեսակ։
[[Պոպուլյացիա]]ների խտությունը բնորոշ բիոտոպերում բավականին բարձր է` 1 հա մակերեսին տարբեր տարիներին հաշվառվել է 10-12 առանձնյակ:
Վտանգման հիմնական գործոններ են հանդիսանում բնորոշ ապրելավայրերի քայքայումը, բարձրադիր մարգագետինների ինտենսիվ յուրացումը, ընտանի կենդանիների անվերահսկելի արածեցումը և ապօրինի որսը:
Պահպանվում է [[Արփի լճի ազգային պարկ|«Արփի լիճ» ազգային պարկ]]ում: «Կովկասում Դարևսկու իժի պահպանման միջոցառումներ» ծրագրի շրջանակներում 2004 թվականից սկսած մշակվել և իրականացվում են կոնսերվացիոն միջոցառումներ անհրաժեշտ բիոտոպերի տարանջատման և պահպանության նպատակով: Անհրաժեշտ է սահմանազատել և ցանկապատել տեսակի բնորոշ բիոտոպերը և ընդգրկել «Արփի լիճ» ազգային պարկի արգելոցային գոտում: Սահմանել խիստ վերահսկողություն այս տեսակի ապօրինի որսի նկատմամբ<ref name=":0">{{Գիրք:Կարմիր գիրք}}</ref>
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{ՀԲ}}
{{Արտաքին հղումներ}}
[[Կատեգորիա:Օձեր]]
[[Կատեգորիա:Իժեր]]
[[Կատեգորիա:Սողուններ]]
[[Կատեգորիա:Կրիտիկական վիճակում գտնվող տեսակներ]]
[[Կատեգորիա:ՀՀ Կարմիր գրքում գրանցված կենդանիներ]]
[[Կատեգորիա:ՀՀ Կարմիր գիրք]]
|