«Պողոս Նուբար Փաշա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added
չ 46.70.215.7 (քննարկում) մասնակցի խմբագրումները հետ են շրջվել GeoO մասնակցի վերջին տարբերակին։
Պիտակ՝ Հետշրջում
No edit summary
Տող 85.
 
== Պողոս Նուբարը վաղ հասակում և ընտանիքը ==
Պողոս Նուբարը ծնվել է [[1851]] թ․ [[օգոստոսի 2|օգոստոսի 2-]]<nowiki/>ին [[Կոստանդնուպոլիս|Կոստանդնուպոլսում]]։ Հայրը՝ [[Նուբար Փաշա|Նուբար Նուբարյանը]], որ [[Նապոլեոն Բոնապարտ]]<nowiki/>ի հետ [[Շվեյցարիա|Շվեյցարիայում]] նույն դպրոցն էր հաճախել, երեք անգամ եղավ [[Օսմանյան կայսրություն|Օսմանյան կայսրության]], իսկ ավելի ճիշտ անգլո֊ֆրանսիական գերիշխանության տակ գտնվող [[Եգիպտոսի պատմություն|Եգիպտոսի]] վարչապետը։ [[Նուբարյաններ|Նուբարյան]] գերդաստանը սերում էր [[Սյունիք (նահանգ)|Սյունիք]]<nowiki/>ի մելիքներից։ [[Դավիթ Բեկ]]<nowiki/>ի իշխանության ժամանակ նրա նշանավոր զորավարներից մեկն էր [[Չավնդուր]]<nowiki/>ի [[մելիք Թորոս]]<nowiki/>ը։ 1724 թ․, երբ նա սպանվեց, նրան իր պաշտոնում փոխարինեց [[մելիք Նուբարը]], ով իշխանության տապալումից հետո անցավ [[Զմյուռնիա]], որտեղ էլ հաստատվեց [[Նուբարյաններ]]ի գերդաստանը։ [[Նուբարյաններ]]ը այնուհետև կապեր հաստատեցին [[Եգիպտոսի պատմություն|Եգիպտոսի]] հետ և տեղափոխվեցին այնտեղ՝ զբաղեցնելով բարձր պաշտոններ։ [[Եգիպտոս]]ը Պողոս Նուբար փաշայի հորը՝ [[Նուբար Փաշայի հուշարձան (Եգիպտոս)|Նուբար փաշային]] է պարտական [[Սուեզի ջրանցք]]ի կառուցումը։
 
Պողոս Նուբարը նախնական կրթությունը ստացել է տանը, հրավիրված ուսուցիչների միջոցով, այնուհետև ուսանել [[Շվեյցարիա|Շվեյցարիայում]] և [[Ֆրանսիա|Ֆրանսիայում]], ապա [[Փարիզ|Փարիզի կենտրոնական վարժարան]]<nowiki/>ի ճարտարագիտաարդյունաբերական ֆակուլտետում։ Ավարտելուց հետո աշխատանքի է անցնում [[ֆրանսիա]]<nowiki/>կան հանքերում, երկաթուղիներում։ 1879-ին Պողոս Նուբարը մեկնում է [[Կոստանդնուպոլիս]], որտեղ էլ գտնում է կյանքի ընկերուհուն, ով թուրքական արքունիքի հանձնակատար [[Հովհաննես Տատյան|Հովհաննես Տատյան բեյի]] աղջիկն էր՝ Մարին։ 1880 թ. ամուսնանում է։ Ունեցել է հինգ զավակ՝ չորս որդի և մեկ դուստր։
 
== Գործարար և բարեգործ ==
Արժամանակ Պոլսում մնալուց հետո վերադառնում է Եգիպտոս՝ սկզբում ստանձնելով Բեհերայի անգլիական ընկերության, այնուհետև՝ [[Եգիպտոս]]<nowiki/>ի երկաթուղային ընկերության տնօրինությունը, որը հաջողությամբ վարում է 7 տարի։ [[Եգիպտոս]]<nowiki/>ի երկաթուղին այդ տարիներին անգլո֊ֆրանս֊եգիպտական համատեղ հսկողության ներքո էր և անհարկի միջամտությունները այն աստիճանի հասցրին, որ նա հրաժարական տվեց մերժելով անգամ սուլթան [[Հուսեին 1|Հուսեյին]] 1-ինի պետական բարձր պաշտոններ ստանձնելու առաջարկները։ Նրան գրավում էր գործարար աշխարհը։ Մոտ տասնյակ բանկերի և ընկերությունների տեր կամ վարչության անդամ էր,հսկայակ կարողության տեր։ 1899 թ․ Պողոս Նուբարը բելգիացի միլիոնատերի հետ [[Կահիրե]]<nowiki/>ում՝ երբեմնի [[Հելիոպոլիս]] քաղաքի տեղում, նոր թաղամաս կառուցելու մտադրությամբ հիմնեց [[«Օազիս» ընկերություն|«Օազիս»]] ընկերությունը։ [[Հերեոպոլիս|Հելիոպոլիս]]<nowiki/>ն այսօր էլ [[Կահիրե]]ի դիտարժան վայրերից է։ Մեծ էր նրա ներդրումը նաև երկրագործության բնագավառում։ Ջրոռոգման աշխատությունից հետո նա ճանաչվեց որպես գիտնական։ Ստեղծեց նոր տիպի տրակտոր և այն ներկայացրեց Փարիզում՝ արժանանալով [[Պատվավոր Լեգեոնի շքանշան|պատվո լեգեոն]]<nowiki/>ի խաչի։ 1904 թ. Պողոս Նուբար փաշան ընտրվում է [[Կահիրե]]<nowiki/>ի գավառական երեսփոխանական ժողովի ատենապետ։ Նրա օրոք՝ 1905 թ.-ից 1914 թթ. [[Կահիրե]]ի հայոց եկեղեցու հասույթները 2000 ոսկուց հասան 10.000-ի։ 1904 թ.-ին օգնություն ուղարկեց [[Տարոն (գավառ)|Տարոն]]<nowiki/>ի տառապյալներին, 1905 թ.-ին՝ [[Էջմիածնի Մայր Տաճար|էջմիածնին]], աջակցեց [[Կահիրե]]ի [[Գալուստյան վարժարան]]<nowiki/>ի կառուցմանը։ 1906 թ. [[Կահիրե|Կահիրեում]] տեղի ունեցավ նշանավոր գործիչների համագումար,որը հիմնեց աշխարհում մինչ այսօր գործող ամենամեծ բարեգործական ընկերությունը՝ [[Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միություն|Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միությունը]]։ Նպատակը [[արևմտյան Հայաստան]]ում և [[Կիլիկիա]]յում ապրող հայությանն օգնություն հասցնելն էր։ Ստեղծեցին անձեռմխելի հիմնադրամ, որը կնպաստեր ծրագրի հարատևմանը։
 
== Որպես դիվանագետ ==
Տող 97.
Պողոս Նուբարը նոր թափ է հաղորդում արևելահայերի շարժամանը՝ 6000 ոսկի ուղարկելով [[Թիֆլիս]]։ Սկսում նոր հանգանակություններ։ Հայության անունից շրջում է [[Եվրոպա]]յում՝ բանակցելով տարբեր երկրների կառավարությունների հետ։ Հույս ուներ, որ պատերազմում մեր հաղթանակից հետո ամենինչ կփոխվի:
 
1919 թ֊ի ապրիլին նա և ՀՀ․ պատվիրակության նախագահ՝ [[Ավետիս Ահարոնյան]]ը [[Ամերկոմ]]<nowiki/>ի հետ համաձայնագիր ստորագրեցին և անկախ [[Հայաստանի առաջին հանրապետության անկախության հռչակումը|Հայաստան]] մեծ օգնություն եկավ ալյուրի և այլ սննդամթերքների տեսքով: Մի քանի ամսվա ընտաթցքում 1մլն․ 600.000 ֆրանկի օգնություն ուղղվեց [[Արևմտահայերի զանգվածային կոտորածներ (1894-1896)|արևմտահայեր]]<nowiki/>ին: 1919 թ. Պողոս Նուբարը՝ որպես արևմտահայերի պատվիրակության ղեկավար, ՀՀ պատվիրակության հետ միասին ներկայացավ [[Փարիզի խաղաղության վեհաժողով|Փարիզի կոնֆերանս]]<nowiki/>ում։ 1919 թ հոկտեմբերի 29 -ին Պողոս Նուբարը Միացյալ կառավարություն ստեղծելու առաջարկով պատվիրակներ ուղարկեց Հայաստան, սակայն արդյունքի չհասան։
 
Առողջության վատթարացման պատճառով 1928 թվականի մայիսի 28-ին հրաժարական տվեց՝ [[Հայկական Բարեգործական Ընդհանուր Միություն|ՀԲԸՄ]]<nowiki/>ն ղեկավարեց [[Գալուստ Գյուլբենկյան]]<nowiki/>ը, իսկ Պողոս Նուբար փաշան հռչակվեց հավեժ նախագահ։ Սփյուռքում հովանավորել է մի շարք դպրոցների։ [[Հայագիտություն]]<nowiki/>ը զարգացնելու նպատակով 4000 ոսկի է փոխանցել [[Օքսֆորդի համալսարան]]<nowiki/>ին հայագիտական ամբիոն բացելու համար։ Խոշոր ձեռնարկություն էր [[Փարիզ]]ում՝ [[Նուպարյան մատենադարան|Նուբարյան մատենադարան]]<nowiki/>ի հիմնումը։
 
Մահացել է 1930 թ. Փարիզում։ Նրա անունով է վերաանվանակոչվել [[Նուբարաշեն վարչական շրջան|Նուբարաշեն]] վարչական շրջանը, որը կառուցվել էր միայն Պողոս Նուբար փաշայի միջոցներով։