«Վլադիմիր Լենին»–ի խմբագրումների տարբերություն

 

ՌՍԴԱԿ-ի երկրորդ համագումարը անցկացվում է 1903 թվականին Լոնդոնում{{sfnm|1a1=Pipes|1y=1990|1p=360|2a1=Rice|2y=1990|2pp=79–80|3a1=Service|3y=2000|3pp=151–152|4a1=White|4y=2001|4p=62|5a1=Read|5y=2005|5p=60|6a1=Rappaport|6y=2010|6p=92|7a1=Lih|7y=2011|7p=81}} : Կոնֆերանսի ժամանակ պառակտում է տեղի ունենում Լենինի կողմնակիցների և [[Յուլի Մարտով|Յուլի Մարտովի]] կողմից ղեկավարվող թևերի միջև: Մարտովը ճիշտ էր համարում, որ կուսակցության յուրաքանչյուր ներկայացուցիչ պետք է ազատորեն իրեն դրսևորի կուսակցության ղեկավարման մեջ, այնինչ ըստ Լենինի՝ կուսակցությունը կարիք ունի մեկ ուժեղ ղեկավարի, ով ամբողջական վերահսկում կունենա ողջ կուսակցության վրա{{sfnm|1a1=Rice|1y=1990|1pp=81–82|2a1=Service|2y=2000|2pp=154–155|3a1=White|3y=2001|3p=63|4a1=Read|4y=2005|4pp=60–61|7a1=Rappaport|7y=2010|7p=93}}: Լենինի կողմնակիցները մեծամասնություն էին կազմում, և Լենինը նրանց կոչեց մեծամասնականներ ([[բոլշևիկներ]]), իսկ Մարտովի կողմնակիցները փոքրամասնություն էին, ուստի կոչվեցին փոքրամասնականներ([[մենշևիկներ]]){{sfnm|1a1=Fischer|1y=1964|1p=39|2a1=Rice|2y=1990|2p=82|3a1=Service|3y=2000|3pp=155–156|4a1=Read|4y=2005|4p=61|5a1=White|5y=2001|5p=64|6a1=Rappaport|6y=2010|6p=95}}: Կոնֆերանսից հետո էլ վեճերը բոլշևիկների և մենշևիկների միջև շարունակվեցին. բոլշևիկները իրենց հակառակորդների մեղադրում էին ոչ կարգապահ ընդդիմադիրներ ու ռեֆորմիստներ լինելու, իսկ մենշևիկները մեղադրում էին Լենինին դեսպոտ և ինքնակալ լինելու մեջ{{sfnm|1a1=Rice|1y=1990|1p=83|2a1=Rappaport|2y=2010|2p=107}}: Մենշևիկների վրա զայրանալով՝ Լենինը հրաժարվեց Իսկրայի խմբագրական աշխատանքներից և 1904 թվականի մայիսին հրապարակեց հակամենշևիկյան [[Մի քայլ առաջ, երկու քայլ ետ]] տրակտատը{{sfnm|1a1=Rice|1y=1990|1pp=83–84|2a1=Service|2y=2000|2p=157|3a1=White|3y=2001|3p=65|4a1=Rappaport|4y=2010|4pp=97–98}}: Անհանգիստ վիճակը Լենինին հիվանդացրեց և կազդուրվելու համար նա հեռացավ զբոսանքային հանգստի՝ Շվեյցարիայի գյուղական շրջաններ{{sfnm|1a1=Service|1y=2000|1pp=158–159, 163–164|2a1=Rappaport|2y=2010|2pp=97, 99, 108–109}}: Բոլշևիկյան թևը մինչև գարուն ավելի ուժեղացավ, ՌՍԴԱԿ Կենտրոնական Կոմիտեն ամբողջապես բաղկացած էր բոլշևիկներից{{sfnm|1a1=Rice|1y=1990|1p=85|2a1=Service|2y=2000|2p=163}} և դեկտեմբերին նրանք հրատարակեցին [[Առաջ թերթ|Առաջ]] թերթը:{{sfnm|1a1=Fischer|1y=1964|1p=41|2a1=Rice|2y=1990|2p=85|3a1=Service|3y=2000|3p=165|4a1=White|4y=2001|4p=70|5a1=Read|5y=2005|5p=64|6a1=Rappaport|6y=2010|6p=114}}

 

1905 թվականի հունվարին Սանկտ Պետերբուրգում ցուցարարների ջարդը, որը պատմության մեջ մտավ [[Արյունոտ կիրակի (1905)|Արյունոտ կիրակի]] անունով, քաղաքացիական ընդվզումների պատճառ դարձավ,որն էլ սկիզբ դրեց [[Ռուսական հեղափոխություն|1905 թվականի ռուսական հեղափոխոխությանը]]:{{sfnm|1a1=Fischer|1y=1964|1p=44|2a1=Rice|2y=1990|2pp=86–88|3a1=Service|3y=2000|3p=167|4a1=Read|4y=2005|4p=75|5a1=Rappaport|5y=2010|5pp=117–120|6a1=Lih|6y=2011|6p=87}} Լենինը հորդորեց բոլշևիկներին գերակա դիրք գրավելու իրադարձություններում՝ բռնի ուժի գործադրումը խրախուսելով:{{sfnm|1a1=Fischer|1y=1964|1pp=44–45|2a1=Pipes|2y=1990|2pp=362–363|3a1=Rice|3y=1990|3pp=88–89}} Այս ժամանակ էր, որ նա վերցրեց էսէռների կարգախոսները «զինված խռովություն», «մասսայական տերոր», «կալվածքների բռնագրավում», ինչն էլ հանգեցրեց մենշևիկների մեղադրանքներին, առ այն, որ Լենինը հեռացել է ուղղափառ մարքսիզմից{{sfn|Service|2000|pp=170–171}}: Այս դեպքերին հաջորդում է մենշևիկների և բոլշևիկների ամբողջական բաժանումը, ինչից հետո որոշ բոլշևիկներ հրաժարվում են մաս կազմել երկու խմբակցություններն էլ և մասնակցել ՌՍԴԱԿ երրորդ համագումարին, որը տեղի է ունենում 1905 թվականի ապրիլին:{{sfnm|1a1=Pipes|1y=1990|1pp=363–364|2a1=Rice|2y=1990|2pp=89–90|3a1=Service|3y=2000|3pp=168–170|4a1=Read|4y=2005|4p=78|5a1=Rappaport|5y=2010|5p=124}} Լենինը իր շատ մտքեր ներկայացնում է [[Սոցիալ-դեմոկրատիայի երկու մարտավարությունները դեմոկրատական հեղափոխության ժամանակ]] պամֆլետի մեջ, որը հրապարակվում է 1905 թվականի օգոստոսին: Այստեղ նա կանխատեսում էր, որ ռուսական լիբերալ բուրժուազիան անցում կկատարի սահմանադրական միապետության, այսպիսով դավաճանելով հեղափոխությանը, մյուս կողմից նա վիճարկում էր, որ պրոլետարիատը դաշինք կկազմի գյուղացիության հետ ցարիզմը տապալելու և «հիմնելու պրոլետարիատի և գյուղացիության ժամանակավոր հեղափոխական ժողովրդավար բռնապետություն»:{{sfnm|1a1=Fischer|1y=1964|1p=60|2a1=Pipes|2y=1990|2p=367|3a1=Rice|3y=1990|3pp=90–91|4a1=Service|4y=2000|4p=179|5a1=Read|5y=2005|5p=79|6a1=Rappaport|6y=2010|6p=131}}